1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2018/2019
4. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika - podyplomowe
5. Terapia trudności w czytaniu i pisaniu

Wygeneruj PDF dla tej strony

Terapia trudności w czytaniu i pisaniu - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami z zakresu terapii pedagogicznej i metodyki zajęć korekcyjno-kompensacyjnych; kształcenie umiejętności wdrażania wiedzy z zakresu terapii pedagogicznej do praktyki edukacyjnej (wstępna diagnoza specyficznych trudności w uczeniu się, dostosowanie toku lekcji do możliwości uczniów z dysleksją); zapoznanie z możliwościami współpracy nauczyciela z pedagogiem terapeutą.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawy pedagogiki ogólnej i dydaktyki, podstawy psychologii rozwojowej, podstawy psychologii klinicznej, metodyka edukacji wczesnoszkolnej (zwłaszcza metody nauki czytania i pisania).

Zakres tematyczny

Wprowadzenie do terapii pedagogicznej: a) wyjaśnienie pojęć „terapia”, „terapia przyczynowa”, „terapia objawowa”; „terapia pedagogiczna”, „zajęcia korekcyjno-kompensacyjne”, „zajęcia reedukacyjne”, „zajęcia wyrównawcze”; b) cele terapii pedagogicznej (cel nadrzędny i cele operacyjne); c) podmiot i przedmiot terapii pedagogicznej; d) formy terapii pedagogicznej; e) wyjaśnienie pojęć: „specyficzne trudności w uczeniu się”, „dysleksja”, „dysleksja rozwojowa”, „dysortografia”, „dysgrafia”, „dyskakulia”, e) historia badań nad dysleksja rozwojową, f) częstość występowania dysleksji, dysortografii, dysgrafii; g) etiologia dysleksji rozwojowej, h) patomechanizm dysleksji: neuropsychologiczne podstawy czynności czytania i pisania według A. Łurii D. Bakkera,  zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych i ich integracji – symptomy zaburzeń, typologia dysleksji, dynamika dysleksji, ryzyko dysleksji.

System opieki terapeutycznej: a) prawo do edukacji w polskim systemie oświaty – pięciostopniowy system opieki terapeutycznej w Polsce (dla uczniów z dysleksją); b) polskie dokumenty prawne gwarantujące uczniom z dysleksją pomoc psychologiczno-pedagogiczną – zapisy dotyczące zajęć korekcyjno-kompensacyjnych i egzaminów; c) systemy opieki terapeutycznej na świecie.

Symptomy ryzyka dysleksji: a) w wieku niemowlęcym (0-1 r.ż) i poniemowlęcym (2-3 r.ż); b) w wieku przedszkolnym (3-5 r.ż); c) w wieku 6-7 lat; d) u uczniów klas I-III; d) specjalizacja półkul mózgowych (funkcjonowanie półkul mózgowych u osób z dysleksją, wpływ na ich życie, np. na naukę, pracę zawodową), e) leworęczność i sposoby pracy z dzieckiem leworęcznym.

Metodyka pracy korekcyjno-kompensacyjnej: a) ćwiczenia percepcji i pamięci wzrokowej we wszystkich zakresach w oparciu materiał konkretny (obrazkowy) i abstrakcyjny (geometryczny i literowy), b) ćwiczenia percepcji i pamięci słuchowej w oparciu o materiał niewerbalny i werbalny, c) system stymulacji i koordynacji zaburzeń rozwoju ruchowego i koordynacji wzrokowo-ruchowej: metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz, metoda Newella C. Kepharta, metoda M. Frostig, metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne; d) ćwiczenia integracji percepcyjno-motorycznej; e) ćwiczenia z wykorzystaniem scenariuszy zajęć; f) wybrane metody wspomagające terapię pedagogiczną; g) terapia pedagogiczna uczniów starszych: omówienie terminów dysleksja, dysortografia, dysgrafia w odniesieniu do uczniów starszych, ćwiczenia usprawniające technikę czytania, ćwiczenia w poprawnym pisaniu, ćwiczeniu doskonalące technikę pisania.

Dyskalkulia: a) definicje terminów: dyskalkulia rozwojowa, dyskalkulia, b) dyskalkulia a akalkulia, c) częstotliwość występowania dyskalkulii, d) klasyfikacja i charakterystyka dyskalkulii rozwojowej, e) symptomy dyskalkulii, f) diagnozowanie dyskalkulii, g) dysleksja a matematyka, h) dysleksja a dyskalkulia, i) trudności w uczeniu się matematyki w dysleksji i w dyskalkulii, j) specyficzne trudności w uczeniu się matematyki a uogólnione trudności w uczeniu się matematyki, k) inne terminy określające specyficzne trudności w uczeniu się matematyki, l) specyficzne trudności w uczeniu się matematyki w klasyfikacjach międzynarodowych, ł) zasady terapii osób z dyskalkulią.

Zasady prowadzenia zajęć korekcyjno kompensacyjnych: a) wyposażenie gabinetu terapeutycznego, b) pomoce do terapii terapeutycznej; c) zasady terapii pedagogicznej: zasada korekcji i kompensacji, zasada systematyczności, stopniowa trudności, zasada indywidualizacji, zasada ciągłości oddziaływań, atrakcyjności zajęć, zasada kompleksowego oddziaływania, zasada wczesnego rozpoczynania terapii, zasada wzajemnego zaufania, szacunku i akceptacji, zasada polisensorycznego oddziaływania, zasada oddziaływania psychoterapeutycznego.

Programy terapeutyczne: prezentacja programów terapeutycznych wykonanych przez studentów do samodzielnie przeprowadzonych diagnoz.

Metody kształcenia

Praca z książką, praca z dokumentem źródłowym, metoda przypadków, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, dyskusja panelowa, burza mózgów.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Kolokwium, przeprowadzenie diagnozy pedagogicznej, opracowanie programu terapeutycznego. Ocena końcowa: Ćwiczenia – średnia arytmetyczna ocen cząstkowych.  

Literatura podstawowa

1. Bogdanowicz M. Psychologia kliniczna wieku przedszkolnego. Warszawa 1985.
2. Bogdanowicz M. Integracja percepcyjno-motoryczna. Warszawa 1997.
3. Bogdanowicz M. O dysleksji rozwojowej, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublin 1994.
4. Bogdanowicz M. Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. Warszawa 1991.
5. Brejnak W., Zabłocki K. J. Dysleksja w teorii i praktyce. Warszawa 1998.
6. Czajkowska I., Herda K. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Warszawa 1998.
7. Kaja B. Zarys terapii dziecka. Bydgoszcz 1998.
8. Szurmiak M. Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1987.
9. Zakrzewska B. Trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1996.

Literatura uzupełniająca

1. Bogdanowicz M. Leworęczność u dzieci. Warszawa 1992.
2. Bogdanowicz M. Metoda dobrego startu w pracy z dzieckiem od 5 do 10 lat. Warszawa 1985.
3. Bogdanowicz M. Trudności w pisaniu u dzieci. Gdańsk 1983.
4. Bogdanowicz M., Barańska M., Jakacka E. Od piosenki do literki. Cz. 2. Gdańsk 1997.
5. Bogdanowicz M., Barańska M., Jakacka E. Od piosenki do literki. Cz. 1. Gdańsk 1998.
6. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnycka M. Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa 1994.
7. Bogdanowicz M., Szlagowska D. Piosenki do rysowania. Gdańsk 1996.
8. Kościelak R. (red.). Studia z psychologii klinicznej dziecka. Warszawa 1988. 
9. Łuria A. Podstawy neuroropsychologii. Warszawa 1976.
10. Nartowska H. Wychowanie dziecka nadpobudliwego. Warszawa 1982.
11. Nartowska H. Opóźnienia i dysharmonie rozwoju psychomotorycznego dziecka. Warszawa 1980.
12. Sherborne W. Ruch rozwijający dla dzieci. Warszawa 1997.
13. Spionek H. Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych. Warszawa 1980.
14. Waszkiewicz E. Stymulacja psychomotorycznego rozwoju dzieci 6–8-letnich. Warszawa 1991.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 17-05-2018 12:46)