SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Warsztaty językoznawcze: Nowe wyzwania historii języka - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Warsztaty językoznawcze: Nowe wyzwania historii języka
Kod przedmiotu 08.0-WH-T-WJ-NWHJ-S16
Wydział Wydział Humanistyczny
Kierunek Językoznawstwo
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów trzeciego stopnia z tyt. doktora
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2016/2017
Informacje o przedmiocie
Semestr 4
Liczba punktów ECTS do zdobycia 5
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr hab. Magdalena Hawrysz, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Konwersatorium 30 2 - - Egzamin

Cel przedmiotu

Przemiany współczesnej humanistyki determinują przeobrażanie się poszczególnych jej dyscyplin. To zjawisko dotyczy również historii języka. Zmianie ulegają cele badawcze, do głosu dochodzą nowe metody. Warsztaty mają w zamierzeniu zapoznać słuchaczy z wyzwaniami (wybranymi), jakie stoją przed nowoczesną historią języka oraz wdrożyć ich do samodzielnego podejmowania analiz z wykorzystaniem nowych paradygmatów badawczych. Tak zorientowane zajęcia pozwolą spojrzeć na dzieje polszczyzny w ścisłym połączeniu z jej użytkownikami i zaakcentować jej funkcje jako narzędzia społecznej komunikacji, tworzywa kultury, zwierciadła procesów poznawczych. Tym samym zajęcia ukażą historię języka jako dyscyplinę par excellence humanistyczną.

 

Wymagania wstępne

brak

 

Zakres tematyczny

1.       Tradycyjne i nowe narzędzia w warsztacie historyka języka.

2.       Podstawa materiałowa badań. Problem źródeł jako czynnik determinujący zakres i wyniki badań historycznojęzykowych.

3.       Nowe paradygmaty w językoznawstwie historycznym – wzajemne oddziaływanie, możliwości i ograniczenia.

  • Przełom komunikacyjny w lingwistyce historycznej.
  • Perspektywa socjolingwistyczna w badaniach diachronicznych.
  • Diachronia wobec gatunków mowy.
  • Lingwistyka kulturowa, czyli konceptualizacja wiedzy o świecie w przeszłości.
  • Dyskurs – najnowszy przedmiot badań językoznawstwa diachronicznego.

 

Metody kształcenia

Wykład konwersacyjny, heureza, praca w grupach, praca z tekstem, praca z wykorzystaniem narzędzi informatycznych.

 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Obecność na zajęciach, aktywny udział w zajęciach, głos w dyskusji, prezentacja analizy tekstu, pozytywna ocena z egzaminu końcowego.

 

Literatura podstawowa

Wybory tekstów źródłowych

Borawski S., Furdal A., Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.

Skubalanka T., Wojtak M., Bartmiński J., Wybór tekstów nowopolskich z XVIII-XX wieku, cz. 1-3, Lublin 1978.

Siatkowska E., Wybór tekstów zachodniosłowiańskich w ujęciu porównawczym, Warszawa 1991.

Taszycki W., Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII wieku, Warszawa 1969.

Vrtel-Wierczyński S., Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1977.

Wybór tekstów z dziejów języka polskiego. Do połowy XIX w., red. M. Cybulski, Łódź 2015.

Wybór tekstów z dziejów języka polskiego. Od połowy XIX w., red. M. Cybulski, Łódź 2015.

Wydra W., Rzepka W. R., Chrestomatia staropolska. Teksty do r. 1543, Wrocław 1984.

Opracowania

Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław 1995.

Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy, red. B. Dunaj, M. Rak, Kraków 2011.

Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Warszawa 2009.

Borawski S., Podstawy idei poznawczej studiów nad dziejami używania języka. Esej o diachronii, [w:] Rozprawy o historii języka polskiego, red. S. Borawski, Zielona Góra 2005.

Lubaś W., Studia socjolingwistyczne, Opole 2013.

Perlin J., Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.

Tekst i dyskurs, red. Z. Bilut-Homplewicz, Warszawa 2009.

Wierzbicka A, Język – umysł – kultura, Warszawa 1999.

Witosz B., Dyskurs i stylistyka, Katowice 2009.

Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005.

Literatura uzupełniająca

Borawski S., Odmiana języka i gatunek mowy jako pojęcia sterujące w opisie dziejów języka, [w:] Zielonogórskie seminaria polonistyczne 2005, red. S. Borawski, M. Hawrysz, Zielona Góra 2006, s. 11-30.

Cybulski M., Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź 2003.

Dubisz S., Polski dyskurs odrodzeniowy – kultura, polityka, religia, język, „Przegląd Humanistyczny” 2004, nr 4, 26-42.

Hawrysz M., Język miejskiej wspólnoty Opola na przełomie XVII i XVIII wieku. Studium pragmalingwistyczne „Księgi wójtowskiej”, Wrocław 2003.

Hawrysz M., Polemiczna twórczość Marcina Czechowica w perspektywie genologii lingwistycznej, Zielona Góra 2012.

Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, red. Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała, Wrocław 2009.

Młynarczyk E., Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg praw miejskich i lustracji królewszczyzn), Kraków 2010.

Niewiara A., Kształty polskiej tożsamości. Potoczny dyskurs narodowy w perspektywie etnolingwistycznej (XVI–XX w.), Katowice 2009.

Piotrowska A., Zmysły a procesy mentalne. Historia słownictwa z rodziny czasownika baczyć w języku polskim, Warszawa 2009.

Rejter A., Kształtowanie się gatunku reportażu podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej, Katowice 2000.

Rejter A., Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo-komunikacyjne konteksty potoczności. Katowice 2006.

Rzepka W.R., Walczak B., Socjolekt szlachecki XVII wieku [w:] Barok w polskiej kulturze, literaturze i języku, Krakowie 1987, red. M. Stępień i S. Urbańczyk, Warszawa 1992, s. 179-199.

Siuciak M., Kształtowanie się kategorii gramatycznej liczebnika w języku polskim, Katowice 2008.

Siuciak M., Przejawy dyskursu publicznego w dawnych tekstach prawnych, "Język Polski" 2011, z.1, s. 50-57.

Stąpor I., Kształtowanie się normy dotyczącej fleksji liczebników polskich od XVI do XIX wieku, Warszawa 2008.

Tekst. Problemy teoretyczne, red. J. Bartmiński, B. Boniecka, Lublin 1998.

Umińska-Tytoń E., Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów, Łódź 2011.

Woźniak E., 2007, Ofiary i krzywdziciele. Studium postaci w przedtrydenckim piśmiennic­twie pasyjnym, Łódź.

Zajda A., Staropolska terminologia prawnicza, Kraków 1990.

Żydek-Bednarczuk U., Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków 2005.

Uwagi

brak


Zmodyfikowane przez dr hab. Anna Wojciechowska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 30-09-2016 16:40)