1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2018/2019
4. Pedagogika specjalna / Wczesne wspomaganie rozwoju, rewalidacja i terapia pedagogiczna uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Oligofrenopedagogika

Wygeneruj PDF dla tej strony

Oligofrenopedagogika - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z problematyką rozwoju, edukacji, rehabilitacji, społecznej integracji i normalizacji życia dzieci, młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz zagadnieniami dotyczącymi istoty, koncepcji, etiologii, diagnozy, profilaktyki niepełnosprawności intelektualnej.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Wiedza z zakresu przedmiotów: biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, psychologia rozwoju.

Zakres tematyczny

Wykłady

1) Pedagogika osób z niepełnosprawnością intelektualną (oligofrenopedagogika), jej przedmiot zainteresowań, cele, zadania i rys historyczny. 2) Współczesne interpretacje istoty niepełnosprawności intelektualnej, koncepcje i perspektywy badawcze. Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną. 3) Charakterystyka przyczyn niepełnosprawności intelektualnej oraz przemian w klasyfikowaniu i ujmowaniu możliwości rozwoju, rehabilitacji i edukacji (ujmowanej całożyciowo) osób z niepełnosprawnością intelektualną w różnym stopniu. 4) Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w perspektywie ekosystemu. Społeczno-ekologiczne ujęcie niepełnosprawności intelektualnej i jego konsekwencje dla systemu wsparcia, edukacji i rehabilitacji osób z tą niepełnosprawnością. 5) Organizacja edukacji specjalnej osób z niepełnosprawnością intelektualną, jej wielotorowość i zróżnicowanie (np. ze względu na zakres i miejsce udzielania specjalnego wsparcia). 6) Problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną i formy ich wspierania. Funkcjonowanie placówek dla osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. 7) Wskazanie najistotniejszych współczesnych problemów w życiu osób z niepełnosprawnością intelektualną w celu ich eliminowania - konieczność uwrażliwiania społeczeństwa na potrzeby tych osób, usuwania negatywnych postaw i uprzedzeń, wskazywanie możliwości normalizacji życia we wszystkich jego sferach (edukacyjnej, rodzinnej, zawodowej itp.).

Ćwiczenia

1) Niepełnosprawność intelektualna i osoba z tą niepełnosprawnością w perspektywie historycznej. Przemiany w społecznych postawach wobec tych osób i możliwości ich edukacji, rehabilitacji, integracji i normalizacji warunków życia. 2) Współczesne koncepcje niepełnosprawności intelektualnej: psychobiologiczna, psychorozwojowa, psychospołeczna i pedagogiczna; analiza ujęć istoty i kryteriów diagnostycznych tej niepełnosprawności w klasyfikacjach ICD-10 (Międzynarodowej Klasyfikacji Statystycznej Chorób i Problemów Zdrowotnych WHO), DSM-IVTR, DSM-5 (Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych APA), ICF (Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia WHO) oraz AAiDD (Amerykańskiego Towarzystwa Niepełnosprawności Intelektualnej i Rozwojowej). 3) Społeczno-ekologiczny wymiar niepełnosprawności intelektualnej i znaczenie zindywidualizowanego wsparcia dla funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną; problemy diagnozy i określania zakresu wsparcia oraz warunków jego udzielania. 4) Znaczenie etiologii w diagnozie niepełnosprawności intelektualnej, jej wieloczynnikowy charakter. Zapobieganie niepełnosprawności intelektualnej jako forma wsparcia; wiązanie etiologii z zapobieganiem i wsparciem. 5) Charakterystyka osób z niepełnosprawnością intelektualną z uwzględnieniem charakterystyki procesów orientacyjno-poznawczych, zaburzeń rozwoju sfery intelektualnej i rozwoju mowy itp. Wybrane zespoły zaburzeń genetycznych i chromosomowych, np. zespół Downa, Williamsa, Aperta. 6) Problemy społecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od wieku; w rodzinie, systemie edukacji, lokalnym środowisku, w sytuacji zatrudnienia. 7) Prawa osób z niepełnosprawnością intelektualną; problem ich respektowania i przestrzegania. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń.

Metody kształcenia

Wykłady

Wykład problemowy, konwersatoryjny.

Ćwiczenia

Praca indywidualna i w grupach, dyskusja problemowa i panelowa, prezentacja opracowanej problematyki, sprawdzian pisemny.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady: egzamin ustny z zagadnień programowych wykładów. Ocena pozytywna z egzaminu – od 70% poprawnych odpowiedzi na losowo wybrane 3 pytania. Ćwiczenia: na ocenę z ćwiczeń składają się aktywności na zajęciach (co najmniej 3 aktywności) i zaliczenie sprawdzianu pisemnego (od 70% poprawnych odpowiedzi na 3 pytania). Ocena z przedmiotu: warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów i ćwiczeń. Na ocenę z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (50%) i egzaminu (50%).

Literatura podstawowa

Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, Warszawa 1999. Janiszewska-Nieścioruk  Z., Maciarz A., Współczesne problemy pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2006. Kosakowski C., Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń 2003. Kościelska M., Niechciana seksualność, Warszawa 2004. Kościelska M., Oblicza upośledzenia, Warszawa 2000. Krause A., Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków 2010. Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, red.  K.Bobińska, K.Pietras, K.Gałecki, Wrocław 2012. Pedagogika specjalna, red. W. Dykcik, Poznań 2001. Psychologia kliniczna, red. H. Sęk, Warszawa 2005, 2014. Sękowska Z., Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Warszawa 2001. Smith D.D., Pedagogika specjalna, Warszawa 2008. Upośledzenie w społecznym zwierciadle, red. A. Gustavsson, E. Zakrzewska-Manterys, Warszawa 1997. Wspomaganie dzieci z genetycznie uwarunkowanymi wadami rozwoju i ich rodzin, red. A. Twardowski, Poznań 2006.     Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, red. A. Twardowski, Poznań 2005. Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 2011. Żółkowska T., Wyrównywanie szans społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną, Szczecin 2004.

Literatura uzupełniająca

1. Bobińska K., Gałecki P., Zaburzenia psychiczne u osób upośledzonych umysłowo, Wrocław 2010.
2. Gajdzica Z., Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym, Katowice 2007.
3. Głodkowska J., Poznanie ucznia szkoły specjalnej, Warszawa 1999.
4. Kościelska M., Odpowiedzialni rodzice, Kraków 2012.
5. Kościelska M., Trudne macierzyństwo, Warszawa 1998.
6. Kulesza E., Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego – diagnoza i wspomaganie, Warszawa 2004.
7. Sadowska S., Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Kraków 2006.
8. Szumski G., Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych, Warszawa 2006.
9. Szumski G., Wokół edukacji włączającej: efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych, Warszawa 2010.
10. Żyta A., Rodzeństwo osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2004.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 09-04-2018 16:45)