SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

PdW I: Pragmatyka językowa - perspektywa medialna - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu PdW I: Pragmatyka językowa - perspektywa medialna
Kod przedmiotu 09.3-WH-DiksD-PJ-S17
Wydział Wydział Humanistyczny
Kierunek Dziennikarstwo i komunikacja społeczna
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów drugiego stopnia z tyt. magistra
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2018/2019
Informacje o przedmiocie
Semestr 1
Liczba punktów ECTS do zdobycia 2
Typ przedmiotu obieralny
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr Irmina Kotlarska
  • dr hab. Iwona Pałucka-Czerniak, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Ćwiczenia 30 2 - - Zaliczenie na ocenę

Cel przedmiotu

Celem przedmiotu jest wzbogacenie wiedzy studenta z zakresu intencjonalnego użycia języka w tekstach medialnych mówionych i pisanych oraz kształcenie umiejętności analizowania przekazów medialnych uwzględniającego pryzmat kontekstowy, gatunkowy oraz kulturowy ich powstania i funkcjonowania. W szczególności zwraca się uwagę na różnorodność aktów mowy wyzyskiwanych w komunikacji medialnej, warunki ich skuteczności, złożony potencjał illokucyjny, zróżnicowanie i zmienność intencji, uwarunkowania kontekstowe oraz występowanie pośrednich i bezpośrednich aktów mowy, presupozycji i implikatury, a także typy spójności tekstu, z uwzględnieniem znaczenia spójności pragmatycznej.

Wymagania wstępne

brak

Zakres tematyczny

Intencjonalność zachowań językowych. Pragmatyczne uwarunkowania komunikacji międzyludzkiej (wspólnota komunikatywna, role społeczne, typy kontekstów, typy spójności) obecnej w mediach. Pragmatyka a stylistyka i tekstologia. Aspekt pragmatyczny w zintegrowanej analizie gatunków medialnych. Implikatura i presupozycja oraz ich uwarunkowanie kulturowe w komunikacji medialnej. Globalizacja kulturowa a przekaz medialny. Kontrastywne spojrzenie na akty i gatunki mowy ze szczególnym uwzględnieniem przekazu telewizyjnego. Reinterpretacje znaczeń, gry semantyczne, eufemizmy oraz komizm językowy jako elementy strategii obejścia tabu i cenzury w tekstach medialnych. Medialny wizerunek płci i sposoby jego kreowania. Stereotypy w kreowaniu wizerunku nadawcy i odbiorcy w komunikacji masowej. Autoprezentacja i profilowanie komunikatu ze względu na adresata. Strategie językowej (nie)grzeczności w komunikacji medialnej. Pragmatyczne uwarunkowania dialogu i monologu w komunikacji publicznej. Przekształcenia dystansu komunikatywnego w zachowaniach medialnych. Językowe mechanizmy kreowania rzeczywistości – kreacja i deformacja w mediach.

Metody kształcenia

Wykład, heureza, wieloaspektowa analiza tekstu, praca w grupach, prezentacja multimedialna.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Obecność i aktywność na zajęciach, projekt – prezentacja: analiza wybranych aktualnie obserwowanych medialnych zachowań komunikacyjnych pod kątem ich intencji, celu, skuteczności.

Literatura podstawowa

  1. Awdiejew A., Ideologia, postawa a komunikacja, [w:] Oblicza komunikacji. Ideologie w słowach i obrazach, Wrocław 2008, s.85-72.
  2. Bartmiński J., Wartości i ich profile medialne, [w:] Oblicza komunikacji. Ideologie w słowach i obrazach, Wrocław 2008, s. 23-41.
  3. Bugajski M., Pragmatyka a lingwistyka normatywna, „Poradnik Językowy”, z. 4, 2013, s. 7-18.
  4. Contrastive media analysis: approaches to linguistic and cultural aspects of mass media communication, red. S. Hauser, M. Luginbűl, Amsterdam-Philadephia, 2012.
  5. Język w telewizji. Antologia, red. M. Kita, I. Loewe, Katowice 2015.  
  6. Levinson S.C., Pragmatyka, przeł. T. Ciecierski, K. Stachowicz, Warszawa 2010.
  7. Loewe I., Globalizacja kulturowa a język w mediach, [w:] Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, red. M. Kita, M. Ślawska, Katowice 2012, s. 142-153.
  8. Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 1996.
  9. Skudrzyk A., Normy grzecznościowych zachowań językowych (etykieta językowa, savoir-vivre, bon ton, dobre wychowanie, grzeczność językowa), http://sjikp.us.edu.pl/pliki/ksiazki/aldona_skudrzyk.pdf.
  10. Van Dijk, J., Społeczne aspekty nowych mediów: analiza społeczeństwa, Warszawa 2010.
  11. Zwoliński A., Słowo w relacjach społecznych, Kraków 2003, (r. 16: CENZURA, s. 275-295).

Literatura uzupełniająca

  1. Arcimowicz A., Obraz mężczyzny w reklamie telewizyjnej, http://www.iphils.uj.edu.pl/estetyka_reklamy/pdf/30_Arcimowicz.pdf.
  2. Bartmiński Jerzy, Sprawcze funkcje słowa. O języku magii, poezji, religii i polityki, [w:] „Etnolingwistyka”, 2001, t. 13, s. 7-12.
  3. Bator J., Wizerunek kobiety w reklamie telewizyjnej, http://www.bezuprzedzen.org/doc/wizerunek_kob_w_reklamie.pdf.
  4. Bloch J., Eksplicytne akty nieudzielania odpowiedzi, "LingVaria" r. 2, nr 1 (2007), s. 193-205.
  5. Bloch J., Implicytne strategie nieudzielania odpowiedzi, "LingVaria" r. 2, nr 2 (2007), s. 189-203.
  6. Blum-Kulka S., Pragmatyka dyskursu, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. T. A. van Dijk, Warszawa 2001, s. 214-241. 
  7. Gaze M., Zabawy znaczeniem w felietonach Tomasza Olbratowskiego, [w:] "Acta Uniwersitatis Lodziensis, Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców" nr 21, 2014, s. 345-353.
  8. Granat Anna, Intencja skracania dystansu i jej skuteczność w mediach: mówienie o kimś „po nazwisku”, [w:] „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae” vol. 33 (2015), s. 19-33.
  9. Grzelka M., O wybranych mechanizmach kondensacji treści w przekazach medialnych, "Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza" t. 20, z. 1 (2013), s. 9-18.
  10. Grzenia J., Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2008.
  11. Hamelink C., Cultural autonomy in global communications: Planning national information policy, Londyn 1983.
  12. Hauser S., Teksty medialne w ujęciu kontrastywnym i kulturowym. Rozważania metodologiczne i przykładowa analiza. „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs”, nr 5, 2012, s. 127-154.
  13. Hye-Kyung L., Linguistic Variations between English News Headlines in the U.S. and Those in Korea, http://isli.khu.ac.kr/journal/content/data/29_2/4.pdf.
  14. Kalisz A., Telewizja śniadaniowa gatunkiem ponad narodami? Analiza porównawcza dwóch europejskich wydań programu, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, t. 5, Katowice 2015, s. 356-364.
  15. Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993.
  16. Kita M., Medialna moda na dialog, [w:] Dialog a nowe media, red. J. Grzenia, M. Kita, Katowice 2004, http://uranos.cto.us.edu.pl/~dialog/archiwum/kita.pdf.
  17. Kornetzki A., Contrastive Analysis of News Text Types in Russian, British and American Business Online and Print Media, Lipsk 2011.
  18. Koza M., Czy znasz ten mem?: pragmatyka i polityka internetowych wspólnot interpretacyjnych, "Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja", nr 3, 2015, s. 236-245.
  19. Kułacka A., Wypowiedzenia performatywne i konstatywne: teoria aktów mowy, "Kształcenie Językowe" t. 9 (2011), s. 81-90.
  20. Loewe I. Gatunki globalne w polskiej telewizji. Rekonesans, [w:] Język a kultura, t.23, Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej, red. A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław, 2012, s. 191-198.
  21. Loewe I., Logowizualność, czyli słowo pisane w dyskursie telewizyjnym, [w:] Dyskurs i jego odmiany, Katowice 2016, s. 210-224.
  22. Lubecka, A., Requests, Invitations, Apologies and Compliments in American English and Polish. A Cross-Cultural Communication Perspective, Kraków 2000.
  23. Mac A. Kontrastywna analiza formatu i tematyki wiadomości telewizyjnych w Polsce i Niemczech [w:] Język w telewizji. Antologia, red. I. Loewe, M. Kita, Katowice 2015, s.233-249.
  24. Marcjanik M., Kreatywna funkcja mowy, „Przegląd Humanistyczny” 1988, nr 11-12, s. 95-104.
  25. Naruszewicz-Duchlińska A., Intencjonalne językowe zakłócenia komunikacji internetowej  (trolling, flaming, hejting), "Prace Językoznawcze" z. 16, [cz.] 4 (2014), s. 89-97; eadem, przedruk, Język w internecie: antologia, Katowice 2016, s. 221-229.
  26. Nowak P., „Sport kobiecy” – jak dziennikarze mówią o „rywalizacji pań” na arenach sportowych, [w:] O płci, ciele i seksualności w języku i mediach, pod red. M. Karwatowskiej, R. Litwińskiego, A. Siwca, B. Jarosz, Lublin 2014, s. 343-354.
  27. Oblicza przeciwnika: język a rzeczywistość w kategoriach ekspresji, polityki, ideologii, pod red. A. Charciarek i P. Czerwiński, Katowice 2015.
  28. Pepliński W., Cenzura jako instrument propagandy PRL, "Cywilizacja" nr 24 (2008), s. 87-98.
  29. Płowens J., Intencjonalność wypowiedzi w gatunkach dziennikarskich, "Zeszyty Prasoznawcze" r. 53, nr 3/4 (2010), s. 127-143.
  30. Przybyszewski S., Mówić, milcząc: nie milczeć, nie mówiąc, "Prace Językoznawcze"  z. 14 (2012), s. 235-246.
  31. Romek Z., Cenzura w PRL jako zorganizowany system, "Przegląd Humanistyczny Pedagogika, Politologia, Filologia" nr 5 (2011), s. 155-183.
  32. Rozumko A., Speech-Act Adverbs in English and Polish: A Cross-Linguistic and Cross-Cultural Comparison, http://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/1047/1/BAJ_12_Rozumko.pdf.
  33. Sauś J.,  Przybysz J., Wizerunek kobiety w polskiej prasie kobiecej po roku 1990  (aspekty marketingowo-socjologiczne), "Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Humanistyka i Nauki Społeczne" z. 53 (2004), s. 57-66.
  34. Scollon R., Scollon S., Jones R., Intercultural Communication. A Discourse Approach, Oxford 2007.
  35. Szkałuba., Niewidzialność kobiet w prasie (na przykładzie „Do Rzeczy” i „W Sieci”), [w:] O płci, ciele i seksualności w języku i mediach, pod red. M. Karwatowskiej, R. Litwińskiego, A. Siwca, B. Jarosz, Lublin 2014, s. 431-442.
  36. Wierzbicka A., Analiza lingwistyczna aktów mowy jako potencjalny klucz do kultury. http://www.is.uw.edu.pl/studenci/pliki/spolecznekonteksty1sem/pdf/wierzbicka01.pdf. Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004.
  37. Winiarek M., Pragmatyczne pułapki językowe ze szczególnym uwzględnieniem presupozycji, "Język w Poznaniu" t. 6 (2015), s. 169-180.
  38. Żmuda N, Pragmatyka reklamy prasowej, "Język w Komunikacji", 2014 [nr] 1, s. 141-151.

Uwagi

Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów II stopnia (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).


Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 02-05-2018 10:33)