Wprowadzenie studentów w problematykę powstawania agresji, zachowań agresywnych, zaburzeń agresywnych oraz w psychologię rozwiązywania konfliktów. Przedstawienie istoty konfliktu społecznego i mechanizmów determinujących wybuch, przebieg i zakończenie sytuacji konfliktowej; wskazanie na znaczenie i rolę konfliktów interpersonalnych. Omówienie specyfiki konfliktów interpersonalnych wśród dzieci i młodzieży w środowisku rodzinnym, rówieśniczym, w tym szkolnym oraz sposobów ich rozwiązywania.
Wymagania wstępne
Wiedza z psychologii poznawczej, rozwojowej, społecznej i klinicznej na temat rozwoju kontroli emocjonalnej i jej zaburzeń oraz motywacji prospołecznych.
Zakres tematyczny
Definicje agresji, rodzaje agresji, agresywność, gotowość do agresji; Koncepcje i modele agresji: koncepcja biologiczna, socjobiologiczna, psychoanalityczna Z. Freuda; teoria frustracja-agresja; teoria społecznego uczenia się; Ogólny Model Agresji (GAM) Andersona i Bushmana; Wyznaczniki i uwarunkowania agresji: prowokacja, pobudzenie emocjonalne, normy społeczne, nastawienie wobec agresji, jej rodzinne i osobowościowe uwarunkowania. Przestępczość i przemoc a agresja. Podejmowanie roli agresora i ofiary. Teoria i praktyka rozwiązywania konfliktów: teorie antropologiczne, socjologiczne i filozoficzne, historyczne. Modele dynamiki konfliktów. Fazy przebiegu procesu konfliktu. Sprzeczności i napięcia społeczne jako przyczyny konfliktów. Czynniki intensyfikujące przebieg konfliktu. Kierowanie konfliktem i style rozwiązywania konfliktów Twórczość a rozwiązywanie konfliktów. Społeczne i strukturalne uwarunkowania konfliktów. Rola, funkcje i znaczenie konfliktów dla rozwoju jednostki i grup – ujęcie psychologiczne. Podstawowe konflikty społeczne i grupowe w środowisku rodzinnym, rówieśniczymi i szkolnym – formy i propozycje ich rozwiązywania. Sposoby wspierania dzieci i młodzieży w sytuacjach trudnych i konfliktowych.
Metody kształcenia
Prezentacja, praca w zespołach, dyskusja grupowa, praca z książką.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Pozytywna ocena z kolokwium zaliczeniowego i/lub projektu, i/lub aktywność na zajęciach.
Literatura podstawowa
Anderson, C.A., Bushman, B.J. (2002). Human Aggression. Annual Review of Psychology, 53, 27-51.
Archer, J. (2010). What is Indirect Aggression in Adults?, K. Osterman [eds.] Indirect and Direct Aggression (pp.3-16). Frankfurt am Main: Peter Lang.
Archer, J., Mc Daniel, P. (1995). Violence and gender: Differences and similarities across society. In: B.R.Ruback, N.A.Weiner (eds.), Interpersonal violent behaviors (pp.63-87). New York: Springeries.
Bandura, A., Walters, R.H. (1968). Agresja w okresie dorastania. Wpływ praktyk wychowawczych i stosunków rodzinnych. Warszawa: PWN.
Wojciszke B. (2011). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Chełpa, S., Witkowski, T.(1999).Psychologia konfliktów, Wrocław: Unus
Psychologia rozwiązywania problemów społecznych. Wybrane zagadnienia (red.), 1998, Poznań: Bonami, s. 320
Literatura uzupełniająca
Gudykunst W. B., Kim Y. Y. (2000). Komunikowanie się z obcymi: spojrzenie na komunikację międzykulturową. W: J. Stewart (red.), Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się interpersonalnym. Warszawa: PWN.
Gut, J. Haman, W.(1993). Docenić konflikt. Warszawa: Kontrakt
Ch. W. Moore Mediacje. Praktyczne sposoby rozwiązywania konfliktów, Warszawa, 2009.
Grzelak J.(1978). Konflikt interpersonalny. Warszawa: PWN.
Lawson, M.(1993). Wobec konfliktu. Kraków : Wyd. "M"
Brzezińska E., Paszkowska-Rogacz A.(2000). Kształtowanie relacji pracowniczych., Łódź: P-ACZ
Patchin, W. S. Hinduja, S Cyberbullying Victimization Among an Adolescent Population – Executive,Summary.Artykuł,online: http://www.cyberbullying.us/cyberbullying_victimization.pdf
PIetrzak H. Red. Agresja – konflikt – społeczeństwo, pod red. H. Pietrzaka, Tyczyn 2000.
Dana, D. (1993). Rozwiązywanie konfliktów. Warszawa: PWE
Bjorkqvist, K., Lagerspetz, K.M.J., Kaukiainen, A. (1992). Do Girls Manipulate and Boys Fight? Developmental Trends in Regard to Direct and Indirect Aggression. Aggressive Behavior, 18, 117-127.
Boski P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych: podręcznik psychologii międzykulturowej. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN: Academica Wydawnictwo SWPS.
Dalay A., Owens L. (2006). Narcissism, Self – Esteem and Bullying in Adolescents, Osterman K, Bjorkvist K [eds.] ContemporaryResearch on Aggression, 78-85, Vasa: AboAkademi.
Dominiak – Kochanek D., Frączek A., Konopka K. (2012). Styl wychowania w rodzinie a aprobata agresji w zyciu społecznym przez mlodych dorosłych, Psychologia Wychowawcza, 1-2, s. 66-85.
J. Wasilewski (red.), Konflikty miedzygrupowe. Przejawy, źródła i metody rozwiązywania, 2007, Warszawa: Wyd. Academica, 117 – 137.
Borecka-Biernat D. (red.) (2010). Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Wardzawa: Difin.
inna zalecana przez prowadzacego
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr hab. Iwona Grzegorzewska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 21-03-2024 11:13)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
