SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia II - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia II
Kod przedmiotu 14.4-WP-PSChM-PRCwCŻ2
Wydział Wydział Nauk Społecznych
Kierunek Psychologia
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów jednolite magisterskie
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2019/2020
Informacje o przedmiocie
Semestr 3
Liczba punktów ECTS do zdobycia 4
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr hab. Ludwika Wojciechowska, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Wykład 30 2 - - Egzamin

Cel przedmiotu

Zapoznanie ze specyfiką okresu dorosłości, z poszczególnymi etapami dorosłego życia wraz z ukazaniem doświadczeń związanych z realizacją zadań rozwojowych, wyzwań i przeżywanych kryzysów, wyznaczających normatywny i pozanormatywny rozwój dorosłego człowieka. Wiedza ta ma wspomóc w rozumieniu uwarunkowań i przebiegu rozwoju jednostek we wczesnej, średniej i późnej dorosłości.

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza z psychologii ogólnej.

Zakres tematyczny

W prezentacji problematyki wczesnej średniej i późnej dorosłości ukazane będą wymagania i normy społeczne odnoszące się do dorosłości, a także wewnętrzne uwarunkowania dylematów, przed którymi staje dorosła jednostka. Analizie poddane zostaną źródła potencjalnych kryzysów oraz sposoby radzenia sobie z nimi. Spośród ról społecznych szczególny nacisk zostanie położony na role rodzinne i psychiczne konsekwencje dla członków rodziny wkraczania młodych dorosłych w samodzielne życie. Omówione będą także  sposoby adaptacji osób późnej dorosłości do okresu emerytalnego. Uwzględnione zostaną zjawiska tzw. bumerangu i efekt pokolenia sandwichowego. Rozbudowany będzie problem generatywności.

 

Program

Temat 1: Dorosłość jako okres rozwojowy. 

Uwarunkowania badań nad dorosłością. Problem granic wiekowych wczesnej, średniej i późnej dorosłości - pojęcie wieku subiektywnego. Zadania rozwojowe w dorosłości w myśl koncepcji Havighursta. Koncepcja fałszywych przekonań Goulda.

Temat 2: Teoretyczne orientacje  w podejściu do dorosłości.

Teoria orientacji czasowej. Orientacja równowagi. Orientacje możliwości rozwojowych i generatywności. Podstawowe założenia koncepcji psychospołecznego rozwoju człowieka.

Temat 3: Generatywność we wczesnej, średniej i późnej dorosłości.

Starożytne korzenie koncepcji generatywności. Rodzaje generatywności wg Kotre. Zintegrowany model generatywności wg McAdamsa. 

Temat 4: Empiryczne studia nad generatywnością

Analiza studiów przypadku. Badania nad różnymi kohortami wiekowymi. Generatywność w kursie życia – badania podłużne. Skala Loyola. Czynniki społeczne a generatywność. Koncepcja społecznej punktualności Neugarten.

Temat 5: Perspektywa czasowa w podejściu do dorosłości. 

Koncepcja biegu życia Ch.Buhler. Pojęcie ekspansji i restrykcji. Biologiczny i biograficzny schemat życia. Subiektywne tendencje życiowe. Produkty wytworzone przez człowieka.

Temat 6: Teorie równowagi w dorosłości. 

Rozwój  wg Junga. Fazy indywiduacji. Koncepcja struktury życia Levinsona. 

Temat 7: Adaptacja do wyzwań społecznych. Optymalne warunki życia w dorosłości. Dobrostan psychiczny: podejście hedonistyczne i eudajmonistyczne.  Struktura osobowości a dobrostan. Koncepcje miłości.

Temat 8: Koncepcja dobrostanu Keyesa i Waterman. 

Rodzaje dobrostanów, jego wymiary i dymensje. Dobrostan osobowościowy, społeczny i emocjonalny. Zastosowanie dobrostanu w badaniach nad dorosłością.

Temat 9: Czynniki warunkujące optymalny rozwój w dorosłości.

Status materialny, status małżeński i rodzinny, relacje społeczne, wiek, płeć, zdrowie i inne czynniki.

Temat 10: Koncepcje rozwoju w dorosłości. 

Systemowy Model Selektywnej Optymalizacji z Kompensacją (SOC) Baltesa. Koncepcja rozwoju w średniej dorosłości wg Staudinger i Bluck. Trajektorie rozwojowe w dorosłości.

Temat 11: Kryzysy wczesnej, średniej i późnej dorosłości, punkty zwrotne i wydarzenia życiowe.

Koncepcja punktów zwrotnych a kryzys średniego wieku. Przyczyny punktów zwrotnych. Role zawodowe i płeć a punkty zwrotne.

Temat 12: Rodzina i role rodzicielskie w średniej dorosłości.

Postawy rodzicielskie jako podejście do badań ról pełnionych przez rodziców. Pełne gniazdo, puste gniazdo, odchodzenie i powroty dorosłych dzieci. Zjawisko bumerangu. Syndrom pustego gniazda u kobiet i mężczyzn.

Temat 13: Style życia w dorosłości.

Aktywny styl życia vs bierność w okresie dorosłości. Rodzina w obliczu starzejących się rodziców. Chory współmałżonek. Rozpad rodziny i rozwód. Wdowieństwo. Rola dziadków i relacje z wnukami.

Temat 14: Problem wczesnej, średniej i późnej dorosłości w kulturze i sztuce.

Metody kształcenia

Wykład: wykład konwencjonalny, wykład problemowy.

 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Egzamin.

Literatura podstawowa

Psychologia rozwoju człowieka  (2011). Red. J. Trempała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Literatura uzupełniająca

1.      Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo. (fragmenty)

2.      Erikson, E. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

3.      Pietrasiński, Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Wiedza Powszechna.

4.      Wojciechowska, L. (2005). Teoria dobrostanu w badaniach rozwojowych nad rodziną: dobrostan rodziców w stadium pustego gniazda. Psychologia Rozwojowa, 10, 4, 35-45.

5.      Każdorazowo ustalana przez prowadzącego.

Uwagi


Zmodyfikowane przez dr Jarosław Wagner (ostatnia modyfikacja: 07-05-2019 16:54)