Zapoznanie studentów z wieloaspektową problematyką niepełnosprawności człowieka /zwłaszcza dzieci i młodzieży/, specyfiką psychospołecznego funkcjonowania osób z różnymi niepełnosprawnościami, zwłaszcza w wymiarze komunikacyjnym, specyfiką oddziaływań rehabilitacyjnych, edukacyjnych, opiekuńczych, wychowawczych, ocjalizacyjnych – w kontekście praw osób/dzieci z niepełnosprawnością, norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w działalności pedagogicznej wobec osób/dzieci z niepełnosprawnością, edukacji włączającej i zasad inkluzji.
2. Kształtowanie umiejętności wspomagania /edukacji, terapii/ dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami – w kontekście umiejętności rozwijania kreatywności i umiejętności samodzielnego, krytycznego myślenia uczniów z niepełnosprawnościami.
Uwrażliwianie studentów na różnorodne potrzeby osób/dzieci z niepełnosprawnościami i gotowość do ich zaspokajania – w kontekście pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Wymagania wstępne
Wymagania wstępne:
Wstępna orientacja w pedagogicznej i psychologicznej problematyce człowieka/dziecka.
3. Wrażliwość na życiowe problemy człowieka/dziecka empatia i otwartość.
Zakres tematyczny
Wykłady:
Pedagogika specjalna jako nauka o człowieku z niepełnosprawnością: geneza i ewolucja dyscypliny, interdyscyplinarność /powiązanie z naukami pedagogicznymi, medycznymi, biologicznymi, społecznymi, psychologią/, subdyscypliny, pojęcia: uszkodzenie, niepełnosprawność, upośledzenie i ich zależność/, modele niepełnosprawności.
Rehabilitacja i jej rodzaje, edukacja specjalna, ogólnodostępna, integracyjna/inkluzyjna, opieka, terapia, wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością.
Psychospołeczny proces przystosowania do niepełnosprawności, jego uwarunkowania i przebieg.
4. Psychospołeczny proces przystosowania rodziny do niepełnosprawności dziecka – jego przebieg i uwarunkowania.
5. Specjalne potrzeby edukacyjne i edukacja inkluzyjna – istota, uregulowania prawne, realizacja.
Ćwiczenia:
Niepełnosprawność intelektualna: pojęcie, klasyfikacja, specyfika psychospołecznego funkcjonowania osób/dzieci z niepełnosprawnością intelektualną poszczególnych stopni, system edukacji, system wsparcia dziecka z niepełnosprawnością intelektualną i jego rodziny.
Zespół Downa i mózgowe porażenie dziecięce jako niepełnosprawności sprzężone: etiologia, symptomatyka, terapia.
3. Inteligencja niższa niż przeciętna. Dzieci z mikrozaburzeniami mózgu. Parcjalne deficyty w rozwoju. Dzieci z trudnościami w uczeniu się.
5. Dziecko przewlekle chore: istota choroby przewlekłej, problemy wychowawcze i edukacyjne. Uczeń przewlekle chory w szkole ogólnodostępnej. Dziecko przewlekle chore w rodzinie, grupie rówieśniczej i szpitalu. Postępowanie opiekuńczo-wychowawcze w wybranych jednostkach chorobowych.
6. Dziecko z dysfunkcją narządu ruchu w środowisku rodzinnym, rówieśniczym i w szkole: manipulacyjne i lokomocyjne funkcje narządu ruchu a stymulacja procesów orientacyjno-poznawczych, etiologia, symptomatyka, klasyfikacja uszkodzeń narządu ruchu, wyznaczniki procesu rewalidacji psychicznej i społecznej - zadania rodziny i szkoły, organizacja procesu kształcenia dzieci z dysfunkcją narządu ruchu; Postępowanie opiekuńczo-wychowawcze w wybranych jednostkach chorobowych.
7. Dziecko z niepełnosprawnością słuchu w szkole: istota niepełnosprawności słuchu, rehabilitacja, edukacja, komunikacja.
8. Dziecko z niepełnosprawnością wzroku w szkole: istota niepełnosprawności wzroku, wyznaczniki rehabilitacji /nauka pisma punktowego L. Braille'a, nauka orientacji przestrzennej, nauka czynności samoobsługowych/, możliwości kształcenia.
Metody kształcenia
Wykłady
wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny.
Ćwiczenia
praca z książką, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, Pokaz, dyskusja, metody aktywizujące, projekt.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Wykłady
Ocena z egzaminu z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny
(61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo
dobry (91-100%).
Ćwiczenia
średnia ocen z: 1) Opracowania projektu zajęć oraz jego realizacja. Kryteria oceny
projektu od 2 do 5 za: a) poprawność metodyczną projektu, b) komunikatywność przekazu
zadań, c) atrakcyjność zajęć, d) środki edukacyjne; 2) Kolokwium z treści ćwiczeń.
Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus (61-70%);
dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).
Ocena z przedmiotu
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów /pozytywna ocena z egzaminu/ i ćwiczeń. Oceną końcową
jest średnia arytmetyczna ocen z egzaminu z treści wykładów i ćwiczeń.
Literatura podstawowa
Dykcik W., red., Pedagogika specjalna, Poznań 2007.
Chrzanowska I., Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Kraków 2015
Obuchowska I., red., Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa 1990.
Maciarz A., Uczniowie niepełnosprawni w szkole powszechnej, Warszawa 1992.
Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo: wybrane zagadnienia, Kraków 2009.
Literatura uzupełniająca
Borkowska M., Derulska I., Eysymont-Barańska H., red., Dziecko z niepełnosprawnością ruchową: jak wspomagać rozwój psychoruchowy, Warszawa 2012.
Dykcik W., Pedagogika specjalna wobec aktualnych sytuacji i problemów osób niepełnosprawnych, Poznań 2005.
Dykcik W., Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej: osiągnięcia naukowe i praktyka (z perspektywy 50-lecia pracy pedagogicznej z osobami z niepełnosprawnością, Poznań 2010.
Gorajewska D., red., Rodzina: normalność w niepełnosprawności, Warszawa 2007.
Korzon A., Kształcenie zintegrowane uczniów niesłyszących w teorii i praktyce edukacyjnej, Kraków 2010.
Kowalik S., Psychologia rehabilitacji, Warszawa 2007.
Kuczyńska-Kwapisz J., Kwapisz J., Rehabilitacja osób niewidomych i słabo widzących, Warszawa 1996.
Lipińska-Lokś J., Zmiany stosunków między dziećmi pełnosprawnymi i dziećmi i dziećmi z niepełnosprawnością w klasach integracyjnych, Zielona Góra 2011.
Maciarz A., Pedagogika lecznicza i jej przemiany: wybrane problemy, Warszawa 2001.
Nowicka A., Psychospołeczna integracja dzieci przewlekle chorych w szkole podstawowej, Kraków 2001.
Zamkowska A., Wsparcie edukacyjne uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w różnych formach kształcenia na I etapie edukacji, Radom 2009.
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 19-11-2019 06:30)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
