SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Język jako archiwum kultury - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Język jako archiwum kultury
Kod przedmiotu 09.3-WH-FiPlP-JAK-Ć-S14_gen7JKGD
Wydział Wydział Humanistyczny
Kierunek Filologia polska
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów pierwszego stopnia
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2019/2020
Informacje o przedmiocie
Semestr 1
Liczba punktów ECTS do zdobycia 3
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr hab. Magdalena Hawrysz, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Ćwiczenia 30 2 - - Zaliczenie na ocenę

Cel przedmiotu

Celem zajęć jest próba dotarcia do utrwalonej w języku kultury poprzez analizę różnych tekstów. Analizami będzie sterować dążenie do odpowiedzi na pytanie, czy i na ile utrwalona w języku dawna kultura jest aktualna we współczesnym świecie, na ile dzisiejszy użytkownik języka korzysta z dawnych formuł i konstrukcji, na ile podobnie myśli o otaczającej go rzeczywistości i na ile podobnie ją wartościuje.

Wymagania wstępne

brak

Zakres tematyczny

  1. Zależności między językiem a kulturą.
  2. Determinizm językowy.
  3. Językowy obraz świata.
  4. Konceptualizacja świata w języku.
  5. Antropocentryzm języka.
  6. Historyczno-kulturowe podstawy androcentryzmu języka polskiego.
  7. Językowo-kulturowy wizerunek płci – obraz kobiety i mężczyzny (tradycja i współczesność).
  8. Językowo-kulturowa opozycja swój – obcy.
  9. Stereotypy w języku.
  10. Historyczno-kulturowe podstawy współczesnej etykiety językowej (komplement, obelga, toast).

Metody kształcenia

polimetody (m.in. wykład, heureza, dyskusja, praca w grupach)

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

aktywność w trakcie zajęć, głos w dyskusji, zaliczenie małych form pisemnych, sprawdzian z wiedzy, praca pisemna

Literatura podstawowa

  1. Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa, Wrocław 1995.
  2. Cybulski M., Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź 2003.
  3. Drabik B., Komplement i komplementowanie jako akt mowy i komunikacyjna strategia, Kraków 2004.
  4. Grzegorczykowa R., Obelga jako akt mowy, „Poradnik Językowy” 1991, z. 5–6, s. 193–200.
  5. Język a Kultura, tom 13, Językowy obraz świata i kultura, Wrocław 2000.
  6. Język a Kultura, tom 16, Świat roślin w języku i kulturze, Wrocław 2000.
  7. Język a Kultura, tom 2, Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, Wrocław, 1991.
  8. Język a Kultura, tom 6, Polska etykieta językowa, Wrocław 1991.
  9. Język a Kultura, tom 9, Płeć w języku i kulturze, Wrocław 1994.
  10. Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin 2005.
  11. Maćkiewicz J., Co to jest „językowy obraz świata”, „Etnolingwistyka” 1999, s. 7-24.
  12. Marcjanik M., Polska grzeczność językowa, Kielce 2002.
  13. Sapir E., Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje, Warszawa 1978.
  14. Wierzbicka A., Język - umysł – kultura, Warszawa 1999.
  15. Hawrysz M., Zmienność znaczenia wyrazów jako świadectwo systemu wartości, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XXIII, Wrocław 1997, s. 95 - 112.

Literatura uzupełniająca

  1. Grybosiowa A., Przyczyny zmian w polskim systemie adresatywnym, [w:] Język wtopiony w rzeczywistość. Katowice 2003, s. 65-69.
  2. Hawrysz M., Językowe i kulturowe aspekty spraw o zniesławienie w świetle Księgi wójtowskiej Opola, [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca. Zbiór studiów, t. 2. Kielce 2006, 249-259.
  3. Język a Kultura, tom 15, Opozycja homo - animal w języku i kulturze, Wrocław 2003.
  4. Kempf Z., Wyrazy gorsze dotyczące zwierząt, Język Polski 1985, z. 2-3, s. 125-144.
  5. Kita M., Mizoginia i uwielbienie kobiety w aforyzmach francuskich i polskich drugiej połowy XIX wieku, Stylistyka VI.
  6. Kowalikowa J., Od męża do palanta, czyli płci „mocnej” osłabianie, [w:] Język trzeciego tysiąclecia II, Kraków 2003, s. 243-250.
  7. Krawczyk A., Język źródłem wiedzy o człowieku, Etnolingwistyka 2, Lublin 1989, s. 29-38.
  8. Maćkiewicz J., Świat widziany poprzez język, Gdańskie Zeszyty Humanistyczne nr 30, Gdańsk 1983, s. 131-150.
  9. Majewska M., Akty deprecjonujące siebie i innych. Studium pragmalinwistyczne, Kraków 2005.
  10. Nowakowska-Kempna I., Konceptualizacja uczuć w języku polskim, Warszawa 1995.
  11. Ożóg K., O współczesnych wyrazach obraźliwych, „Język Polski” 1981, z. 3–5, s. 179–187.
  12. Pajdzińska A., Antropocentryzm frazeologii potocznej, Etnolingwistyka 3, Lublin 1990, s. 59-68.
  13. Peisert M., Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław 2004.
  14. Szpyra-Kozłowska J., Karwatowska M., Klient nasz pan a wszyscy ludzie są braćmi – seksizm we współczesnej polszczyźnie, „Etnolingwistyka” 15 (2003), s. 195—218.
  15. Umińska-Tytoń E., Z badań nad polszczyzną salonów XIX i początku XX wieku, Studia Językoznawcze, t. 3 (2004), s. 109-120.

Uwagi

brak


Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 04-07-2019 12:58)