1. SylabUZ
2. Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
3. semestr zimowy 2019/2020
4. Ratownictwo medyczne - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Anatomia

Wygeneruj PDF dla tej strony

Anatomia - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Celem modułu jest przekazanie studentowi wiedzy z zakresu:

• zagadnień z dziedziny anatomii prawidłowej człowieka, znajomości budowy i rozwoju narządów i układów oraz ich wzajemnych stosunków topograficznych
• mianownictwa anatomicznego
• mechanizmów kontrolujących funkcjonowanie organizmu ludzkiego

Uświadomienie studentom zależności pomiędzy chorobą a zmianami anatomicznymi. Wiedza ta ma stanowić podstawę do nauki przedmiotów klinicznych.

Efekty kształcenia wyodrębniają: wiedzę, umiejętności oraz kompetencje, które student powinien uzyskać w toku kształcenia

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Wiedza z zakresu anatomii człowieka na poziomie szkoły średniej.

Zakres tematyczny

• Osie i płaszczyzny ciała. Podział układu kostnego. Budowa i rodzaje kości. Rodzaje połączeń kości. Podział stawów. Czaszka: kości twarzoczaszki i mózgoczaszki, doły czaszki, połączenia kości czaszki. Odrębności budowy czaszki noworodka.
• Kręgosłup: budowa klatki piersiowej: żebra, mostek. Połączenia kręgosłupa i klatki piersiowej.
• Kości kończyny górnej i ich połączenia.
• Kości kończyny dolnej i ich połączenia. Mięśnie głowy i szyi. Mięśnie klatki piersiowej, grzbietu i brzucha.
• Przepukliny wewnętrzne i zewnętrzne, wrodzone i nabyte.
• Mięśnie kończyny górnej. Elementy topograficzne: jama pachowa, dół pachowy, dół łokciowy, kanał nadgarstka
• Mięśnie kończyny dolnej. Elementy topograficzne: dół podkolanowy, kanał kostki przyśrodkowej.
• Budowa i położenie serca. Unaczynienie serca. Układ przewodzący serca. Osierdzie. Jamy serca. Skeletopia zastawek serca i miejsca ich osłuchiwania. Tony serca, osłuchiwanie serca: ćwiczenia na osobniku żywym. Krążenie płodowe.
• Układ tętniczy. Miejsca badania tętna.
• Układ żylny. Układ chłonny. Podział układu oddechowego. Nos zewnętrzny, jama nosowa.
• Gardło, krtań, tchawica, oskrzela, płuca, opłucna. Osłuchiwanie płuc. Mechanika oddychania. Zabiegi udrażniające drogi oddechowe (konikotomia, tracheotomia, intubacja). Anatomia ultrasonograficzna klatki piersiowej (ćwiczenia na osobniku żywym).

Wątroba Trzustka. Otrzewna.

• Narządy układu moczowego.
• Ściany miednicy, przepona miedniczna i przepona moczowo-płciowa.
• 2. płaszczyzny miednicy i wymiary.
• Narządy płciowe zewnętrzne i wewnętrzne męskie.
• Narządy płciowe zewnętrzne i wewnętrzne żeńskie. droga komórki jajowej do jamy macicy, możliwości rozwinięcia się ciąży pozamacicznej.
• Ciąża, położenie dna macicy w trakcie rozwijania się ciąży, krążenie płodowe i jego pozostałości w jamie brzusznej i klatce piersiowej.
• Struktury układu chłonnego w jamie brzusznej i miednicy.

Głowa z szyją

Szyja

• Anatomia powierzchniowa: okolice szyi i głowy, trójkąty szyi i ich zawartość.
• Część szyjna kręgosłupa, cechy charakterystyczne kręgów szyjnych, staw szczytowo-potyliczny i szczytowo-obrotowy, typy połączeń występujące w tej części kręgosłupa, konsekwencje ewentualnego wypadnięcia jądra miażdżystego. Mięśnie szyi – warstwa powierzchowna, środkowa i głęboka, mięśnie pochyłe i szczeliny mięśni pochyłych (zawartość).
• Pęczek naczyniowo-nerwowy szyi, powięzie szyi i przestrzenie międzypowięziowe.
• Nerwy czaszkowe V, VI, VII, IX, X, XI, XII – zakres unerwienia. Nerwy rdzeniowe szyjne, splot szyjny.
• Gardło, Gruczoł tarczowy i gruczoły przytarczyczne. Krtań, Tchawica.

Głowa

• Kościec czaszki (rodzaje kości występujących w obrębie czaszki, m.in. kości pneumatyczne).
• Podział na kości mózgoczaszki i kości twarzy, typy połączeń kostnych, szwy, ciemiączka i ich znaczenie kliniczne, staw skroniowożuchwowy, wklinowanie, topografia dołów i jam czaszki – połączenia między nimi
• Mięśnie wyrazowe twarzy, unaczynienie i unerwienie, objawy porażenne
• Jama ustna
• Jama nosowa,
• Narząd wzroku.
• Narząd słuchu. Mózgowie i rdzeń kręgowy 

Mózgowie

• Opony mózgowia, przestrzenie nad- i podtwardówkowa, przestrzeń podpajęczynówkowa, zbiorniki i krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego;
• Podział mózgowia, pojęcie mózgowia i mózgu.
• Struktury zbudowane z istoty szarej i białej.
• Kresomózgowie.
• Międzymózgowie
• Śródmózgowie.              
• Tyłomózgowie.                
• Ośrodki podkorowe układu pozapiramidowego, jądra tworu siatkowatego; przebieg dróg nerwowych w rdzeniu przedłużonym.
• Unaczynienie mózgowia.                     
• Układy czynnościowe w obrębie mózgowia: Układ pozapiramidowy. Układ brzeżny (limbiczny). Układ siatkowaty.

Rdzeń kręgowy

• Opony rdzenia kręgowego, przestrzenie międzyoponowe; płyn mózgowo- rdzeniowy, zbiornik lędźwiowy.
• Budowa rdzenia kręgowego.
• Segmenty rdzenia kręgowego.
• Istota szara rdzenia kręgowego rdzeniowe ośrodki części autonomicznej ośrodkowego układu nerwowego.
• Istota biała rdzenia kręgowego – sznury przednie, boczne i tylne; lokalizacja najważniejszych dróg ruchowych, czuciowych.
• Objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego w zależności od usytuowania uszkodzenia.

Podział układu pokarmowego.

• Jama ustna.
• Przełyk.
• Żołądek.
• Jelito cienkie.
• Jelito grube.
• Wyrostek robaczkowy odmiany położenia, punkty Lanza i McBurneya, zapalenie wyrostka robaczkowego, objaw Blumberga i objaw Rovsinga).

Metody kształcenia

Wykłady mają na celu usystematyzowanie i ugruntowanie wiadomości, które nabywana jest samodzielnie oraz podczas ćwiczeń

Ćwiczenia odbywają się w oparciu o preparaty ludzkich zwłok, fragmentów ciała, plansze i fantomy, wyniki radiologicznych badań obrazowych. W trakcie zajęć odbywa się systematyczna weryfikacja wiedzy w sposób ustny oraz pisemny. Ćwiczenia w grupach 15 osobowych pod nadzorem prowadzącego zajęcia.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykład – egzamin przeprowadzony w formie pisemnej (test jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru), warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie 50% punktów możliwych do zdobycia. Do egzaminu student jest dopuszczany na podstawie zaliczenia ćwiczeń.

Ćwiczenia - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich zajęć, przewidzianych do realizacji w ramach programu. Ocenie podlegają: kolokwia sprawdzające wiedzę przed lub po każdym bloku tematycznym – ocena pozytywna powyżej 50% uzyskanych punktów, test praktycznych umiejętności. Student pozytywnie zalicza egzaminu końcowego z zakresu anatomii prawidłowej i klinicznej człowieka wykazując się:

• umiejętności opisu budowy poszczególnych układów czynnościowych i narządów wchodzących w ich skład, w powiązaniu z ich zasadniczą funkcją;
• podstawową umiejętnością badania fizykalnego pacjenta;
• umiejętnością kojarzenia niektórych objawów chorobowych z zaburzeniami czynności poszczególnych układów i narządów (anatomia kliniczna – np. mechanizm powstawania wad serca, powikłania związane z marskością wątroby, objawy uszkodzenia układu nerwowego obwodowego i ośrodkowego itp.); W przypadkach nieobecności, Student powinien uzupełnić braki w terminie uzgodnionym z prowadzącym zajęcia.

Ocena końcowa to średnia arytmetyczna wszystkich form przewidzianych do realizacji przedmiotu. Wyniki średniej arytmetycznej ustala się zgodnie z zasadą: średnia 3,25 stanowi ocenę końcową 3,5; średnia 3,75 stanowi ocenę końcową 4,0; średnia 4,25 stanowi ocenę końcową 4,5; średnia 4,75 stanowi ocenę końcową 5,0.

Literatura podstawowa

1. Aleksandrowicz R., Ciszek B., Krasucki K. – Anatomia człowieka (Repetytorium), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014, wyd. I.
2. Krechowiecki A. Czerwieński F. – Zarys Anatomii Człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, wyd. VIII.
3. Netter F. – Atlas anatomii człowieka Nettera. Polskie mianownictwo anatomiczne. wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011 , wyd. I.
4. Gilroy A.M., MacPherson B.R., Ross L.M. – Atlas Anatomii. wyd. MedPharm, Wrocław 2010 , wyd. I.
5. Atlas anatomii człowieka. [T. 3], Głowa, szyja i układ nerwowy / Sobotta ; red. 23. wyd. oryg. R. Paulsen i J. Waschke ; [tł. z jęz. niem. Michał Pająk, Maciej Sebastian]. - Dodr., wyd. 4 pol. / oprac. i red. nauk. Witold Woźniak i Kazimierz S. Jędrzejewski. - Wrocław : Elsevier Urban & Partner, 2014.

Literatura uzupełniająca

1. Bochenek A. Reicher M. – Anatomia Człowieka (t. 1–5), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
2. Gołąb B. – Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004, wyd. V.
3. Gołąb B. – Anatomia czynnościowa obwodowego układu nerwowego, wyd. Czelej, Lublin 1998, wyd. I.
4. Schumacher G.H. Anatomia topograficzna człowieka, wyd. Volumed, Wrocław 1994, wyd. I.
5. Schunke M. Schulte E. Schumacher U. Voll M. Wesker K. – PROMETEUSZ Atlas anatomii człowieka Tom 1-3 (komplet), Wyd. MedPharm, 
Wrocław 2009, wyd. 1.
6. Sobotta J. – Atlas anatomii człowieka t. 1-2; Urban&Partner, Wrocław 2001, wyd. II. 

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Ewa Skorek, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 17-11-2019 14:25)