Celem przedmiotu jest nabycie pedagogicznej wiedzy na temat rodziny, (jej struktury, specyfiki oraz współczesnych dla niej zagrożeń) oraz zrozumienie znaczenia i istoty wychowawczego i opiekuńczego funkcjonowania rodziny; ukazanie związku pedagogiki rodziny z psychologią i socjologią; rozwijanie umiejętności kształtowania kultury pedagogicznej rodziców oraz popularyzacji wiedzy z obszaru pedagogiki rodziny.
Wymagania wstępne
Wstęp do pedagogiki, teoretyczne podstawy wychowania, wprowadzenie do psychologii.
Zakres tematyczny
1) Wprowadzenie w problematykę rodziny. Różne ujęcia rodziny i różne sposoby jej definiowania. Funkcje rodziny. Pedagogiczna typologizacja rodzin. 2) Znaczenie rodziny w życiu dziecka. Rola więzi emocjonalnych w rodzinie i ich wpływ na rozwój i funkcjonowanie dziecka. 3) Rodzinne uwarunkowania startu edukacyjnego i społecznego dzieci i młodzieży. Rodzina a start oświatowy i osiągnięcia szkolne dzieci i młodzieży. Rodzina a orientacje życiowe młodzieży. 4) Rodzina z dzieckiem specjalnej troski. Nowa sytuacja rodziny i zachodzące w niej zmiany. 5) Rodzina niepełna i jej specyfika. Przyczyny niepełnej struktury rodzin. Problemy samotnego rodzicielstwa. Psychoemocjonalna sytuacja dziecka wychowującego się w rodzinie niepełnej. 6) Rodzina zrekonstruowana. Znaczenie rodziców naturalnych. Specyfika roli ojczyma i macochy. Najczęstsze problemy rodzin zrekonstruowanych. Sytuacja dzieci w rodzinie. 7) Rodzina współczesna i jej przemiany. Zagrożenia współczesnej rodziny. 8) Postawy rodzicielskie i style wychowawcze rodziców. 10) Dziecko w rodzinie dysfunkcyjnej. 11) Relacje rodzina – szkoła. Współuczestnictwo rodziców w procesie edukacji dzieci. Powinności rodziców i nauczycieli w procesie edukacji. 12) Obszary i możliwości pedagogicznego i socjalnego wspomagania współczesnej rodziny polskiej.
Metody kształcenia
Wykłady – wykład tradycyjny.
Ćwiczenia – dyskusja, prezentacja multimedialna, metoda sytuacyjna, metoda przypadków, praca w grupach.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium.
Cudak H., Szkice z badań nad rodziną, Kielce 1995.
Dąbrowski, Z. (2006). Pedagogika opiekuńcza w zarysie. T. 1. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Gajewska, G. G. (2018). Pedagogika opiekuńcza a pedagogika rodziny w teorii, metodyce i praktyce. Razem czy osobno? Stan i perspektywy rozwoju. Roczniki Pedagogiczne, vol. 10, nr 4, s.37-53, ISSN: 2080-850X, DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2018.10.4-4 .
Izdebska J., Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku, Białystok 2000.
Kawula, S., Brągiel, J., Janke, A. (2014). Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
Ładyżyński, A. (red., 2012). Pedagogika rodziny – in statu nascendi czy uznana subdyscyplina? Wrocław: OW ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 63-85.
Plopa M., Psychologia rodziny: teoria i badania, Elbląg 2004.
Turska, E. (2017). Dom rodzinny jako przestrzeń kształtowania tożsamości. W: Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym. A. Ładyżyński, M. Piotrowska, M. Kasprzak (red.) Wrocław : Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 19--30, ISBN: 9788362618293.
Ziemska M., Postawy rodzicielskie, Warszawa 1973.
Każdorazowo uaktualniana, ustalana i przekazywana przez prowadzącego.
Literatura uzupełniająca
Badora, S., Zięba – Kołodziej, B. (2017, red.). Pedagogika opiekuńcza. Perspektywy myślenia o rodzinie. Warszawa: Difin, ISBN: 978-83-793-0978-8.
Biernat T., Przeperski J., Zintegrowane wsparcie rodziny w środowisku lokalnym: centrum dla rodzin. Toruń 2015.
Cudak, H. (2012). Rola kultury pedagogicznej rodziców w eliminowaniu dysfunkcji rodziny. Pedagogika Rodziny, 2(3), 15-22.
Cudak S. (2011). Wychowawcze i emocjonalne funkcjonowanie rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Łódź.
Dyczewski L., Więź między pokoleniami w rodzinie, Lublin 2002.
Gajewska G., Pedagogika opiekuńcza. Elementy metodyki. Zielona Góra 2009.
Gajewska G. (2016). Transmisja międzypokoleniowa domu w pieczy zastępczej. Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze, 10, 3-11.
Janke A.W. (red.), Pedagogika rodziny na progu XXI wieku, Toruń 2004.
Janion E., Rodzina dziecka przewlekle chorego. W: Słownik. Kompendium wiedzy nauczyciela i rodzica. K.Zajdel, M.Prokosz (red.), Toruń 2014.
Ładyżyński, A., Piotrowska, M., Kasprzak, M. (red., 2017). Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym. Wrocław: Instytut Pedagogiki UWr.
Tyszkowa M. (red.), Rodzina a rozwój jednostki, Poznań 1990.
Kwartalnik „Pedagogika Rodziny”.
Krzesińska - Żach B., Pedagogika rodziny. Przewodnik do ćwiczeń, Białystok 2007 .
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.