SylabUZ
Nazwa przedmiotu | Wstęp do literaturoznawstwa |
Kod przedmiotu | 09.2-WH-FRMP-WLIT-Ć-S14_genBKALX |
Wydział | Wydział Humanistyczny |
Kierunek | Filologia francuska z drugim językiem romańskim |
Profil | ogólnoakademicki |
Rodzaj studiów | pierwszego stopnia z tyt. licencjata |
Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2020/2021 |
Semestr | 2 |
Liczba punktów ECTS do zdobycia | 2 |
Typ przedmiotu | obowiązkowy |
Język nauczania | polski |
Sylabus opracował |
|
Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
Ćwiczenia | 30 | 2 | - | - | Zaliczenie na ocenę |
Nadrzędnym zadaniem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w obszar podstawowych zagadnień literaturoznawczych: zapoznanie z aparatem pojęciowym, komponentami procesu literackiego i metodologią badań.
Przyswojenie bazowych pojęć z zakresu: stylistyki, wersyfikacji, genologii, struktur narratorskich, czasowoprzestrzennych i postaci ma umożliwić określenie cech formalnych utworu oraz ułatwić interpretację tekstu.
Prześledzenie podstawowych etapów rozwoju myśli literaturoznawczej oraz analiza wpływu danej metodologii na praktyki interpretacyjne ma, z kolei, na celu nie tylko przygotowanie do omawiania konkretnych dzieł literackich, ale także skłonienie do postrzegania literatury w sposób dynamiczny i interdyscyplinarny jako części szerszego dyskursu.
Brak.
Nauka o literaturze: teoria literatury, historia literatury, krytyka literacka.
Podstawy tworzenia tekstów:
- Genologia i jej przedmiot: rodzaje i gatunki literackie; odmiany gatunkowe (podział ogólny, historyczny).
- Wersologia i jej przedmiot. Rytm, rym, strofa. Systemy wersyfikacyjne (jamb, trochej, anapest, heksametr, pentametr).
- Stylistyka, jej przedmiot, cele badań stylistycznych. Sfery wyborów stylistycznych: brzmieniowa, leksykalna, słowotwórcza, przekształceń semantycznych, składniowa. Stylizacja.
Trop a figura retoryczna. Środki stylistyczne: metafora, porównanie, przerzutnia, hiperbola, parafraza, personifikacja, onomatopeja, symbol, alegoria i inne.
Liryka: modele liryki; podmiot liryczny, właściwości stylu i kompozycji utworu lirycznego. Przykładowe gatunki: oda, elegia, hymn, pieśń ludowa, piosenka, ballada.
Epika: materiał fabularny – motywy, wątki, postaci, fabuła, akcja; czas (opowiadania i opowiadany) i przestrzeń; chronotop; sytuacja narracyjna: narrator i perspektywa narracji (funkcje i rodzaje). Topos, archetyp. Przykładowe gatunki: opowiadanie, nowela, powieść, bajka, parabola. Gatunki pogranicza – esej i eseistyka. Intryga powieściowa i jej modele. Narratologia Genette’a – główne terminy (fokalizacja, ekstra/auto/homodiegetyczny).
Dramat: literacka teoria dramatu, językowe formy podawcze dramatu i ich funkcje. Komedia i tragedia: cechy i środki wyrazu. Arystoteles (a Platon; O sztuce poetyckiej), Horacy (mimesis, techne, katharsis, fatum, trwoga, patos, fabuła dramatyczna). Klasycyzm francuski (Kartezjusz, Pascal, Corneille, Racine; imitatio, decorum, sztuka jako realizacja konwencji). Dramat niesceniczny. Teatr nowożytny. Wielka Reforma Teatru.
Rozumienie tekstu: hermeneutyka. Autor i czytelnik – rodzaje. Kontrakt czytelniczy. Świadomość odniesień – problem kompetencji czytelniczych.
Dialogiczność, intertekstualność, transtekstualność (Bachtin, Kristeva, Nycz, Riffaterre, Bloom, Genette, Calvino, Borges).
Feminizm: socjopolityczny a akademicki, trzy „fale”. Kultura patriarchalna a nowy kontrakt płci. Pozytywna dyskryminacja. Ginokrytyka, arachnologia, écriture feminine, feminizm korporalny. Gender i Queer. Męskość i kobiecość jako kategorie naturalne i kulturowe. Simone de Beauovir, Judith Butler, Hélène Cixous, Luce Irigaray i in.
Postmodernizm a ponowoczesność:
- nurt francuski: Foucault, Derrida, Deleuze, Lyotard, Barthes, Guattari, Baudrillard, Lacan, Todorov i in.
- nurt anglosaski: Rorty, Butler, Jameson, Klossowski, Vattimo, Bauman i in.
Wpływy (Kierkegaard, Nietzsche, Freud, Husserl, Heidegger, Lévi-Strauss).
Kultura jako tekst (Clifford Geertz). Supermarket kultury (Gordon Mathews). Płynna nowoczesność (Bauman).
Poststrukturalizm i posttekstualność. „Różnia” i dekonstrukcjonizm (Derrida, Barthes).
Postkolonializm (Said, Spivak). Centrum a peryferia. Hybrydyzacja i kreolizacja kultury. Orientalizm. Okcydentalizm. Zderzenie cywilizacji (Samuel Huntington).
Słabe myślenie (Gianni Vattimo). Literatura transgresji (Bataille). Teoria symulakrów i hiperrzeczywistość (Baudrillard). Gramatologia, figura kłącza, schizoanaliza (Deleuze, Guattari).
Mistyfikacja Sokala i Modne bzdury.
Pogadanka, wykład konwersatoryjny, heureza, dyskusja, projekt (prezentacja multimedialna).
Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Zaliczenie na ocenę: na podstawie obecności i aktywności na zajęciach (w tym prezentacja) oraz końcowego sprawdzianu wiedzy i umiejętności.
1. Jonathan Culler, Teoria literatury, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002.
2. Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 2000, wyd. III poszerzone i poprawione.
3. Wybrane fragmenty dodatkowych tekstów.
1. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Znak, Kraków 2006.
2. Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, [red.] Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz, Universitas, Kraków 2012 (wyd. II).
3. Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, [red.] Ryszard Nycz, Teresa Walas, Universitas, Kraków 2012.
4. Zofia Mitosek, Teorie badań literackich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 (wyd. V).
5. Z teorii dzieła literackiego, [red.] Marzenna Cyzman, Andrzej Stoff, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2003.
Zmodyfikowane przez dr Witold Kowalski (ostatnia modyfikacja: 07-05-2020 19:36)