1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2021/2022
4. Praca socjalna - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Historia myśli społecznej

Wygeneruj PDF dla tej strony

Historia myśli społecznej - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Dokonanie opisu, charakterystyki oraz oceny historycznego rozwoju wychowania, szkolnictwa i instytucji opieki  oraz myśli pedagogicznej i społecznej; prześledzenie procesów kształtowania się polskiej tożsamości w dziedzinie oświaty, wychowania, opieki oraz myśli społecznej na tle przemian społecznych, procesu formowania się państw i narodów europejskich; wykazanie związków między teorią i praktyką wychowania i opieki a uwarunkowaniami społeczno-politycznymi i kulturowymi danej epoki; uchwycenie ciągłości i zmiany w procesie rozwoju oświaty, wychowania i opieki oraz myśli społecznej, a zarazem wskazanie trwałej ich wartości.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowa znajomość zagadnień historii powszechnej i polskiej.

Zakres tematyczny

Program wykładów:

Miejsce myśli społecznej w historii wychowania. Geneza, przedmiot, cele i zadania.

Początki wychowania w społeczeństwie pierwotnym i jego rozwój w czasach antycznych. Stosunek do osób upośledzonych fizycznie i umysłowo.

Oświata i wychowanie w epoce średniowiecza. Pierwsze formy pomocy osobom wymagającym wsparcia społecznego.

Kształcenie, wychowanie i opieka w dobie renesansu i baroku. Powstanie instytucji opiekuńczo - wychowawczych dla dzieci specjalnej troski.

Prądy i kierunki oświeceniowe, ich wpływ na rozwój myśli pedagogicznej i społecznej oraz  działalność edukacyjną i opiekuńczą nad dzieckiem niepełnosprawnym, opuszczonym i moralnie zaniedbanym. Narodziny szkolnictwa specjalnego.

Przemiany w oświacie w XIX wieku. Projekty i praktyczne próby działań opiekuńczych na ziemiach polskich.

„Nowe wychowanie” i jego wpływ na przemiany w filozofii edukacyjnej oraz myśli społecznej.

Pedagogika specjalna i szkolnictwo specjalne w Polsce w latach 1918-1939. Rozwój regulacji prawnych w zakresie opieki społecznej.

Losy niepełnosprawnych dzieci polskich i żydowskich w latach II wojny światowej i okupacji. Formy pomocy i opieki społecznej.

Program ćwiczeń:

Narodziny myśli pedagogicznej w czasach antycznych (sofiści, Sokrates, Kwintylian).

Chrześcijańska myśl oświatowa i społeczna ( św. Augustyn, Karol Wielki, Hugo od św. Wiktora, Wincenty de Beauvais, św. Albert Wielki, Jan Gerson)

Humanistyczne idee pedagogiczne i społeczne w Europie (L. Vives, A. F. Modrzewski, N. Machiavelli, J. Bodin, T. More).

Postulaty i projekty opieki nad dziećmi w dobie baroku i oświecenia (A. Komeński, J. Locke, August III, S. Staszic).

Rozwój koncepcji i form opieki nad dzieckiem oraz edukacji niepełnosprawnych w  XVIII i XIX wieku (R. Owen, F. Froebel, A. Cieszkowski, J. H. Pestalozzi, F. E. Fellenberg, Ch. de L’Epee, V. Hauy, L. Breille).

Główne założenia socjologicznych koncepcji wychowania przełomu XIX i XX wieku  (E. Durkheim, F. Znaniecki).

Projekty organizacyjno - programowe opieki oraz edukacji dzieci osieroconych, moralnie zaniedbanych i upośledzonych przełomu XIX i XX w. (J. Dewey, E. Key, M. Montessori, E. Cleparede, O. Decroly).

Rozwój pedagogiki społecznej i opiekuńczej w Polsce w pierwszej połowie XX wieku (H. Radlińska, J. C. Babicki, K. Jeżewski, J. Korczak).

Metody kształcenia

Wykład konwencjonalny, praca z tekstem źródłowym, pogadanka, dyskusja, praca w grupach, samodzielne korzystanie z multimedialnych kursów online: e-learning.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Przedmiot kończy się egzaminem w formie testu.

Zaliczenie ćwiczeń na ocenę – aktywność na zajęciach, kolokwium.

Ocena końcowa – średnia arytmetyczna ocen z wykładów i ćwiczeń.

Literatura podstawowa

1. Andrzej Furier (red.), Od Platona do Webera. Wybór tekstów źródłowych z myśli społecznej i socjologicznej. Szczecin 2002.

2. Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej. Warszawa 2002.

3. Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, pod red. S. Mauersberga. Warszawa 1990.

4. Lapis B., U źródeł polskich refleksji nad pracą. Warszawa 1984.

Literatura uzupełniająca

1. Pedagogika społeczna H. Radlińskiej, pod red. J. Lepalczyk, J. Badury. Warszawa 1980
2. Kot S., Materiały do ćwiczeń z  historii wychowania. Cz. I - III. Warszawa 1994.
3. Wołoszyn S., Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej. T. I-IV. Kielce   1998.
4. Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, T. III, Wybór i opracowanie W. Wyrobkowa - Pawłowska i J. Wojciechowska. Wrocław 1964.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 04-05-2021 07:35)