dr hab. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć
Liczba godzin w semestrze (stacjonarne)
Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne)
Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne)
Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne)
Forma zaliczenia
Ćwiczenia
30
2
-
-
Zaliczenie na ocenę
Cel przedmiotu
Poznanie istoty, podmiotu i przedmiotu pedagogiki, jej subdyscyplin, metod badań oraz powiązań z innymi naukami, a zwłaszcza z psychologią. Opanowanie systemu podstawowych pojęć nauk o wychowaniu, głównych wydarzeń w historii myśli pedagogicznej oraz zrozumienie istoty i źródeł wiodących koncepcji, nurtów pedagogicznych. Krytyczna analiza dotychczasowych przemian w systemie edukacji i wychowaniu z uwzględnieniem pronormalizacyjnych, integracyjnych i inkluzyjnych działań i rozwiązań na rzecz osób z niepełnosprawnościami i/lub o specjalnych czy zróżnicowanych potrzebach. Wskazanie użyteczności wiedzy pedagogicznej w pracy psychologa w wyjaśnianiu faktów, sytuacji, zdarzeń wychowawczych oraz komunikacji i kooperacji z innymi podmiotami praktyki edukacyjnej.
Wymagania wstępne
Wiedza z zakresu przedmiotów: Biologiczne podstawy zachowania, socjologia, wprowadzenie do psychologii.
Zakres tematyczny
Pedagogika jako nauka – system podstawowych pojęć, podmiot i przedmiot zainteresowań, metody badań, pedagogika teoretyczna i praktyczna;
Subdyscypliny pedagogiki i jej związek z innymi naukami, w szczególności z psychologią i socjologią;
Historia myśli pedagogicznej (do XIX wieku), historia rozwoju form wychowania i kształcenia dzieci, młodzieży i osób dorosłych (w tym z niepełnosprawnościami) w różnych epokach historycznych;
Główne nurty w wychowaniu i edukacji XX i XXI wieku w Polsce i na świecie, ich społeczno-kulturowe, polityczne i ekonomiczne uwarunkowania oraz główni przedstawiciele. Renesans pedagogiki M. Montessori, J. Korczaka, C. Freineta i in. we współczesnej praktyce edukacyjnej;
Edukacja – wielokontekstowość ujęć i analiz. Edukacja w kontekście oddziaływań formalnych i nieformalnych, pozainstytucjonalnych. Problem stratyfikacji społecznej uczniów w systemie edukacji. SES rodziny pochodzenia w roli kreatora ścieżki edukacyjnej i biografii uczniów. Kwestia kultury szkoły oraz jej funkcjonowania, jako uczącej się organizacji.
Edukacja osób z niepełnosprawnościami i/lub o specjalnych potrzebach. Pronormalizacyjne i prointegracyjne działania i rozwiązania w edukacji tych osób. Upowszechnianie inkluzji społecznej i edukacyjnej dzieci, młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnościami w kontekście zapisów Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami.oraz Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2020-2030 w Polsce.
Paradygmaty nauk społecznych a teorie i strategie badań pedagogicznych. Specyfika badań ilościowych i jakościowych oraz strategie ich łączenia;
Psychologia jako dyscyplina pomocnicza pedagogiki, jej użyteczność w wyjaśnianiu faktów wychowawczych czy edukacyjnych, w planowaniu, organizowaniu i analizowaniu praktyki edukacyjnej.
Metody kształcenia
Praca indywidualna i w grupach, praca z tekstem, dyskusja problemowa.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Prezentacja ustna wybranego przez studenta problemu wychowawczego czy związanego z edukacją – na ostatnich zajęciach (metody kształcenia: praca indywidualna)
Ocena uwzględnia:
wybór i opracowanie tematu wystąpienia/prezentacji,
opracowanie logicznej struktury wybranego problemu/zagadnienia,
trafność zaproponowanych działań i rozwiązań praktycznych danego problemu wychowawczego bądź edukacyjnego,
dobór i zakres literatury wykorzystanej do prezentacji kolejnych wątków wybranego tematu,
stopień samodzielności wygłaszania przygotowanej prezentacji (dopuszczalne korzystanie z opracowanej struktury)
Skala ocen za prezentację ustną: ndst (0 pkt.), dostateczny (3,0 pkt.), dostateczny plus (3,5 pkt.), dobry (4,0 pkt.), dobry plus (4,5 pkt.), bardzo dobry (5,0 pkt.);
Aktywność studenta na zajęciach – opracowanie i prezentacja w czasie ćwiczeń zagadnień, problemów przewidzianych w programie przedmiotu (metody kształcenia: praca w grupach, z tekstem i dyskusja problemowa), narzędzie weryfikacji: przygotowane, adekwatnie do danego tematu zajęć zagadnienia problemowe;
przykładowe problemy dyskutowane na zajęciach podejmujących kwestie edukacji:
charakterystyka podstawowych instytucji wychowawczych i ich znaczenie dla rozwoju dziecka/ucznia,
walory i słabości badań ilościowych i jakościowych w wyjaśnianiu zdarzeń edukacyjnych,
znaczenie uwzględniania kontekstu w zrozumieniu zdarzeń edukacyjnych i zachowań uczniów
możliwe pola/zakresy współpracy pedagoga i psychologa w systemie edukacji,
znaczenie statusu społeczno-kulturowego rodziny dziecka/ucznia dla jego rozwoju i edukacji
Skala ocen za aktywność: ndst (0 pkt.), dostateczny (3,0 pkt.), dostateczny plus (3,5 pkt.), dobry (4,0 pkt.), dobry plus (4,5 pkt.), bardzo dobry (5,0 pkt.);
Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z prezentacji oraz aktywności na zajęciach.
Ocena końcowa to średnia arytmetyczna ocen uwzględniająca ocenę za aktywności na zajęciach i ocenę za prezentację.
Literatura podstawowa
I. Chrzanowska (2009) Zaniedbane obszary edukacji – pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną. Wybrane zagadnienia, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
M. Czerepaniak-Walczak, M. Dudzikowa (red.) (2010) Wychowanie tom 5. Pojęcia - procesy - konteksty. Codzienność w szkole. Szkoła w codzienności, Gdańsk, Wydawnictwo GWP
Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.) (2010) Uczeń o specjalnych potrzebach w przestrzeni współczesnego systemu edukacji, Zielona Góra, Oficyna Wydawnicza UZ
D. Klus-Stańska (red.) (2008) Dokąd zmierza polska szkoła?, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”
D. Klus-Stańska (2018) Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa, PWN
Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) (2008) Pedagogika, Warszawa, PWN, t.1 i 2.
Cz. Kupisiewicz (2012) Z dziejów teorii i praktyki wychowania, Kraków, Oficyna Wydawnicza "Impuls"
D.D. Smith (2008) Pedagogika specjalna, Warszawa, PWN, t.1 i 2.
B. Śliwerski (2008) Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, wyd. 5.
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.