1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2021/2022
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. PDW: Baśń w literaturze

Wygeneruj PDF dla tej strony

PDW: Baśń w literaturze - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Głównym celem jest ukazanie – na przykładach z różnogatunkowej literatury dla dzieci, młodzieży i dorosłych – roli baśni jako ważnego kodu kulturowego, przekazywanego przez pokolenia i jednocześnie ulegającego modyfikacjom w procesie historycznoliterackim oraz wskazanie na funkcjonowanie baśniowości we współczesnych tekstach kultury.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

brak

Zakres tematyczny

1. Ustalenia terminologiczne: baśń ludowa, baśń literacka, baśń tradycyjna i baśń postmodernistyczna.
2. Przegląd współcześnie stosowanych koncepcji metodologicznych badania baśni.
3. Baśń jako gatunek i baśń jako konwencja.
4. Baśniowy kanon (m.in. baśnie Ch. Perraulta, braci Grimm. H.Ch. Andersena).
5. Baśń rozpatrywana w kontekście adresata.
6. Wykorzystanie bajkosfery (wątki, postacie, motywy itd.) w literaturze fantasy.
7. Współczesne metamorfozy baśni i intertekstualna gra z tradycją literacką w najnowszych tekstach kultury (retelling i reinterpretacje).
8. Walory aksjologiczne, poznawcze i estetyczne baśni.

Tematyka zajęć jest realizowana w oparciu o wybrane teksty – zarówno spełniające kryteria gatunkowe baśni, należące do baśniowego kanonu, jak i utwory literackie wykorzystujące elementy konwencji baśniowej.

Metody kształcenia

Tradycyjna metoda problemowa, dyskusja.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Przygotowanie do zajęć, aktywny w nich udział, przygotowanie pracy pisemnej dotyczącej realizacji paradygmatu baśni w wybranym współczesnym utworze literackim.

Literatura podstawowa

Jakuboze A., Pobieżyńska M.E., Zaczek M, Baśń – oralność – zagadka. Studia, red. nauk. J.Z. Lichański, Warszawa 2007.

Konieczna E., Baśń w literaturze i w filmie, Kraków 2005.

Kostecka W., Baśń postmodernistyczna: przeobrażenia gatunku, Warszawa 2014.

Kulturowe konteksty baśni, red. G. Leszczyński, t. 1; Rozigrana córa mitu, Poznań 2005; t. 2: W poszukiwaniu straconego królestwa, Poznań 2006 (wybrane artykuły). 

Ługowska J., Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury, Wrocław 1981.

Waksmund R., Bajkosfera, czyli o użyciu semiotycznych fabuł baśniowych. Rekonesans badawczy, „Litteraria” 1978, t. 9.

Wróblewska V., Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń 2003.

Literatura uzupełniająca

Baran Z., Idee – mity – symbole w polskich baśniach literackich wydanych w XIX i XX wieku, Kraków 2006.

Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, przeł. D. Danek, Warszawa 1985.

Czabanowska-Wróbel A., Baśń w literaturze Młodej Polski, Kraków 1996.

Grimm. Potęga dwóch braci. Kulturowe konteksty Kinder- und Hausmarchen, red. W. Kostecka, Warszawa 2013.

Książka dziecięca 1990-2005. Konteksty kultury popularnej i literatury wysokiej, red. G. Leszczyński, D. Świerczyńska-Jelonek, M. Zając, Warszawa 2006.

Ługowska J., Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988.

Nikliborc A., Od baśni do prawdy. Szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1981.

Propp W., Historyczne korzenie bajki magicznej, przeł. J. Chmielewski, Warszawa 2003.

Uwagi

Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).

Tematyka zajęć realizowana jest w oparciu o wybrane teksty – zarówno spełniające kryteria gatunkowe baśni, należące do baśniowego kanonu, jak i utwory literackie wykorzystujące elementy konwencji baśniowej.

Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 17-05-2021 18:22)