1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2021/2022
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Historia literatury polskiej: literatura romantyzmu i pozytywizmu

Wygeneruj PDF dla tej strony

Historia literatury polskiej: literatura romantyzmu i pozytywizmu - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Wiedza: Poszerzenie i uporządkowanie wiedzy o literaturze doby romantyzmu i pozytywizmu w perspektywie historycznej i kulturowej.

Umiejętności: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania charakterystycznych cech literatury XIX wieku oraz wykształcenie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich w obrębie obu epok.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

brak

Zakres tematyczny

Wykład:

1. Przełom romantyczny w Polsce. Próba periodyzacji.
2. Romantyzm, biedermeier i realizm.
3. Biografia romantyczna w świetle literatury i legendy.
4. Wzorce liryki romantycznej.
5. Dramat i teatr romantyczny.
6. Romantyczny historyzm i historiozofie.
7. Oblicza regionalizmu. Szkoły literackie.
8. Romantyzm krajowy i emigracyjny.
9. Powieść w okresie romantyzmu.
10. Pozytywizm. Epoka i prąd.
11. Powieść i nowela lat 1864-1880.
12. Poetyka powieści dojrzałego realizmu.
13. Polska powieść i dramat naturalistyczny wobec największych dokonań europejskich.
14. Sienkiewicz i Kraszewski. Dwa modele powieści historycznej.
15. Liryka pozytywistyczna ze szczególnym uwzględnieniem parnasizmu. Próba syntezy XIX wieku.

Konwersatorium:

1. Ballada romantyczna (A. Mickiewicz: Ballady i romanse).
2. Powieść poetycka (A. Malczewski: Maria; S. Goszczyński: Zamek kaniowski).
3. Dramat romantyczny (A. Mickiewicz: Dziady; Z. Krasiński: Irydion; J. Słowacki: Balladyna).
4. Poezja romantyczna (A. Mickiewicz: Sonety krymskie, Liryki lozańskie).
5. Romantyczny poemat (A. Mickiewicz: Pan Tadeusz; J. Słowacki: Beniowski).
6. Romantyczna powieść historyczna (Z. Krasiński: Agaj-Han).
7. Romantyczna powieść paraboliczna (N. Żmichowska: Poganka).
8. Powieść protorealistyczna (J. I. Kraszewski: Ulana; J. Korzeniowski: Kollokacja).
9. Powieść biedermeierowska (W. Wolski: Domek przy ulicy Głębokiej).
10. Pozytywistyczna powieść tendencyjna (E. Orzeszkowa: Marta).
11. Powieść dojrzałego realizmu (B. Prus: Lalka).
12. Powieść naturalistyczna (A. Sygietyński: Na skałach Calvados; A. Dygasiński: Zając; G. Zapolska: Kaśka Kariatyda).
13. Powieść historyczna (H. Sienkiewicz: Quo vadis).
14. Powieść przełomu pozytywistyczno-modernistycznego (H. Sienkiewicz: Bez dogmatu).
15. Nowelistyka pozytywistyczna (H. Sienkiewicz, A. Świętochowski, M. Konopnicka, E. Orzeszkowa, B. Prus).

Metody kształcenia

Wykład: wykład analityczny, wykład problemowy, praca z tekstem źródłowym.

Konwersatorium: wykład konwersatoryjny, dyskusja, samodzielna praca z lekturą.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykład: zdanie egzaminu.

Konwersatorium: ocena udziału w dyskusji, wypowiedzi ustnych, zaliczenie referatu, zaliczenie kolokwiów.

Literatura podstawowa

Bachórz J., Grupy literackie w Królestwie Polskim w okresie międzypowstaniowym, [w:] Obraz literatury polskiej. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863, red. M. Janion, t.2, Warszawa 1988, s. 87-134.

Bachórz J., Poezja a powieść. Romantyzm a realizm, [w:] Obraz literatury polskiej. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863, red. M. Janion, t.3, Warszawa 1992, s. 9-46.

Bujnicki T., Pozytywista Sienkiewicz. Linie rozwojowe pisarstwa autora „Rodziny Połanieckich”, Kraków 2007.

Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978.

Kowalczykowa A., Dramat i teatr romantyczny, Warszawa 1997.

Kubiak J., Biedermeier, [w:] Słownik polskiej krytyki literackiej 1764-1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, red. nauk. J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski, t.1, Toruń-Warszawa 2016, s. 66-76.

Kulczycka-Saloni J., Literatura polska lat 1876-1902 a inspiracja Emila Zoli. Studia, Wrocław 1974.

Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 1980.

Martuszewska A., Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu (1876-1895), Wrocław 1977.

Martuszewska A., Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997.

Piwińska M., Złe wychowanie: fragmenty romantycznej biografii, Warszawa 1981.

Powieść historyczna dawniej i dziś, red. R. Stachura, T. Budrewicz, B. Faron, przy współpracy K. Gajdy, Kraków 2007.

Ruszczyńska M., Szkoła literacka, [w:] Słownik polskiej krytyki literackiej 1764-1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, red. nauk.  J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski, t.2, Toruń-Warszawa 2016, s. 605-610.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1994.

Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa 1997.

Literatura uzupełniająca

Bachórz J., „Realizm bez chmurnej jazdy”. Studia o powieściach Józefa Korzeniowskiego, Warszawa 1979.

Bachórz J., Od romantyzmu do powieści tendencyjnej, [w:] Studia o narracji, red. J. Błoński, Wrocław 1982, s. 163-175.

Bujnicki T., Sienkiewicz czyta i pisze, [w:] idem, „Trylogia” w kontekstach, Kraków 2019, s.11-73.

Dopart B., Regiony, [w:] idem, Polski romantyzm i wiek XIX. Zarysy, rekonesanse, Kraków 2013, s.103-173.

Fita S., „Pozytywista ewangeliczny”. Studia o Bolesławie Prusie, Lublin 2008.

Janion M., Druga i trzecia generacja romantyków, [w:] eadem, Gorączka romantyczna, Warszawa 1975, s.112-140.

Janion M., Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962.

Kowalczykowa A., Słowacki, Warszawa 1999.

Maciejewski J., Przedburzowcy.Z problematyki przełomu między romantyzmem a pozytywizmem, Kraków 1971.

„Maria” i Antoni Malczewski. Kompendium źródłowe, oprac. H. Gacowa, przedm. J. Maciejewski, Wrocław 1974.

Matuszek G., Naturalistyczne dramaty, Kraków 2008.

Mazur A., Parnasizm w poezji polskiej drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku, Opole 1993.

Skuczyński J., Odmiany form dramatycznych w okresie romantyzmu. Słowacki – Mickiewicz – Krasiński, Toruń 1993.

Sobieraj T., Fabuły i „światopogląd”. Studia z historii polskiej powieści XIX-wiecznej, Poznań 2004.

Tomkowski J., Mój pozytywizm, Warszawa 1993.

Witkowska A., Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1975.

Woźniakiewicz-Dziadosz M., Między buntem a rezygnacją. O powieściach Narcyzy  Żmichowskiej, Warszawa 1978.

Wyka K., Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje, Kraków 1989.

Żmigrodzka M., Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 17-05-2021 13:54)