1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2021/2022
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Pdw: Polska szkoła reportażu

Wygeneruj PDF dla tej strony

Pdw: Polska szkoła reportażu - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Celem przedmiotu jest zapoznanie Studentów z historią reportażu polskiego i pokazanie na podstawie konkretnych przykładów kierunków jego rozwoju. Studenci poznają rodzaje i odmiany gatunku; zaznajamiają się z dziełami czołowych polskich reportażystów. Zajęcia mają charakter teoretyczny, ale również - dzięki przeprowadzanym na nich analizom i interpretacjom - walor praktyczny. Uczą samodzielnie odkrywać genotyp i fenotyp polskich reportaży i je odpowiednio wartościować.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Wskazane, choć nieobligatoryjne uczestnictwo w zajęciach z Kreatywnego pisania reportażu literackiego.

Zakres tematyczny

1. Początki reportażu w Polsce i na świecie.
2. Typologia reportażu.
3. Reportaż społeczny, śledczy i interwencyjny.
4. Reportaż telewizyjny, radiowy, filmowy, przyrodniczy.
5. Reportaż podróżniczy – w czasopismach i w Internecie.
6. Reportaż literacki – definicje i koncepcje / reportaż fabularny – z elementami osobistych wspomnień i refleksji (np. familijny).
7. Instytut Reportażu Mariusza Szczygła i uczelnia: Polska Szkoła Reportażu.
8. Mistrzowie polskiego reportażu (Ryszard Kapuściński, Hanna Krall, Melchior Wańkowicz, Krzysztof Kąkolewski, Wojciech Tochman, Teresa Torańska, Wojciech Jagielski, Andrzej Stasiuk i in.).
9. Analiza, interpretacja i wartościowanie współczesnych reportaży literackich (wybraną na dane zajęcia lekturę omawiamy pod kątem techniki narracyjnej, fabularyzacji faktów, oznak autotematyzmu, wyboru tematu / tematów, lejtmotywów, kompozycji i innych aspektów ważnych w praktyce reporterskiej.

Na bazie różnych refleksji powinna wytworzyć się dyskusja prowadząca do jakichś rozstrzygnięć, wniosków.). 

Metody kształcenia

Pogadanka heurystyczna, dyskusja, praca z tekstem, referaty i prezentacje, "burza mózgów".

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Przygotowanie i aktywność na zajęciach, znajomość lektur, referaty połączone (nieobligatoryjnie) z prezentacją, praca pisemna, kolokwium.

Literatura podstawowa

Bańkowska E., J. Jagodziński, E. Kozłowska, A. Mikołajczuk, E. Wolańska, A. Wolański, H. Wszeborowska, Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, pod red. E. Bańkowskiej i A. Mikołajczuk, Warszawa 2003, [tu:] rozdz. 9, A. Mikołajczuk, Reportaż – uobecnienie prawdy o człowieku i świecie, s. 221-267.

Dziennikarstwo a literatura w XX i XXI wieku, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, Warszawa 2011. 

Mistrzowie literatury czy dziennikarstwa?, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, Warszawa 2011. 

Skarżyńska M., Język reportażu telewizyjnego, Warszawa 2011 (tu podrozdział „Reportaż telewizyjny - uwagi wstępne", s. 64-77).

Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1997(lub późniejsze wydanie), hasło: reportaż, oprac. Czesław Niedzielski, s. 820-823.

Słownik literatury polskiej XX wieku, zespół red. A. Brodzka, M. Puchalska, M. Semczuk, A. Sobolewska, E. Szary-Matywiecka, Wrocław 1996(lub późniejsze wydanie), hasło: reportaż, oprac. K. Kąkolewski, s. 930-935.

Szczygieł M., Najkrótszy kurs świata, jak napisać reportaż, strona internetowa: http://www.mariuszszczygiel.com.pl/550,blog/najkrotszy-kurs-swiata,-jak-napisac-reportaz

Wolny-Zmorzyński, Andrzej Kaliszewski, Wojciech Furman, Gatunki dziennikarskie. Teoria. Praktyka. Język, Warszawa 2006, s. 32, 34 (tu: tabele), s. 52-88 (tu rozdział: Reportaż fabularny)

Wosik A., Między dosłownością a artystyczną kreacją – narracja i relacja tekst - obraz we współczesnym reportażu telewizyjnym, [w:] Reportaż bez granic? Teksty, warsztat reportera, zjawiska medialne, pod red. I. Borkowskiego, Wrocław 2010.

 „Wstęp” M. Szczygła z: 100/XX+50. Antologia, pod red. M. Szczygła, t. 1-3, Wołowiec, Wydawnictwo Czarne 2015, t. 1, s. 11-21.

„Posłowie” K. Wolnego-Zmorzyńskiego z: tamże, t. 2 (lub 3 – w zależności od wydania), s. 934-943.

Żyrek-Horodyska E., Reportaż literacki wobec literatury. Korzenie i teorie, „Pamiętnik Literacki” 2017/4.

Literatura uzupełniająca

Bryll E., M. Goraj-Bryll, Irlandia. Celtycki splot, Poznań 2010.

Domosławski A., Kapuściński non-fiction, Warszawa 2010. 

Glensk U., Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu, Kraków 2012.

Głowiński M., T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1989 (lub późniejsze wydanie), hasło: reportaż, oprac. js (J. Sławiński), s. 431-432.

Jagielski Wojciech, Wieże z kamienia, Warszawa 2004.

Kąkolewski K., Wydanie świętego Maksymiliana w ręce oprawców, Warszawa 1989.

Orzechowski M., Mój sąsiad islamista. Kalifat u drzwi Europy, Warszawa 2015.

Rosiak D., Ziarno i krew. Podróż śladami bliskowschodnich chrześcijan, Wołowiec 2015.

Stasiuk A., Dojczland, Wołowiec 2007.

Stasiuk A., Jadąc do Babadag, Wołowiec 2004.

Szczygieł M., Zrób sobie raj, Wołowiec 2011.

Torańska T., Takie układy. Reportaże z lat 1970-1983, wybór, układ i posłowie Remigiusz Grzela, wstęp Małgorzata Szejnert, Warszawa 2019.

Wajrak A., N.S. Fernandez, Kuna za kaloryferem, Wyd. Agora, Warszawa 2011.

Wajrak A., Wilki, Wyd. Agora, Warszawa 2015.

Żyrek-Horodyska E., Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu, Kraków 2019. 

Czasopisma:

-„National Geographic” (czasopismo wydawane od 1888 r.)

-„Poznaj Swój Kraj” (czasopismo wydawane od 1958 r.)

-„Poznaj Świat” (czasopismo wydawane od 1948 r.)

-„Voyage” (miesięcznik od 1998 r.)

-„Magazyn Turystyki Górskiej” (od 2001 r.)

Uwagi

Z książkowych reportaży literackich będą proponowane do analizy i interpretacji tylko niektóre z listy - co rok inne. Szczegółowy sylabus (z tygodnia na tydzień, z uwzględnieniem dat spotkań) zostanie uzgodniony i przedstawiony Studentom na początku kursu.

Jest to przedmiot opcjonalny, wybierany z oferty przedmiotów do wyboru Instytutu Filologii Polskiej; przedmiot zostanie uruchomiony w zależności od potrzeb i zainteresowania w danym semestrze studiów (na podstawie deklaracji studentów/elektronicznego wyboru przedmiotów).

Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 17-05-2021 19:03)