SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Specjalne potrzeby edukacyjne - niepełnosprawność wzrokowa - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Specjalne potrzeby edukacyjne - niepełnosprawność wzrokowa
Kod przedmiotu 05.6-WP-PSEW-SPNZ
Wydział Wydział Nauk Społecznych
Kierunek Pedagogika specjalna - edukacja włączająca
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów podyplomowe
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2021/2022
Informacje o przedmiocie
Semestr 1
Liczba punktów ECTS do zdobycia 1
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr hab. Małgorzata Czerwińska, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Wykład - - 10
(w tym jako e-learning)
0,67
(w tym jako e-learning)
Zaliczenie na ocenę

Cel przedmiotu

  1. Zapoznanie studentów z podstawowymi problemami współczesnej tyflopedagogiki, systemami kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (z niepełnosprawnością wzroku), zasadami wyrównywania szans edukacyjnych dzieci/uczniów z niepełnosprawnością wzroku, specyfiką pracy opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej w odniesieniu do dzieci/uczniów z niepełnosprawnością wzroku.

  2. Ukształtowanie umiejętności identyfikowania i interpretowania (także krytyki) zjawisk i systemów wsparcia dzieci/ uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (z niepełnosprawnością wzroku), w kontekście powiązań z subdyscyplinami pedagogiki specjalnej, dziedzinami nauk społecznych, humanistycznych, medycznych i nauk o zdrowiu. Ukształtowanie umiejętności projektowania procesu wsparcia rodziny z dzieckiem/uczniem z niepełnosprawnością wzroku.

  3. Uwrażliwienie studentów na potrzebę organizowania kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (z niepełnosprawnością wzroku) oraz na przestrzeganie zasad etyki w pracy z dziećmi/uczniami z niepełnosprawnością wzroku.

 

Wymagania wstępne

Podstawowa wiedza pedagogiczno-psychologiczna z zakresu niepełnosprawności człowieka, na temat systemów i zasad wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży.

Zakres tematyczny

Wykłady:

  1. Tyflopedagogika, jej geneza, rozwój, wybitni przedstawiciele i ich dorobek, współczesne kierunki badań i dylematy praktyczne – na świecie i w Polsce. Instytucjonalny i pozainstytucjonalny system wsparcia osób z niepełnosprawnością wzroku – na świecie i w Polsce.

  2. Proces widzenia – jego przebieg, pomiar, dysfunkcje; podstawowe pojęcia tyflologiczne, klasyfikacje osób z niepełnosprawnością wzroku. Dysfunkcja wzroku a psychospołeczne funkcjonowanie osoby nią dotkniętej (specyfika sfery orientacyjno-poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i funkcjonowania społecznego).

  3. Małe dziecko z niepełnosprawnością wzroku – specyfika rozwoju i psychospołecznego funkcjonowania, wczesne wspomaganie rozwoju.

  4. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością wzroku w rodzinie – zasady wychowania rehabilitującego; rozpoznawanie potrzeb rodziny, projektowanie wsparcia rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym wzrokowo.

  5. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością wzroku w systemie edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy edukacji dzieci i młodzieży niewidomej/ociemniałej i słabowidzącej. System kształcenia dzieci z niepełnosprawnością wzroku na świecie i w Polsce (analiza krytyczno-porównawcza).

  6. Podstawy rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku – orientacja przestrzenna i samodzielne poruszanie się, czynności samoobsługowe, technologie wspomagające, rehabilitacja psychiczna, społeczna. System Braille’a, tyflografika i audiodeskrypcja w edukacji, rehabilitacji i funkcjonowaniu społecznym dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku.

Metody kształcenia

Wykłady:

wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny, wykład z pokazem.

 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Ocena z kolokwium z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo

dobry (91-100%).

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów. Oceną końcową jest ocena z wykładów.

Literatura podstawowa

  1. Czerwińska M., Information culture of person with visual disabilities in typhlology and information science reflections, “Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 2017, nr 18, s. 29-52.
  2.  Czerwińska M., Niewidomy, (w:) Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 3, Warszawa 2004, s. 685-693.
  3.  Czerwińska M., Rehabilitacja osób niewidomych, (w:) Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 5, Warszawa 2006, s. 158-169.
  4.  Czerwińska M., System Braille’a w edukacji i rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością wzroku – przyczynek do komunikacji i inkluzji społecznej, (w:) Edukacyjne oblicza komunikacji. Dyskurs interdyscyplinarny, J.J. Błeszynski, K.B. Kochan, E.M. Skorek, Zielona Góra 2016, s. 119-134.
  5.  Kirenko J., Gindrich P., Odkrywanie niepełnosprawności wzrokowej w nauczaniu włączającym, Lublin 2007.
  6.  Konarska J., Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie późnego dzieciństwa i adolescencji, Kraków 2013.
  7.  Konarska J., Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, Kraków 2010.
  8. . Kotowski S., Cele rehabilitacji niewidomych i słabowidzących, Warszawa 2015.
  9.  Kuczyńska-Kwapisz J., Kwapisz J., Rehabilitacja osób niewidomych i słabowidzących. Przewodnik metodyczny, Warszawa 1996.
  10.  Majewski T., Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci i młodzieży niewidomej i słabowidzącej, Warszawa 2002.
  11.  Śmiechowska-Petrovskij E., Wsparcie ucznia niewidomego i słabowidzącego w procesie szkolnej edukacji, Warszawa 2013.
  12.  Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku - w kręgu diagnozy i terapii, red. K. Czerwińska, Warszawa 2015.
  13.  Wybrane aspekty rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością wzroku, red. K. Czerwińska, Warszawa 2016.

Literatura uzupełniająca

  1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015.
  2.  Olechowska A., Specjalne potrzeby edukacyjne, Warszawa 2016.
  3. Plichta P., Jagoszewska I., Gładyszewska-Cylulko J., Szczupał B., Drzazga A., Cytowska B., Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami. Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcie, Kraków 2017.
  4.  Sipowicz K., Pietras T., Wprowadzenie do pedagogiki inkluzyjnej (włączającej), Wrocław 2017.
  5.  Tyflopedagogika wobec różnorodności współczesnych wyzwań edukacyjno-rehabilitacyjnych, red. K. Czerwińska, K. Miler-Zdanowska, Warszawa 2017.
  6.  Tyflopedagogika wobec współczesnej przestrzeni edukacyjno-rehabilitacyjnej, red. K. Czerwińska, M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak, Warszawa 2015.
  7.  Tyflopedagogika wobec współczesnych potrzeb wspomagania rozwoju, rehabilitacji i aktywizacji społecznej, red. M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak, Warszawa 2017.
  8.  Walthes R.: Wprowadzenie do pedagogiki niewidomych i słabowidzących, Gdańsk 2007.

Uwagi


Zmodyfikowane przez dr hab. Małgorzata Czerwińska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 20-04-2021 04:26)