SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Anatomia - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Anatomia
Kod przedmiotu 12.0-WL-LEK-A
Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Kierunek Lekarski
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów jednolite magisterskie sześcioletnie
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2021/2022
Informacje o przedmiocie
Semestr 2
Liczba punktów ECTS do zdobycia 8
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr n. med. Piotr Kromer
  • dr n. przyr. Leszek Porowski
  • dr hab. n. med. Agnieszka Ziółkowska, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Wykład 15 1 15 1 Egzamin
Laboratorium 75 5 75 5 Zaliczenie na ocenę

Cel przedmiotu

Celem kształcenia jest nauczenie studenta mianownictwa anatomicznego, znajomości budowy narządów i układów oraz ich wzajemnych stosunków topograficznych. Wiedza ta ma stanowić podstawę do nauki przedmiotów klinicznych. W procesie dydaktyki klinicyści odnosić się będą do anatomii radiologicznej, z uwzględnieniem obrazów rentgenowskich, tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego.

Wymagania wstępne

Wiedza z zakresu anatomii człowieka na poziomie szkoły średniej.

Zakres tematyczny

Anatomia topograficzna, systemowa i kliniczna grzbietu, klatki piersiowej, kończyny górnej, kończyny dolnej, jamy brzusznej, miednicy oraz głowy i szyi, ośrodkowy układ nerwowy, a w szczególności:

Mianownictwo anatomiczne. Pozycja anatomiczna, osie i płaszczyzny ciała.Mianownictwo kierunków i położenia w przestrzeni. Budowa ogólna szkieletu. Typy połączeń międzykostnych. Mianownictwo charakteryzujące ruchy w stawach.

Układ sercowo-naczyniowy.

Budowa i pochodzenie szkieletu osiowego. Budowa kręgu, cechy charakterystyczne kręgów szyjnych, piersiowych, lędźwiowych i kości krzyżowej. Rozwój ontogenetyczny krzywizn kręgosłupa. Prawidłowe i patologiczne krzywizny kręgosłupa.Budowa żeber i mostka.

Połączenia pomiędzy kręgami, połączenia kręgów i żeber oraz żeber i mostka. Mechanika i zakres ruchów kręgosłupa i klatki piersiowej.

Topografia grzbietu. Ograniczenia trójkąta lędźwiowego, trójkąta osłuchiwania i trójkąta podpotylicznego. Powięzie i mięśnie powierzchowne grzbietu: przyczepy, czynność i unerwienie.

Pasmo przyśrodkowe i boczne mięśni głębokich grzbietu: przyczepy, unerwienie, czynność. Przyczepy, unerwienie i czynność mięśni podpotylicznych. Budowa i przebieg gałęzi tylnych nerwów rdzeniowych.

Budowa kanału kręgowego i jego zawartość. Sploty żylne kręgowe wewnętrzne i zewnętrzne. Opony rdzenia kręgowego. Przestrzenie: nadtwardówkowa, podtwardówkowa i podpajęczynówkowa, płyn mózgowo-rdzeniowy. Miejsce nakłucia lędźwiowego i znieczulenie nadoponowego.

Budowa, położenie i unaczynienie rdzenia kręgowego. Budowa i gałęzie nerwów rdzeniowych.

Budowa ściany klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej, punkty kostno-mięśniowe oraz linie orientacyjne, rzutowanie brzegów płuc oraz granic serca na ściany klatki piersiowej. Elementy badania fizykalnego: miejsce osłuchiwania płuc i zastawek serca. Opukiwanie płuc i serca, stłumienie względne i bezwzględne serca. Unerwienie skóry klatki piersiowej. Budowa, topografia, unaczynienie i obrazowanie gruczołu piersiowego.

Przyczepy, unerwienie i czynność mięśni powierzchownych i głębokich klatki piersiowej. Położenie, przebieg i gałęzie naczyń i nerwów międzyżebrowych.

Budowa i podział śródpiersia. Zawartość śródpiersia górnego i przedniego. Topografia, budowa, rozwój i unaczynienie grasicy. Pochodzenie, przebieg i zakres unerwienia nerwu przeponowego. Topografia naczyń odchodzących od łuku aorty. Tętnica podobojczykowa - przebieg, odgałęzienia. Naczynia piersiowe wewnętrzne, topografia, znaczenie kliniczne. Dopływy żyły głównej górnej. Węzły chłonne śródpiersiowe przednie – obszar spływu chłonki i znaczenie kliniczne.

Szkielet klatki piersiowej. Okolice topograficzne, punkty kostno-mięśniowe oraz linie orientacyjne klatki piersiowej. Rzutowanie brzegów płuc oraz granic serca na ściany klatki piersiowej. Stłumienie względne i bezwzględne serca. Osłuchiwanie serca. Unerwienie skóry klatki piersiowej.

Mięśnie powierzchowne i głębokie klatki piersiowej - przyczepy, unerwienie,

czynność. Naczynia i nerwy międzyżebrowe - przebieg, gałęzie. Udział mięśni klatki piersiowej w oddychaniu.

Ograniczenia, podział, zawartość i połączenia śródpiersia.

Budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie tchawicy. Budowa płuc oraz podział drzewa oskrzelowego (bronchoskopia i bronchografia). Węzły chłonne dróg oddechowych. Drogi odpływu chłonki z płuc. Krążenie płucne. Opłucna ścienna i trzewna. Jama opłucnej i jej zachyłki (pneumothorax, hydrothorax, hemothorax).

Rozwój kończyny górnej. Kości i stawy kończyny górnej. Obrazy rentgenowskie.

Naczynia i nerwy kończyny górnej.

Mięśnie odcięte kończyny górnej, mięśnie ramienia, przedramienia i ręki.

Jama (dół) pachowa - ograniczenia i zawartość. Węzły chłonne pachowe - grupy i drogi spływu i odpływu chłonki

Ograniczenia jamy brzusznej. Topografia narządów jamy brzusznej. Rzutowanie trzew na przednią ścianę jamy brzusznej. Podział brzucha na kwadranty i okolice topograficzne.

Unaczynienie i unerwienie narządów jamy brzusznej.

Otrzewna i jej zachyłki, jama otrzewnowa i przestrzeń zaotrzewnowa – ograniczenia i zawartość.

Części składowe, topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie narządów płciowych wewnętrznych żeńskich i męskich.

Topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie pęcherza moczowego i odbytnicy oraz odcinka miednicznego moczowodów.

Krocze – ograniczenia, podział. Mięśnie dna miednicy. Powięzie miednicy. Dół kulszowo- odbytniczy i kanał zasłonowy. Węzły chłonne miednicy.

Narządy płciowe zewnętrzne żeńskie i męskie – budowa, unaczynienie i unerwienie. Cewka moczowa.

Kości oraz połączenia kości kończyny dolnej. Mięśnie i powięzie obręczy biodrowej i kończyny dolnej - przyczepy, unerwienie, unaczynienie, czynność. Naczynia i nerwy kończyny dolnej, spływ chłonki.

Ogólna budowa czaszki. Kości mózgoczaszki. Doły czaszki. Miejsca przejścia nerwów czaszkowych. Kości twarzoczaszki, przestrzenie twarzoczaszki.

Połączenia kości czaszki. Ciemiączka. Staw skroniowo-żuchwowy.

Okolice topograficzne i punkty kostno-mięśniowe głowy i szyi. Unerwienie skóry głowy i szyi. Żyły powierzchowne szyi. Splot szyjny - budowa, topografia i odgałęzienia.

Topografia narządów, naczyń i nerwów szyi.

Nerwy czaszkowe.

Unaczynienie mózgowia i rdzenia kręgowego. Bariera krew-mózg.

Budowa i rozwój ośrodkowego układu nerwowego: kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, pień mózgu, móżdżek i rdzeń kręgowy.  

Metody kształcenia

  1. Ćwiczenia w liczbie 150 godzin w semestrze I i II – zajęcia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej w oparciu o preparaty z ludzkich zwłok i fragmentów ciała. Ponadto wykorzystane będą plansze i fantomy. Grupa ćwiczeniowa stanowi 10 osób. Sala przygotowana jest do samodzielnego poznawania anatomii na preparatach, pod nadzorem prowadzącego zajęcia. W trakcie zajęć przewidziane są systematyczne sprawdziany wiedzy w sposób ustny oraz pisemnie.
  2. Wykłady w liczbie 30 godzin w semestrze I i II - wykłady mają na celu usystematyzowanie szczegółowej wiedzy, która nabywana jest samodzielnie o podczas ćwiczeń. Prowadzone są także przez lekarzy praktyków w poszczególnych specjalizacjach, przez co uwzględniony będzie aspekt praktyczny nabywanej wiedzy.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Student jest zobligowany do przygotowania merytorycznego i aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Brak aktywności jest odnotowywana w liście studentów i skutkuje koniecznością zaliczenia materiału z ćwiczeń

Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie wyników uzyskanych przez studenta w ramach:

1) aktywnego uczestnictwa w zajęciach praktycznych

2) siedmiu sprawdzianów cząstkowych

3) semestralnego sprawdzianu praktycznego

4) praktycznego egzaminu końcowego

5) teoretycznego egzaminu końcowego

Ad. 1. Student jest zobligowany do uczestnictwa we wszystkich zajęciach. Każda nieobecność musi zostać odrobiona przez Studenta poprzez uczestnictwo w zajęciach z inną grupą studencką (we wcześniej ustalonym terminie), bądź w formie wskazanej przez asystenta prowadzącego. Nieobecność na więcej niż 3 zajęciach w semestrze skutkuje koniecznością zaliczenia sprawdzianu wyjściowego z zakresu materiału realizowanego w danym semestrze.

Ad. 2. Cząstkowe sprawdziany testowe obejmują: 1) terminologię anatomiczną z elementami osteologii, układu sercowo-naczyniowego oraz obwodowego układu nerwowego, oraz okolice topograficzne: 2) grzbiet, 3) klatka piersiowa i kończyna górna, 4) jama brzuszna, 5) miednica i kończyna dolna, 6) głowa i szyja oraz 7) neuroanatomia.

Każdy z siedmiu testów składa się ze 100 pytań. Próg zaliczenia sprawdzianów cząstkowych wynosi 60%. W pierwszym semestrze Student może poprawić wynik trzech sprawdzianów testowych. Poprawy odbywają się pod koniec semestru. Brak zaliczenia więcej niż trzech sprawdzianów skutkuje brakiem zaliczenia z semestru zimowego w pierwszym terminie i koniecznością pisania sprawdzianu wyjściowego z materiału obejmującego cały semestr.

Ad. 3 Sprawdzian praktyczny z pierwszego semestru przeprowadzany jest w sali sekcyjnej. Obejmuje 30 pytań odnoszących się do 30 stanowisk, na których spoczywają preparaty anatomiczne i fantomy opatrzone wskaźnikiem (szpilką) oraz pytaniem dotyczącym wskazanej struktury anatomicznej. W trakcie sprawdzianu Student wpisuje odpowiedź w karcie odpowiedzi - nazwę polską, łacińską i angielską, i przemieszcza się do kolejnego stanowiska-pytania. Próg zaliczenia sprawdzianu praktycznego wynosi 70%. Student ma prawo do jednej poprawki semestralnego sprawdzianu praktycznego.

Ad. 4 Do egzaminu praktycznego z całości materiału może podejść Student, który zaliczył zarówno wszystkie testy cząstkowe jak również semestralny sprawdzian praktyczny.

Egzamin praktyczny przeprowadzany jest w sali sekcyjnej, obejmuje 50 pytań odnoszących się do 50 stanowisk. W trakcie sprawdzianu Student wpisuje odpowiedź w karcie odpowiedzi - nazwę polską, łacińską i angielską dotyczącą wskazanej struktury, i przemieszcza się do kolejnego stanowiska-pytania. Próg zaliczenia sprawdzianu praktycznego wynosi 70%. Student ma prawo do jednej poprawki semestralnego sprawdzianu praktycznego.

Ad. 5 Do teoretycznego egzaminu końcowego teoretycznego mogą przystąpić jedynie ci Studenci, którzy uzyskali zaliczenie całości materiału. 

Egzamin składa się ze 150 pytań testowych jedno- i wielokrotnego wyboru. Próg zaliczenia wynosi 60%.

Ocena końcowa z przedmiotu jest wystawiana na podstawie średniej ważonej wyników egzaminu teoretycznego, praktycznego oraz zaliczenia ćwiczeń (testów cząstkowych i sprawdzianu praktycznego semestralnego) w stosunku 6:2:2 wyrażoną w procentach.

Zarówno ocena z egzaminu jak i uzyskany wynik ze średniej ważonej jest przeliczany na stopnie wg skali:

93-100% = 5,0

85-92% = 4,5

77-84% = 4,0

68-76% = 3,5

60-67% = 3,0

0-59% = 2,0

Literatura podstawowa

  1. Woźniak W. Anatomia Człowieka. Urban & Partner, Wrocław 2019
  2. Sobotta: „Atlas anatomii człowieka”  tom I i II, Wyd. Urban & Partner, Wrocław, 2019

Literatura uzupełniająca

  1. Narkiewicz O, Moryś J: Anatomia człowieka, PZWL, 2015
  2. Bochenek A: „Anatomia człowieka” tom I-V, Wyd. PZWL
  3. KL Moore, AF Dalley, AMR Agur: Anatomia kliniczna, tomy 1 i 2, red. wydania polskiego J. Moryś, MedPharm Polska, Wrocław 2015
  4. Netter: „Atlas anatomii człowieka”, Wyd. Urban & Partner, 2019

Uwagi


Zmodyfikowane przez dr hab. n. med. Agnieszka Ziółkowska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 27-08-2021 11:04)