1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Filologia polska - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Język jako archiwum kultury

Wygeneruj PDF dla tej strony

Język jako archiwum kultury - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Wiedza: Zaznajomienie studentów z utrwaloną w języku kulturą przez analizę różnych tekstów (w tym frazeologii, przysłów, tekstów artystycznych). Analizami będzie sterować dążenie do odpowiedzi na pytanie, czy i na ile utrwalona w języku dawna kultura jest aktualna we współczesnym świecie, na ile dzisiejszy użytkownik języka korzysta z dawnych formuł i konstrukcji, na ile podobnie myśli o otaczającej go rzeczywistości i na ile podobnie ją wartościuje.

Umiejętności: Kształtowanie umiejętności refleksyjnego spojrzenia na język jako interpretator rzeczywistości i magazyn zjawisk kulturowych.

 

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowe wiadomości o systemie języka i komunikacji.

Zakres tematyczny

1. Zależności między językiem a kulturą. 
2. Konceptualizacja świata w języku - polszczyzna i inne języki.
3. Relatywizm językowy.
4. Kategoryzacja rzeczywistości.
5. Prototypy w języku i kulturze.
6. Metafory pojęciowe – uniwersalne i zróżnicowane kulturowo. 
7. Antropocentryzm języka.
8. Historyczno-kulturowe podstawy androcentryzmu języka polskiego.
9. Językowo-kulturowy wizerunek płci – obraz kobiety i mężczyzny (tradycja i współczesność).
10. Językowo-kulturowa opozycja swój – obcy.

Metody kształcenia

Wykład konwersatoryjny, dyskusja problemowa, burza mózgów, praca w grupach, praca z tekstem.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Obecność na zajęciach, aktywność w trakcie zajęć, głos w dyskusji, zaliczenie małych form pisemnych, sprawdzian z wiedzy.

Literatura podstawowa

Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa, Wrocław 1995 (wybrane rozdziały).

Dorren G., Babel. W dwadzieścia języków dookoła świata, Kraków 2019 (wybrany język).

Hawrysz M., Zmienność znaczenia wyrazów jako świadectwo systemu wartości, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XXIII, Wrocław 1997, s. 95-112.

Kövecses Z., Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie, Kraków 2011 (wybrane rozdziały).

Łobodzińska R., Jaka jest kobieta w języku polskim?, Język a Kultura, t. 9, Wrocław 1994, s. 181-185.

Maćkiewicz J., Świat widziany poprzez język, „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne” 1983, nr 30, s. 131-150.

Pajdzińska A., Antropocentryzm frazeologii potocznej, „Etnolingwistyka 3” 1990, s. 59-68.

Zimnowoda J., Opozycja homo-animal w ekspresywnych zwrotach językowych, Język a Kultura, t. 15, Wrocław 2003, s. 103-115.

Literatura uzupełniająca

Everett D.L., Język narzędzie kultury, Kraków 2018 (wybrane rozdziały).

Hawrysz M., Obraz kobiety w obcojęzycznych nazwach wyrobów perfumeryjnych, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XXIV, Wrocław 1998, s. 61- 73.

Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin 2005.

Kowalikowa J., Od męża do palanta, czyli płci „mocnej” osłabianie, [w:] Język trzeciego tysiąclecia II, Kraków 2003, s. 243-250.

Krawczyk A., Język źródłem wiedzy o człowieku, „Etnolingwistyka” 1989, s. 29-38.

Szpyra-Kozłowska J., Nianiek, ministra i japonki. Eseje o języku, Kraków 2021.

Uwagi

brak

Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 27-09-2022 09:20)