1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Biologicznych
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Żywienie człowieka i dietoterapia - pierwszego stopnia z tyt. inżyniera
5. Podstawy dietetyki

Wygeneruj PDF dla tej strony

Podstawy dietetyki - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studenta ze stosowanymi w Polsce klasyfikacjami diet, ich charakterystyką oraz zasadami układania jadłospisów dostosowanych do określonych schorzeń z wykorzystaniem modelowych diet leczniczych.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Student zna podstawy żywienia człowieka oraz posiada podstawową wiedzę z fizjologii człowieka w zakresie trawienia i przyswajania składników odżywczych. Posiada  umiejętność wykorzystania norm, tabel wartości odżywczej żywności oraz adekwatnych technik informatycznych.

Zakres tematyczny

Wykład:

1. Wykład wprowadzający (informacje ogólne o przedmiocie i wymogach egzaminacyjnych, podstawowe pojęcia i zagadnienia)
2. Dietetyka- podstawowe pojęcia, umiejscowienie w naukach żywieniowych.
3. Cele i zadania żywienia dietetycznego.
4. Rola dietetyka w terapii.
5. Metody ustalania kryteriów żywienia w stanach chorobowych.
6. Wywiad żywieniowy i zasady jego prowadzenia.
7. Podstawy klasyfikacji i opracowywania diet.
8. Ogólne podstawy patofizjologii najczęściej występujących schorzeń, w których proces leczenia odpowiednią dietą odgrywa zasadniczą rolę: cukrzyca, miażdżyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze, osteoporoza, schorzenia przewodu pokarmowego, nerek i wątroby.
9. Klasyfikacja diet, ich charakterystyka, rekomendowane i przeciwwskazane środki spożywcze wykorzystywane w poszczególnych rodzajach diet oraz wartość odżywcza i energetyczna stosowanych diet. Modelowe diety lecznicze:

• Dieta podstawowa;
• Dieta łatwostrawna;
• Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu;
• Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego;
• Dieta z ograniczeniem łatwostrawnych węglowodanów;
• Dieta niskobiałkowa;
• Dieta wysokobiałkowa;
• Dieta eliminacyjna;
• Dieta łatwostrawna o zmienionej konsystencji (płynna, płynna wzmocniona, papkowata, do żywienia przez zgłębnik lub przetokę);
• Dieta ubogoenergetyczna

1. Modyfikacje diet leczniczych takie jak: dieta bezjajeczna, bezglutenowa, bezmleczna, bezlaktozowa, wegetariańska, dodatek drugiej kolacji.

Ćwiczenia:

1. Zapoznanie z planem i programem zajęć, zasady pracy i zaliczenia ćwiczeń, przedstawienie karty przedmiotu.
2. Przygotowanie materiałów wywiadu żywieniowego opartego na metodzie 3 dniowego bieżącego notowania z uwzględnieniem preferencji żywieniowych. Ocena żywienia i stanu odżywienia pacjenta.
3. Zasady planowania, układania oraz oceny jadłospisów.
4. Opanowanie umiejętności prawidłowego doboru produktów i technik kulinarnych w poszczególnych rodzajach diet
5. Opracowanie listy produktów rekomendowanych i przeciwskazanych  w różnych rodzajach diet na przykładzie 3 dniowego bieżącego notowania.
6. Modyfikacja 2 dniowych jadłospisów oraz dostosowanie ich do potrzeb diety. Ocena wartości odżywczej diety.
7. Praktyczne opracowanie zaleceń żywieniowych dla pacjenta w różnych rodzajach diet leczniczych z uwzględnieniem schorzeń. dietozależnych.
8. Praktyczne opracowanie 2 dniowych jadłospisów dla określonych rodzajów diet  z uwzględnieniem indywidualnych modyfikacji.
9. Wykorzystanie w praktyce warsztatów kulinarnych jako narzędzia do komponowania diet leczniczych i ich modyfikacji.
10. Warsztaty kulinarne- przygotowanie dań i ich zamiana na potrawy niskoenergetyczne wraz z ich oceną organoleptyczną przydatnych do układania diet niskoenergetycznych.

Metody kształcenia

Wykład: informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.

Ćwiczenia: zadania indywidualne i grupowe wykonywane pod nadzorem nauczyciela akademickiego. Prezentacje multimedialne przygotowane przez studentów. Analiza i dyskusja wyników uzyskanych w pracy indywidualnej i grupowej w trakcie ćwiczeń. Studium przypadku.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Ćwiczenia:

1. Obecność na ćwiczeniach
2. Ocena umiejętności praktycznych – ocena sprawozdania z realizacji ćwiczeń – studium przypadku
3. Ocena zaangażowania studenta w realizację zadań na ćwiczeniach- aktywność na zajęciach
4. Ocena z kolokwium

Wykład:

1. Egzamin pisemny

Ocena końcowa z przedmiotu to 50% oceny z egzaminu i 50% oceny z ćwiczeń.

Literatura podstawowa

1. Grzymisławski M. Moszczak M. (red.) Żywienie człowieka zdrowego i chorego 2. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2022
2. Ciborowska H. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa 2021
3. Jarosz M. (red.) Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2010
4. Gawęcki J. (red.) Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa 2016
5. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Dietoterapia. PZWL, Warszawa 2014
6. Projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wymagań obowiązujących przy prowadzeniu żywienia w szpitalach z 16.03.2022 r.;

Literatura uzupełniająca

1. Jarosz M. Bułhak-Jachymczyk B.(red.) Normy żywienia człowieka PZWL, Warszawa 2020
2. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2005
3. Peckenpaugh N. Podstawy żywienia i dietoterapia. Elservier Urban & Partner, Wrocław 2011
4. Czasopisma i publikacje naukowe dostępne w Bibliotece Uniwersyteckiej UZ, cyfrowe bazy danych- www.bu.uz.zgora.pl

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Mariusz Kasprzak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 04-02-2023 16:05)