1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2016/2017
4. Pedagogika / Edukacja elementarna i wczesna edukacja artystyczna - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Metodyka edukacji polonistycznej w klasach I-III

Wygeneruj PDF dla tej strony

Metodyka edukacji polonistycznej w klasach I-III - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie z problematyką nauki czytania, pisania, mówienia, nauki gramatyki i wiedzy o języku, ortografii, literatury. Rozwijanie umiejętności dokonywania wyboru i oceny przydatności danego postępowania metodycznego w określonej sytuacji. Rozwijanie umiejętności projektowania działań zgodnie z rodzajem aktywności językowej. Kształtowanie potrzeby dokształcania się w zakresie nowych rozwiązań dotyczących nauki czytania i pisania, nauki gramatyki i wiedzy o języku, ortografii, literatury.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Psychologiczna wiedza o dziecku w wieku wczesnoszkolnym oraz o procesach uczenia się. Wiedza o metodach nauczania oraz formach organizacyjnych w procesie kształcenia, znaczeniu środków dydaktycznych. Umiejętność czytania ze zrozumieniem. Umiejętność poprawnego posługiwania się językiem mówionym i pisanym.

Zakres tematyczny

Wykłady

Właściwości myślenia, mowy oraz percepcji wzrokowej , słuchowej i motorycznej dziecka klas I-III  Instrumentarium metodyczne języka polskiego w klasach I-III (cele, treści kształcenia i wychowania polonistycznego, podstawa programowa, funkcje, zasady, formy, metody i środki realizacji). Proces  pisania w klasach I-III. Kształtne  pisania uczniów. Nauczanie ortografii w klasach I-III. Istota i sens pisania z pamięci. 

Konwensatoria

Gotowość do czytania i pisania. Zakresy, projektowanie zadań obejmujących wszystkie zakresy gotowości do czytania. Wprowadzenie litery. Rodzaje ćwiczeń w toku poznawania liter. Poznawanie dwuznaków i zmiękczeń. Czytanie ze zrozumieniem. Projektowanie zadań. Czytanie funkcjonalne, krytyczne i twórcze – możliwości rozwijania w edukacji wczesnoszkolnej. Praca z tekstem (literackim, popularno-naukowym, wychowawczym), wyodrębnianie zdarzeń, formułowanie pytań. Wprowadzanie części mowy. Utrwalanie poznanych części mowy. Projektowanie zajęć wprowadzających i utrwalających części mowy. Ortografia w klasach I-III. Planowanie pracy nad ortografią. Dobór zadań Realizacja ćwiczeń słownikowych i frazeologicznych. Projektowanie zadań. Realizacja ćwiczeń syntaktycznych i stylistycznych w klasach I-III. Projektowanie zadań. Formy redakcyjne w klasach 1-3. Etapy pracy (opowiadanie, list, opis, zaproszenie, zawiadomienie). Projektowanie sytuacji opracowywania form redakcyjnych. Ćwiczenia pisemne dla rozwoju osobowego. Możliwości zastosowań w klasach I-III. Praca z lekturą. Koncepcja oswajania ze sztuką słowa w projektach studentów.  Inscenizacje w klasach I-III. Gazetki szkolne. Techniki freinetowskie w kształceniu polonistycznym. Metody nauki czytania-analiza porównawcza. Cele, formy, rodzaje czytania. Poziomy rozumienia tekstu. Historyjki obrazkowe i ilustracje i ich znaczenie dla rozwoju języka i myślenia dziecka. Psychologiczne podstawy nauczania gramatyki. Metody, zasady środki dydaktyczne. Rozwijanie kompetencji leksykalnych dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Uwarunkowania rozwoju języka dzieci. Umiejętność formułowania myśli jako wyzwanie w świecie emotikonów, SMS, logosów i skrótów językowo-myślowych. Wypowiedzi pisemne uczniów w wieku wczesnoszkolnym. Porządek celów uczenia dzieci wypowiadania się na piśmie- tradycja i współczesność. Kształcenie literackie w klasach I-III. Wyzwania współczesności. Typy lekcji, dobór lektury, literatura popularnonaukowa, czasopisma dla dzieci i świat zawartych w nich wartości. Czy jest miejsce w kształceniu wczesnoszkolnym na poezję dla dzieci? Film, reklama, telewizja, gry komputerowe, komiksy, internet- oblicza manipulacji dziecięcą wrażliwością. O jakiego odbiorcę i jakiej kultury będziemy zabiegać w edukacji wczesnoszkolnej?

Metody kształcenia

Wykłady – wykład konwencjonalny, problemowy, prezentacje multimedialne.

Konwersatoria – a) podające – praca z tekstem, praca z dokumentem źródłowym; b) problemowe- dyskusja, meta plan, drzewo decyzyjne, c) praktycznego działania – projektowanie zadań, metoda przypadków, praca w grupach, burza mózgów, projekty i prezentacje multimedialne.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady

Zaliczenie na podstawie: aktywnej obecności (20%), dyskusji studentów (20%)  i sprawdzianu (60%).

Konwersatoria

Zaliczenie a podstawie: sprawdzianu pisemnego (40%), projektu zadań, zajęć i sytuacji dotyczących czytania, pisania, ortografii, gramatyki, form redakcyjnych i pracy z tekstem (20%), prezentacji, wejściówki i aktywnego udziału w zajęciach, dyskusjach i pracach grupowych (20%).

Ocena końcowa

Ocena końcowa to średnia arytmetyczna ocen w wykładów i konwersatoriów.

Literatura podstawowa

1. Baczyńska H., Metodyka nauczania gramatyki w klasach I-III, Warszawa 1981.
2. Brzezińska A., red., Czytanie i pisanie – nowy język dziecka, Warszawa 1987.
3. Filipiak E., Aktywność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Bydgoszcz 1996.
4. Jakowicka M., Praca z tekstem w klasach początkowych, „Zbiorcza Szkoła Gminna” 1981, 5.
5. Jedut A., . Pleskot A., Nauczanie ortografii w klasach I-III: poradnik dla nauczyciela, Warszawa 1991.
6. Jóźwicki T., Opowiadanie jako forma wypowiedzi w klasach początkowych, Warszawa 1984.
7. Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa 1999.
8. Klus-Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy w edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa 2005.
9. Malmquist E., Nauka czytania w szkole podstawowej, Warszawa 1987.
10. Simon S.B., Halwley R.C., Britton D.D., Krystalizacja wartości: ćwiczenia pisemne dla rozwoju osobowego, Toruń 1992.
11. Skrzypiec W., Ćwiczenia gramatyczno-ortograficzne i stylistyczne w klasach I-III, Warszawa 1992.
12. Węglińska M., List jako forma wypowiedzi w klasach początkowych, Szczecin 2002,
13. Więckowski R., Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne i syntaktyczne w klasach początkowych, Warszawa 1985.
14. Wróbel T., Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym, Warszawa 1985.
15. Żuchowska W., Oswajanie ze sztuką słowa: początki edukacji literackiej, Warszawa 1992.

Pozycje każdorazowo ustalane i podawane przez prowadzącego wykłady i ćwiczenia

Literatura uzupełniająca

1. Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu, Warszawa 1989.
2. Borawska K., Język domu i język szkoły: zderzenie dwóch światów czy płaszczyzna rozwoju, [w:] Renesans nauczania całościowego, red. D. Klus-Stańska, M.J. Szymański, M.S. Szymański, Warszawa 2003.
3. Cieszyńska J., Kocham uczyć czytać: poradnik dla rodziców i nauczycieli, Kraków 2006.
4. Czelakowska D., Twórczość a kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 1996.
5. Jakubowicz-Bryx A., Kompetencje leksykalne uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, Bydgoszcz 2006.
6. Kopaczyńska I., Od umiejętności czytania do refleksji nad tekstem literackm, [w:] Obszary wspólnego zaangażowania w edukacji dzieci, red. I.Kopaczyńska, Nowak-Łojewska A., Zielona Góra 2007.
7. Kossowski P., Dziecko a reklama telewizyjna, „Problemy Opiekuńczo-wychowawcze” 1994, 3.
8. Kuziak M., Jak mówić, rozmawiać, przemawiać, Bielsko-Biała 2005.
9. Majchrzak I., Wprowadzenie dziecka w świat pisma, Warszawa 1995.
10. Nowicka M., Praca z tekstem literackim dla dzieci szansa czy przeszkoda w edukacji do innego, [w:] Światy dziecięcych znaczeń, red. D.Klus-Stańska, Warszawa 2004.
11. Papuzińska J., Inicjacje literackie – problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką, Warszawa 1974.
12. Podstawy nauczania początkowego: nauczanie języka polskiego, red. R. Więckowski, K. Rogulska.
13. Rytlowa J., Ćwiczenia w mówieniu i pisaniu w klasach I-IV szkoły podstawowej, Warszawa 1973.
14. Sakowicz M., Teatr szkolny jako rekompensata w zakresie potrzeb dziecięcych, [w:] Renesans nauczania całościowego, red. D. Klus-Stańska, M.J. Szymański, M.S. Szymański, Warszawa 2003.
15. Szczepańska M., Edukacja kulturalna dziecka w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 2000,
16. Vos J., Dryden G., Rewolucja w uczeniu, Poznań 2000.
17. Węglińska M., Opowiadanie jako forma wypowiedzi w klasach początkowych: wybór tekstów, Kraków 1997.
18. Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna, Warszawa 1993.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 29-08-2016 21:45)