1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2016/2017
4. Kulturoznawstwo - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Wstęp do kulturoznawstwa

Wygeneruj PDF dla tej strony

Wstęp do kulturoznawstwa - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

  Wprowadzenie studentów w podstawowe zagadnienia kulturoznawstwa na poziomie teorii oraz wiedzy empirycznej. Materiał wykładów i ćwiczeń obejmuje głównie: (a) podstawowe pojęcia i poznawcze zadania dyscypliny. (b) Związki kulturoznawstwa z innymi naukami i filozofią, a zwłaszcza epistemologią nauk społecznych (c) Uświadomienie  kulturowego  dorobku Europy: przełomowe wydarzenia w dziejach kultury euro-atlantyckiej, które ukształtowały również współczesność i oddziaływują na kierunek rozwoju kultury nowoczesnej i ponowoczenej. (d) Wprowadzenie wiedzy o charakterystycznych zjawiskach kulturowych w skali całej kultury euro-atlantyckiej oraz globalnej ekumeny.Kształtowanie umiejętności integralnego traktowania różnych aspektów wydarzeń historyczno-kulturowych i funkcjonalnych (e) Doskonalenie umiejętności swobodnego wypowiadania się, dyskutowania, wysuwania hipotez, wygłaszania własnych ocen i opinii oraz właściwego argumentowania poprzez pracę w zespole.Opanowanie jezyka nauki poprzez dyskusję i prace pisemne.  

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak

Zakres tematyczny

 

1. Dzieje pojęcia kultury i cywilizacji od starożytności do czasów współczesnych. Typologia definicji kultury.Opozycja Natura/kultura w epokach historyczno/kulturowych i współczesnie:.

2.  Przedmiot kulturoznawstwa i najważniejsze specjalistyczne pojęcia.

   (a) Związki   kulturoznawstwa z filozofią i innymi naukami humanistycznymi i społecznymi  (b)Najważniejsze ukierunkowania teoretyczne i poznawcze  polskich i europejskich ośrodków naukowych (c) transdyscyplinarność kulturonawstwa (d) różnice miedzy kulturoznawstwem a studiami kulturowymi.

3. Obszary tematyczne :  dyscypliny: teoria kultury, metodologia, historia kultury, czas, zmiana kulturowa i społeczna, .komunikacja kulturowa, język i kultura, semiotyczna analiza kultury,  kultura ponowoczesna, postmodernizm rasa i kultura, osobowość kulturowa, płeć kulturowa i  (gender), , kultura masowa, kultura popularna, kultura wizualna, globalne procesy kulturowe.Kultura wysoka/niska, elitarna/ plebejska, tradycja wielka/tradycja mała

4. Idea "współczynnika humanistycznego" Znanieckiego. Rozumienie podejścia podmiotowego i przedmiotowego w badaniach.  

5. Naturalizm nauk przyrodniczych i antynaturalizm nauk społecznych.

6.  Istota współczesnego kryzysu w naukach społecznych: od dekonstrukcji do opisu i interpretacji.

7. Najważniejsze przełomowe wydarzenia w historii kultury euro-atlantyckiej w perspektywie teorii kultury. Kulturowo-historyczne przeobrażenia form symbolicznych  (rodzaje tropów i powiązanych z nimi funkcji społecznych)  a)Narodziny archaicznej filozofii greckiej i początek myślenia pojęciowego- monizm i dualizm, (b) Klasyczny okres średniowiecznego chrześcijaństwa (XI-XII wiek) (c) Okres odkryć geograficznych i narodziny europocentryzmu, podział świata na centrumi peryferię.(d)Drugie "odczarowanie świata" w okresie Reformacji i początki racjonalizmu zachodnioeuropejski (e)wtórny feudalizm w krajach Europy środkowo-wschodniej i rozwój kultury ziemiańskiej i włościańskiej (f) Sekularyzacja światopoglądu w okresie oświecenia i początek ery nowożytnej – główne dee modernizmu. (g) ponowoczesność w kulturze euro-atlantyckiej w diagnozach Lyotarda, Baudrillarda, F Foucalta, Vattimo.

8. Kulturowe podstawy, wzorce osobowości i treści socjalizacji w okresie nowożytnym, nowoczesnym i ponowoczesnym:

   a) osobowość wewnątrzsterowna i zewnątrsterowna oraz kody edukacji kolekcji i integracji według Riesmana i B. Bersteina.(b) osobowość postfiguratywna, kofiguratywna, prefiguratywna wg Margaret Mead ,osobowość faustowska (e) kryzys społecznego aspektu "ja" według Elliotta i Fromma (f) koncepcja osobowości jako projektu  otwartego według Giddensa (g) ciało jako ostatni bastion i podstawa ekspresji jednostki w kulturze ponowoczesnej  .
9.  Najważniejsze, alternatywne koncepcje globalizacji. 
10.  Zjawiska towarzyszące wielokulturowości.i transkulturowości
11.  Ludyczny charakter kultury popularnej : karnawalizacja kultury i karnawializacja życia na podstawie analizy Winobrania w Zielonej Górze.
12. Wycieczki do muzeów i  po starym mieście.

Metody kształcenia

 

Ćwiczenia: dyskusja, dyskusja panelowa, praca z tekstem źródłowym; opis wyjaśniający -:za pomocą rysunku, schematu, wykresu,  

praca ze źródłami cyfrowymi, prace pisemne (esej, recenzja).

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Praca pisemna w formie eseju .

Recenzja wydarzenia z obszaru kultury wysokiej

Punkty za aktywność na zajęciach

Literatura podstawowa

 

 

1. Kulturo-znawstwo. Dyscyplina bez dyscypliny?, red. W. Burszta, M. Januszkiewicz, Warszawa 2010.
2. G. Godlewski, Luneta i radar, Warszawa 2016.
3. G. Dziamski, Kulturoznawstwo czyli wprowadzenie do kultury ponowoczesnej, Gdańsk 2016
4.  F. Znaniecki, Wstęp do socjologii, Warszawa 1988.
5. D. Angutek, Kulturowe wymiary krajobrazu, Poznań 2013
6. . E. Cassirer, Esej o człowieku, rozdz. Mit, Czytelnik, Warszawa 1988
7.  A.P. Kowalski, O wyobrażeniu metafory i doświadczeniu magicznym, W: J. Kmita (red.), Czy metamorfoza magiczna może zrekompensować brak symbolu ?, Poznań 2001
8. J. Kmita, Późny wnuk filozofii. Wprowadzenie do kulturoznawstwa, Bogucki Wyd. Nauk, Poznań 2007
9. Ch. Barker, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza,WUJ, Kraków 2003, (podręcznik)
10. E. Baldwin, B. Longhurst i in., Wstęp do kulturoznawstwa, przeł. M. Kaczyński i in, Zysk i S-ka, Poznań 2007, s. 
11. R. Snow, Dwie kultury, Warszawa 1999.
12. D. Angutek, Epistemologiczne problemy badań interdyscyplinarnych (maszynopis)
13. D. Angutek, Magiczna wizja filozofii greckiej, Bydgoszcz 200
14. J.F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna, przeł. J. Migasiński i in., KR, Warszawa 1997.
15. A. Elliott, Koncepcje "ja", przeł . K. Królak, Sic!, Warszawa 2007.
16. A. Giddens,Nowoczesność i tożsamość, PWN, Warszawa 2010.
17. I. Wallerstein, Koniec świata jaki znamy, przeł. M. Bilewicz i in, Scholar, Warszawa 2004.
18. U. Hannerz, Powiązania transnarodowe, przeł. K. Franek, WUJ, Kraków 2006.
19. S. Huntington, Zderzenie cywilizacji, przeł. J. Jankowska, Muza, Warszawa 2005.
20. Dylematy wielokulturowości, red. W. Klaga, Universitas, Kraków 2007.

Literatura uzupełniająca

1. A. W. Mikołajczak, Korzenie Europy, Gaudentium, Gniezno 2004.

 2.G. Colli, Narodziny filozofii, , przeł. S. Kasprzysiak, Warszawa-Kraków 1991.

 3. Z Bauman, Globalizacja i co z tego dla ludzi wynika, przeł. E. Klekot, PIW, Warszwa 2000.

4. S. Pietraszko, Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, Wrocław 2012.

 

.

 

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Jacek Uglik, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 05-10-2016 06:24)