1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2016/2017
4. Politologia. / Polityka bezpieczeństwa - drugiego stopnia z tyt. magistra
5. Ruchy społeczne

Wygeneruj PDF dla tej strony

Ruchy społeczne - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Celem przedmiotu jest zaprezentowanie, przedstawienie studentom wybranych, wyselekcjonowanych, różnych przykładów ruchów społecznych, ponadto zwrócenie koniecznej uwagi na różnorakie często trudne do przewidzenia okoliczności o charakterze społeczno–politycznym  towarzyszące ich powstawaniu w łonie demokratycznych, ale także niedemokratycznych społeczeństw. Następnie zasadniczym celem przedmiotu jest omówienie pozytywnych jak również negatywnych skutków (efektów) działalności w/w ruchów społecznych szczególnie w szeroko rozumianej sferze mentalno-ideologicznej. Zadaniem tego przedmiotu jest ponadto uświadomienie studentom Politologii, że ruchy społeczne, będąc dynamiczną formą  ludzkiej działalności, są niezmiernie ważnym i wyjątkowo istotnym elementem skomplikowanego życia społeczno – politycznego.    

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak

Zakres tematyczny

1. Ruch społeczny  - sens i znaczenie terminu (definicje, cele, zadania, geneza, mechanizm powstawania, rodzaje ruchów społecznych, cechy, typologia).
2. Ruch feministyczny – geneza, cele, założenia.
3. Ruch pacyfistyczny – pojęcie pacyfizmu, postulaty i cele ruchów pacyfistycznych (antywojennych), ruch pacyfistyczny (antywojenny) i  jego wpływ na zmiany w świadomości społecznej, stosunek pacyfistów do konfliktów zbrojnych, co to znaczy być pacyfistą?
4. Alterglobalizm – ruch alterglobalistyczny – pojęcie globalizmu (globalizacji), alterglobalizm a  antyglobalizm – porównanie terminów, cele i główne założenia ruchu alterglobalistycznego, wpływ ruchu alterglobalistycznego na zmiany w świadomości społecznej.
5. Ruchy nacjonalistyczne – pojęcie narodu, pojęcie nacjonalizmu, historyczne uwarunkowania nacjonalizmu, ruchy nacjonalistyczne w Europie Zachodniej (nurty, dynamika przemian), współczesny nacjonalizm w Europie Środkowo – Wschodniej.
6. Ruch socjaldemokratyczny - pojęcie socjaldemokracji, ruch socjaldemokratyczny do 1914 r. (Niemcy, Francja, Włochy, Rosja, Wielka Brytania), socjaldemokracja w okresie międzywojennym (do 1939 r.), ruch socjaldemokratyczny w Europie Zachodniej po 1945 r.
7. Ruch faszystowski – Benito Mussolini – zasadnicze wątki biograficzne dotyczące twórcy faszystowskiego ruchu społecznego, Faszyzm – sens i znaczenie terminu (definicje), cele i założenia ideowe włoskiego faszyzmu(pojęcie „państwa totalnego”), praca: „Doktryna faszyzmu” (1932 r.).
8. Ruch narodowosocjalistyczny – Adolf Hitler – zasadnicze  wątki biograficzne dotyczące twórcy narodowosocjalistycznego ruchu społecznego, narodowy socjalizm (nazizm, hitleryzm) – geneza, sens i znaczenie terminu (definicje), cele i założenia ideowe niemieckiego narodowego socjalizmu (nazizmu, hitleryzmu), praca: „Mein Kampf”  (1925 -1927).
9. Ruchy neofaszystowskie i postfaszystowskie w Europie po 1945 r. - neofaszyzm a postfaszyzm – porównanie terminów, neonazizm w RFN, neofaszyzm we Włoszech.
10. Ekstremizm – ruchy ekstremistyczne – pojęcie ekstremizmu, przyczyny powstawania idei ekstremistycznych, terror i terroryzm – próba zdefiniowania terminów, kwestia stosowania przemocy, typologie organizacji  terrorystycznych.
11. Ruchy ekologiczne – pojęcie ekologii, pojęcie ekorozwoju, koncepcja ekopolityki, Ruch „Zielonych” i jego wpływ na rozwój tzw. „świadomości ekologicznej”, kwestia angażowania się ekologów w życie polityczne (partyjne).
12. Ruch populistyczny – geneza, cele i założenia, pojęcie populizmu, próba zdefiniowania terminu.
13. Ruch narodowy.

Metody kształcenia

praca z książką, praca  z dokumentem źródłowym, praca w grupach, samodzielna praca z tekstem, dyskusja. 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie kolokwium ustnego, tj. udzielenie prawidłowej odpowiedzi na 2 pytania (50% wartości oceny końcowej) oraz aktywne uczestniczenie w zajęciach (20%), a także przygotowanie pracy pisemnej (30%).

Literatura podstawowa

1. Paleczny T.,  Nowe  ruchy społeczne, Kraków 2010.
2. Porta D., Diani M., Ruchy społeczne. Wprowadzenie, Kraków 2009.
3. Dynamika życia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów społecznych, praca pod red. K. Gorlach, P. H. Mooney, Warszawa 2008.
4. Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Kraków 2007.
5. Wolność, równość, odmienność. Nowe ruchy społeczne w Polsce  początku XXI wieku,  praca pod red. I. Krzemińskiego, Warszawa 2006.
6. Norberg J., Spór o globalizację. Kto zyskuje, kto traci, ile i dlaczego ? Warszawa 2006.
7. Ideologie, doktryny i ruchy narodowe. Wybrane problemy, red. S. Stępień, Lublin 2006.
8. Fuszara M., Kobiety w polityce, Warszawa 2005.
9. Migalski M. Populizm, Katowice 2005.
10. Jakubowska U., Ekstremizm polityczny: studium psychologiczne, Gdańsk 2005.
11. Wnuk – Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Warszawa 2005.
12. Domosławski A., Świat nie na sprzedaż. Rozmowy o globalizacji i kontestacji, Warszawa 2004.
13. Staniszkis J., Władza globalizacji, Warszawa 2004.
14. Stiglitz J., Globalizacja, Warszawa 2004.
15. Doktryny i ruchy współczesnego ekstremizmu politycznego, red. E. Olszewski, Lublin 2004.
16. Polakowska – Kujawa J., Ruchy społeczne jako czynnik zmiany (w:) Socjologia ogólna. Wybrane problemy, praca pod red. J. Polakowskiej  - Kujawy, Warszawa 2005.
17. Bäcker R., Antyglobalistyczne ruchy społeczne (w:) Świat po 11 września 2001 roku, praca pod red. Krzysztofa Gładkowskiego, Olsztyn  2003.
18. W poszukiwaniu innych światów. Europa, lewica, socjaldemokracja wobec wyzwań globalnych, red. P. Żuk, Wrocław 2003.
19. Putnam Tong R., Myśl feministyczna: wprowadzenie, Warszawa 2002.
20. Malinowska E., Feminizm europejski, demokracja parytetowa a polski ruch kobiet. Socjologiczna analiza walki o równouprawnienie płci, Łódź 2002.
21. Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002.
22. Anioł W., Paradoksy globalizacji, Warszawa 2002.
23. Ślęczka K. Feminizm, Warszawa 2001.
24. Matlary J. H., Nowy feminizm : kobieta i świat wartości, Poznań 2000.
25. Modzelewski  W., Pacyfizm i okolice, Warszawa 2000.
26. Dzwończyk J., Populistyczne tendencje w społeczeństwie postsocjalistycznym, Toruń 2000.
27. Encyklopedia politologii, pod red. M. Żmigrodzkiego, tom 4 – Myśl społeczna i ruchy polityczne współczesnego świata, Zakamycze 2000.
28. Martin H. P., Schumann H., Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt, Wrocław 2000.
29. Żuk P., Społeczeństwo w działaniu. Ekolodzy, feministki, skłotersi, Warszawa 2001.
30. Laqueur W., Faszyzm : wczoraj – dziś – jutro, Warszawa 1998.
31. Pankowski R., Neofaszyzm w Europie Zachodniej, Warszawa 1998.
32. Borejsza J. W., Szkoły nienawiści. Historia faszyzmów europejskich 1919 – 1945, Wrocław – Warszawa – Kraków 2000.      

Literatura uzupełniająca

1. Żyro T., Wstęp do politologii, Warszawa 2007.
2. Markowski  R., Populizm a demokracja, Warszawa 2004.
3. Waldenberg M., Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo – Wschodniej. Dzieje  konfliktów i idei, Warszawa 2000.
4. Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.
5. Jedynak S., Naród – Społeczeństwo – Państwo. Studia z filozofii społecznej XIX i XX wieku, warszawa 2002.
6. Doktryna i ruch socjaldemokratyczny. Historia i współczesność, red. E. Olszewski, Puławy 2001.
7. Tokarczyk R., Współczesne  doktryny polityczne, Zakamycze 2000.
8. Mojsiewicz Cz., Globalne problemy ludzkości, Poznań 1998.
9. Nowicka E., Bunt  i ucieczka. Zderzenie kultur i ruchy społeczne, Warszawa 1998.
10. Rogers B., Nacjonalizm inaczej. Struktura narodowa i kwestie narodowe w Nowej Europie, Warszawa – Kraków 1998.
11. Marczewska  Rytko M., Populizm. Teoria i praktyka polityczna, Lublin 1995.
12. Modzelewski W., Pacyfizm w Polsce, Warszawa 1996.
13. Gliński P., Polscy Zieloni: ruch społeczny w okresie przemian, Warszawa 1996.
14. Humm M., Słownik teorii feminizmu, Warszawa 1993.
15. Ulicka G., Nowe ruchy społeczne. Niepokoje i nadzieje współczesnych społeczeństw, Warszawa 1993.
16. Sommer J., Społeczne ruchy alternatywne, Wrocław 1992.
17. Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 1991.
18. Ruchy i organizacje ekologiczne w Europie, praca pod red. P. Czajkowskiego, Warszawa 1989.
19. Misztal B., Socjologiczna teoria ruchów społecznych (w:) „Studia Socjologiczne” 1984, nr 1.
20. Dymek S., Neofaszyzm przystosowany, Warszawa 1974.
21. Lippoczy P., Sułek J., Spadkobiercy swastyki, Warszawa 1964.
22. Katz H., Ruchy społeczne – próba definicji (w:) „Historyka”. Studia metodologiczne, Tom 1, Warszawa 1967.

 

 

Uwagi

Brak

Zmodyfikowane przez dr hab. Łukasz Młyńczyk, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 14-09-2016 19:48)