Celem zajęć jest zapoznanie studenta z tymi obszarami biologii, które mają duże znaczenie w psychologii, począwszy od genetyki i biologii ewolucyjnej do neuronauk.
Wymagania wstępne
brak
Zakres tematyczny
Podstawy teorii ewolucji: dobór naturalny, dryf genetyczny i inne czynniki kształtujące częstość genów, dobór krewniaczy i dostosowanie łączne, źródła zmienności (mutacje i rekombinacje), zmienność dziedziczna i niedziedziczna, odziedziczalność, neodarwinizm a ewolucyjna biologia rozwojowa w kontekście roli ontogenezy w ewolucji, adaptacja i funkcja, przyczyny bezpośrednie i ultymatywne (cztery pytania Tinbergena), strategie ewolucyjnie stabilne, rozwiązania optymalne, altruizm odwzajemniony, homozygotyczność i heterozygotyczność, dobór płciowy, filogeneza i cechy homoplastyczne (konwergencje) i homologiczne. Całość w kontekście roli mechanizmów ewolucji w wyjaśnianiu procesów psychicznych.
Neuranatomia funkcjonalna.Komórki nerwowe i glejowe, impuls nerwowy (potencjał spoczynkowy i czynnościowy, przewodzenie), synapsa, neuroprzekaźnictwo, neuroprzekaźniki a zachowanie, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, półkule mózgu, przyśrodkowa część płatów skroniowych (hipokamp i ciało migdałowate), układ współczulny i przywspółczulny a choroby psychosomatyczne, wpływ związków organicznych, witamin i minerałów na zaburzenia psychiczne na przykładach (np. depresja).
Podstawowe metody badania mózgu: pozytronowa tomografia emisyjna (PET), funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (fMRI), badanie aktywności pojedynczych neuronów, przezczaszkowa stymulacja magnetyczna, elektroencefalografia (i rytmy EEG).
Neuronalne podstawy zjawiska uwagi, rola płatów skroniowych i ciemieniowych, zaniedbywanie stronne, uwaga wolicjonalna i mimowolna.
Świadomość: udział kory skroniowej i ciemieniowej w powstawaniu świadomego perceptu, stymulacja bodźcami pod-i nadprogowymi, percepcja pozaświadoma, lewa półkula jako interpretator.
Mózg społeczny: neuronalne podstawy empatii, teorii umysłu i mentalizowania. Neurony lustrzane a rezonans emocjonalny. Rola płatów czołowych (w szczególności kory okołooczodołowej), różnych obszarów płatów skroniowych i skrzyżowania skroniowo-ciemieniowego w teorii umysłu, teoria umysłu a systemy intencjonalne i poziomy intencjonalności.
Neuronauki o emocjach. Emocje a podejmowanie decyzji, reakcja autonomiczna i teoria Jamesa-Langego, obszary mózgu związane z emocjami, stres a autonomiczny układ nerwowy, oś podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowa, wypływ stresu na zdrowie, zachowania agresywne a mózg, strach i lęk a ciało migdałowate.
Rozwój ewolucyjny i fizjologia języka: asymetria funkcjonalna i język, uszkodzenia mózgu a język (afazje Broki i Wernickego), dysleksja, komunikacja u ludzi i zwierząt.
Zagrożenia rozwoju płodowego i ich wpływ na funkcjonowanie człowieka.
Metody kształcenia
Wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja, prezentacja ustna, pogadanka, pokaz filmu.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Warunki zaliczenia laboratorium. Na zaliczenie laboratorium składają się oceny z wejściówek (minimum cztery w semestrze).
Warunki zaliczenia ćwiczeń. Na zaliczenie ćwiczeń składają się oceny z prezentacji ustnej na temat samodzielnie opracowanego zagadnienia oraz ocena z kolokwium pisemnego.
Warunki zaliczenia egzaminu: test pisemny składający się z pytań zamkniętych jedno- i wielokrotnego wyboru oraz z pytań otwartych.
Ocenę końcową ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ze wszystkich zajęć wchodzących w skład tego przedmiotu, tj. oceny końcowej z laboratorium, z ćwiczeń i z egzaminu. Ocenę końcową ustala się zgodnie z zasadą:
od 2,5 - dostateczny
od 3,25 do 3,74 - dostateczny plus,
od 3,75 do 4,24 - dobry,
od 4,25 do 4,74 - dobry plus,
od 4,75 - bardzo dobry.
Przy ustalaniu oceny końcowej pod uwagę bierze się także oceny negatywne uzyskane w toku egzaminowania, przy czym nie może być ona niższa od najniższej, ani wyższa od najwyższej z ocen zajęć wchodzących w skład tego przedmiotu (zgodnie z § 26 pkt 3 regulaminu UZ).
Literatura podstawowa
Kalat, J. 2016. Biologiczne podstawy psychologii. Warszawa, PWN.
Jaśkowski, P. 2009. Neuronauka poznawcza. Jak mózg tworzy umysł. Warszawa, Vizja Press&It
Krzanowska, H., Łomnicki, A., Rafiński, J., Szarski, H., Szymura, J. 2002. Zarys mechanizmów ewolucji. Warszawa, PWN.
Seligman M., Rosenhan, D., Walker, E. 2003. Psychopatologia. Poznań, Zysk i S-ka.
Literatura uzupełniająca
Sadowski B. 2009. Biologiczne mechanizmy zachowania ludzi i zwierząt. Warszawa, PWN.
Gerhardt, S. 2015. Znaczenie miłości. Jak uczucia wpływają na rozwój mózgu. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
de Waal, F. 2016. Bystre zwierzę. Czy jesteśmy dość mądrzy, aby zrozumieć mądrość zwierząt? Kraków, Copernicus Center Press.
Zimbardo, P., Johnson, R., McCann, V. 2015. Psychologia. Kluczowe koncepcje. Warszawa, PWN.
Griffin, D. 2004. Umysły zwierząt. Czy zwierzęta mają świadomość? Gdańsk, GWP.
Walsh, K., Darby, D. 2016. Neuropsychologia kliniczna. Sopot, GWP.
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr hab. Adrianna Grabizna, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 11-05-2017 18:43)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
