Celem przedmiotu jest poznanie podstaw działania leków, działań niepożądanych, interakcji lekowych oraz toksyczności leków, ze szczególnym uwzględnieniem leków stosowanych przez ratowników medycznych.
Szczegółowe cele kształcenia obejmują:
podstawowe zagadnienia dotyczące farmakokinetyki i farmakodynamiki leków;
poznanie mechanizmów działania oraz zastosowanie produktów leczniczych;
możliwości wystąpienia działań niepożądanych oraz toksycznych leków;
zastosowanie oraz działania niepożądane leków OTC;
działania używek i środków odurzających;
znajomość leków stosowanych w stanach zagrożenia życia i zdrowia;
znajomość obowiązującej listy leków stosowanych w ratownictwie medycznym;
Wymagania wstępne
Wiadomości z zakresu biologii, fizyki i chemii na poziomie maturalnym. Podstawowe znajomości działania leków i umiejętność przewidzenia ich działania, działań niepożądanych oraz interakcji.
Zakres tematyczny
Wykłady:
Zmiany w ustawie dotyczącej farmakoterapii w praktyce ratownika medycznego
Podstawy farmakokinetyki, farmakodynamiki. Zmiany działania leków uwarunkowane zaburzeniami kinetyki w stanach patologicznych.
Neuroprzekaźniki i receptory farmakologiczne. Mechanizmy działania leków, działania lecznicze, niepożądane i toksyczne.
Interakcje leków. Leki najczęściej wywołujące niepożądane następstwa interakcji.
Leki stosowane w farmakoterapii bólu ostrego i przewlekłego. Opioidowe leki przeciwbólowe. Nieopioidowe leki przeciwbólowe.
Leki wpływające na czynność układu przywspółczulnego.
Leki wpływające na czynność układu współczulnego.
Leki wpływające na ośrodkowy układ nerwowy: leki stosowane do przerywania napadów padaczkowych, leki stosowane w stanie padaczkowym.
Leki wpływające na układ sercowo-naczyniowy: leki stosowane w ostrej niewydolności krążenia, postępowanie farmakologiczne w ostrej hipotensji, leczenie wstrząsu kardiogennego, postępowanie farmakologiczne w zawale mięśnia sercowego.
Leki wpływające na układ sercowo-naczyniowy: stosowane w zaburzeniach rytmu, w obrzęku płuc, leki stosowane w resuscytacji. Leki analeptyczne.
Leki stosowane w dychawicy oskrzelowej, w napadzie dychawicy oskrzelowej, w stanie astmatycznym.
Leki nasenne i uspokajające.
Lekomania. Leki i inne środki wywołujące uzależnienia.
Leki podawane w stanach nagłych ukł. krążenia, ukł. oddechowego.
Leki podawane w stanach nagłych w pediatrii.
Działania niepożądane (Polekowe uszkodzenia )
Leki podawane w przypadku niewydolności nerek i wątroby
Farmakoterapia w poszczególnych grupach wiekowych.
Farmakoterapia i płynoterapia we wstrząsie i w oparzeniach (zaburzenia elektrolitowe)
Farmakologia krwi - środki krwiopochodne i krwiozastępcze.
Leki stosowane w krwotokach i stanach zakrzepowo-zatorowych.
Antybiotykoterapia w ratownictwie
Choroby metaboliczne.
Ciąża, poród, karmienie piersią – leki dozwolone. Choroby przewlekłe w ciąży oraz podczas karmienia.
Ćwiczenia:
Źródła informacji o lekach. Pochodzenie leków, nazewnictwo, postacie leków. Rodzaje dawek, obliczanie dawek dla dzieci.
Czynniki wpływające na działanie leków (wiek, płeć, stany chorobowe, czynniki genetyczne). Drogi podawania i wydalania leków.
Leki stosowane przez ratowników medycznych
Środki odkażające – środki stosowane do odkażania skóry, błon śluzowych i ran, środki stosowane do odkażania narzędzi chirurgicznych i innych przedmiotów oraz pomieszczeń.
Rola autakoidów (histaminy, prostaglandyn, leukotrienów) w rozwoju stanów alergicznych. Leki przeciwhistaminowe (H1).
Leki przeciwbiegunkowe. Leki stosowane w kolkach jelitowych, wątrobowych, nerkowych.
Insulina – cukrzyca, śpiączka cukrzycowa.
Środki miejscowo znieczulające. Środki zwiotczające mięśnie poprzecznie prążkowane.
Wykład konwencjonalny, praca zespołowa nad poszczególnymi zadaniami, ćwiczenie umiejętności praktycznych.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Wykład – egzamin przeprowadzony w formie pisemnej (test jednokrotnego wyboru; zaliczenie testu: uzyskanie min. 60% poprawnych odpowiedzi, według:
ocena 3,0: 60-69% poprawnych odpowiedzi
ocena 3,5: 70-79% poprawnych odpowiedzi
ocena 4,0 : 80-89% poprawnych odpowiedzi
ocena 4,5 90-95% poprawnych odpowiedzi
ocena 5,0 96-100% poprawnych odpowiedzi, Do egzaminu student jest dopuszczany na podstawie zaliczenia ćwiczeń.
Ćwiczenia - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich zajęć, przewidzianych do realizacji w ramach programu. Ocenie podlegają:
- kolokwia sprawdzające wiedzę przed lub po każdym bloku tematycznym – ocena pozytywna powyżej 50% uzyskanych punktów,
- przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej problemu przedstawionego przez asystenta. Tworząc prezentację student powinien wykazać się:
odpowiednim graficznym opracowaniem tematu
zwięzłym i zrozumiałym przedstawieniem prezentacji
wykorzystaniem najnowszych wytycznych, zaliczenie prezentacji: spełnione przynajmniej 2 kryteria.
Student powinien uzupełnić braki w terminie uzgodnionym z prowadzącym zajęcia.
Ocena końcowa to średnia arytmetyczna wszystkich form przewidzianych do realizacji przedmiotu. Wyniki średniej arytmetycznej ustala się zgodnie z zasadą: średnia 3,25 stanowi ocenę końcową 3,5; średnia 3,75 stanowi ocenę końcową 4,0; średnia 4,25 stanowi ocenę końcową 4,5; średnia 4,75 stanowi ocenę końcową 5,0.
Literatura podstawowa
Rajtar-Cynke G. Farmakologia. Wyd. Lekarskie PZWL 2015
Mitręga KA, Krzemiński TF. Farmakologia i farmakoterapia dla ratowników medycznych. Elsevier Urban & Partner 2017.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 20 kwietnia 2016 w spr. szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego.
Literatura uzupełniająca
Katzung Bertram G : Farmakologia ogólna i kliniczna Tom 1 i 2, , wyd. Czelej, 2012.
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
