1. SylabUZ
2. Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
3. semestr zimowy 2018/2019
4. Ratownictwo medyczne - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Fizjologia

Wygeneruj PDF dla tej strony

Fizjologia - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Przekazanie wiedzy z zakresu fizjologii człowieka w sposób zintegrowany z zachowaniem proporcji między niezbędną informacją o mechanizmach molekularnych, włączając w to współzależności między genami a czynnikami środowiskowymi warunkującymi ich ekspresję, a działaniem mechanizmów regulacji i adaptacji ogólnoustrojowych. Zwrócenie uwagi na aspekty kliniczne fizjologii poszczególnych układów i narządów, traktując fizjologię jako wstęp do nauki medycyny. Zapoznanie studenta z różnymi technikami badawczymi od najprostszych, jak np. identyfikacja grup krwi, ilość zużywanego tlenu, częstość skurczów serca, aktywność elektryczna pracy serca (EKG) do bardziej złożonych, jak badanie spiroergometryczne (CPET), ze szczególnym uwzględnieniem ich praktycznego zastosowania.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Wiedza z zakresu anatomii i biochemii.

Zakres tematyczny

Wykłady:

I. Fizjologia komórki

1. Procesy komórkowe: transport do komórki, oddychanie komórkowe, odbiór i transmisja sygnałów, zjawiska ruchowe, fazy cyklu komórkowego

2. Śmierć komórek; apoptoza, autofagia, katastrofa mitotyczna, nekroza i starzenie

II. Metabolizm i jego regulacja

1. Uzyskiwanie energii z pożywienia i pojęcie energii swobodnej

2. Tempo metabolizmu: pomiar całkowitej energii, czynniki wpływające na wytwarzanie energii

3. Termoregulacja i odstępstwa w regulacji temperatury ciała, udar cieplny

III. Fizjologia wydzielania wewnętrznego

1. Układ hormonalny; integracja z układem nerwowym i immunologicznym

2. Biosynteza i uwalnianie hormonów, transport, receptory

3. Hormony podwzgórza

4. Hormony przedniego płata przysadki

5. Hormony części pośredniej przysadki

6. Hormony rdzenia nadnerczy

7. Hormony gruczołu tarczowego

8. Czynności wydzielnicze trzustki

9. Hormonalna regulacja metabolizmu wapniowo-fosforanowego

10. Hormony szyszynki

11. Czynności dokrewne gonad

12. Hormony łożyska

IV. Fizjologia krwi

1. Właściwości fizyczne i chemiczne krwi, krwinki czerwone

2. Erytropoeza, metabolizm żelaza i hemoliza

3. Grupy krwi

4. Krwinki białe, procesy zapalne, alergia

5. Płytki krwi, hemostaza ogólna i miejscowa

V. Fizjologia serca i układu krążenia

1. Fizjologia kardiomiocytów; potencjał spoczynkowy i potencjał czynnościowy

2. Elektrokardiografia - aktywność elektryczna pracy serca (EKG)

3. Skurcz mięśnia sercowego i cykl sercowy

4. Regulacja czynności serca

5. Układ naczyniowy, właściwości biofizyczne, podstawy hemodynamiki

6. Przepływ krwi w tętnicach, krążenie żylne

7. Krążenie wieńcowe i krążenie mózgowe

8. Regulacja czynności układu krążenia

VI. Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym pod wpływem wysiłku fizycznego

1.       Ocena wydolności fizycznej – badania spiroergometryczne (CPET)

VII. Fizjologia układu oddechowego

1. Mechanika i regulacja oddychania

2. Krążenie płucne

3. Spirometria i wentylacja płuc

4. Oddychanie a wysiłek fizyczny

5. Oddychanie w warunkach hipoksji; adaptacja do dużych wysokości

VIII. Czynność nerek i regulacja objętości płynów ustrojowych

1. Dopływ krwi do nerek i regulacja przepływu krwi w nerce; transport kanalikowy

2. Mechanizm wytwarzania moczu pierwotnego; zagęszczanie i rozcieńczanie moczu

3. Hormonalna i humoralna regulacja przepływu nerkowego

4. Rola nerek w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej

IX. Gospodarka wodno-elektrolitowa

1. Rozmieszczenie wody i elektrolitów

2. Regulacja bilansu wody i bilansu elektrolitów (sód, potas, wapń, fosforany, chlor)

odwodnienie zewnątrz- i wewnątrzkomórkowe

zaburzenia gospodarki sodu – hiponatremia

3. Regulacja objętości komórek

zmiana objętości w warunkach izoosmotycznych, hiperosmotycznych i hipoosmotycznych

X. Fizjologia układu pokarmowego

1. Motoryka przewodu pokarmowego

2. Neurohormonalne regulacja przyjmowania pokarmu

3. Czynności wydzielnicze gruczołów trawiennych

4. Trawienie i wchłanianie

5. Czynności wątroby próby czynnościowe wątroby pęcherzyk żółciowy i mechanizmy wydzielania żółci

XI. Układ nerwowy

1. Fizjologia neuronu i przekaźnictwo synaptyczne

2. Układ autonomiczny i neuroprzekaźniki

3. Czynności czuciowe; dotyk, temperatura, równowaga, czucie głębokie

4. Czynności ruchowe, odruchy, sterowanie ruchami dowolnymi

5. Czynności emocjonalne

XII. Narządy zmysłów

1. Doznania bólowe; ból fizjologiczny, patologiczny, receptory bólowe

2. Zmysł wzroku, słuchu i równowagi, węchu i smaku

3. Mechanizmy pamięci

4. Mowa i czynności intelektualne

XIII. Fizjologia mięśni szkieletowych i gładkich

1. Ogólna charakterystyka mięśni i rodzaje włókien mięśniowych

2. Ukrwienie i unerwienie mięśni szkieletowych

3. Molekularny mechanizm skurczu i rodzaje skurczu

4. Siła rozwijana przez mięśnie

5. Zmęczenie mięśni

XIV. Fizjologia wysiłku fizycznego

1. Klasyfikacja wysiłków fizycznych i ocena ich intensywności

2. Fizjologiczne efekty regularnej aktywności fizycznej

3. Przeciwzapalne efekty wysiłku fizycznego

4. Następstwa bezczynności ruchowej

XV. Fizjologia rozrodu

1. Genetyka płci

2. Dojrzewanie płciowe

3. Klimakterium.

Ćwiczenia:

1.       Apoptoza; analiza fragmentacji DNA

2.       Ergospirometryczna analiza podstawowej przemiany materii

3.       Funkcja wydzielnicza tkanki tłuszczowej i analiza tłuszczowej składu ciała (tłuszcz trzewny)

4.       Analiza grup krwi, analiza morfotyczna krwi - rozmaz krwi

5.       Czas krzepnięcia, czas krwawienia

6.       Analiza funkcji układu krążenia; ergospirometria

7.       Analiza funkcji układu krążenia; zapis EKG

8.       Ocena funkcji układu oddechowego; spirometria

9.       Czynność nerek; praca z PhysioEx

10.   Gospodarka wodno-elektrolitowa; analiza objętości wody zewnątrz- i wewnątrzkomórkowej

11.   Wchłanianie i trawienie; praca z PhysioEx

12.   Sen, rytmy biologiczne i patologia snu, zjawisko jet-lag

13.   Starzenie się; ocena poziomu sprawności funkcjonalnej osób po 65 roku życia.

Metody kształcenia

1. Wykłady w liczbie 30 godzin mają na celu podsumowanie szczegółowej wiedzy z fizjologii człowieka z naciskiem na zastosowanie w praktyce klinicznej. Metoda podająca: wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych, przykłady rozwiązywania problemów.
2. Ćwiczenia w liczbie 30 godzin są realizowane w pracowni fizjologicznej z wykorzystaniem odpowiedniej aparatury. Samodzielne przeprowadzanie doświadczeń i przygotowanie sprawozdań laboratoryjnych. Interaktywne ćwiczenia komputerowe na podstawie programu PhysioEx.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykład – egzamin przeprowadzony w formie pisemnej, zawiera 80 pytań zamkniętych i 5 pytań otwartych. Uzyskanie 50 pkt (50%) na 100 pkt. możliwych do zdobycia jest warunkiem zdania egzaminu. Do egzaminu student jest dopuszczany na podstawie zaliczenia ćwiczeń.

Ćwiczenia laboratoryjne - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich zajęć laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium. Ocenie podlegają: kolokwia sprawdzające wiedzę po każdym bloku tematycznym – ocena pozytywna powyżej 50% uzyskanych punktów, test praktycznych umiejętności (badanie ergospirometryczne i spirometryczne, analiza składu ciała i in. wynikające z tematyki ćwiczeń) analizy funkcji układu krążenia i układu oddechowego, przedstawienie wyników doświadczeń w formie raportu. W przypadku nieobecności, Student powinien uzupełnić braki w terminie uzgodnionym z prowadzącym zajęcia.

Ocena końcowa to średnia arytmetyczna wszystkich form przewidzianych do realizacji przedmiotu. Wyniki średniej arytmetycznej ustala się zgodnie z zasadą: średnia 3,25 stanowi ocenę końcową 3,5; średnia 3,75 stanowi ocenę końcową 4,0; średnia 4,25 stanowi ocenę końcową 4,5; średnia 4,75 stanowi ocenę końcową 5,0.

Literatura podstawowa

1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka; Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. Elsevier Urban & Partner Wrocław 2013.
2. Straburzyńska-Migaj E. Testy spiroergometryczne w praktyce klinicznej. Wyd. Lekarskie PZWL Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca

1. Traczyk WZ. Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Wyd. Lekarskie PZWL 2015.
2. Tafil-Klawe M, Klawe JJ. Wykłady z fizjologii człowieka. Wyd. Lekarskie PZWL Warszawa 2009.
3. Stanfield CL. Principles of human physiology. Pearson New Int Ed. Edinburgh 2014.
4. Czasopisma dostępne w Bibliotece Uniwersyteckiej UZ, cyfrowe bazy danych – nauki medyczne i nauki o zdrowiu; http://www.bu.uz.zgora.pl/

Uwagi

Zmodyfikowane przez prof. dr hab. Agnieszka Zembroń-Łacny (ostatnia modyfikacja: 07-06-2018 18:44)