1. SylabUZ
2. Wydział Artystyczny
3. semestr zimowy 2019/2020
4. Malarstwo - drugiego stopnia z tyt. magistra sztuki
5. Filozofia i teoria sztuki

Wygeneruj PDF dla tej strony

Filozofia i teoria sztuki - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Wprowadzenie do tematyki filozoficznych uwarunkowań sporu o sztukę oraz o miejscu i roli sztuki w kulturze. Nabycie kompetencji w zakresie interpretacji dzieł sztuki tradycyjnej oraz współczesnej.  Zapoznanie się z dziejami filozofii sztuki. Rozpoznawanie kontekstu filozoficznego, istotnych motywów i najważniejszych tematów estetyki zachodniej oraz pojęć estetycznych i artystycznych w ich historycznej perspektywie.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowa wiedza z zakresu historii sztuki oraz historii filozofii.

Zakres tematyczny

1. Filozofia sztuki a inne nauki o sztuce i ich kompetencje poznawcze.

2. Spór o teorię sztuki.

3. Kulturotwórczy sens sztuki.

4. „Sztuka” – pojęcie otwarte, czy puste? Historyczna zmienność zakresu oraz próby klasyfikacji.

5. Atrakcyjność problematyki sztuki i twórczości dla filozoficznej refleksji. Teoria wobec „nieuchwytności” przedmiotu oraz jego modyfikacji.

6.  Nowoczesne próby metodologicznego poszerzenia refleksji nad sztuką. Koncepcja psychoanalityczna. Sigmund Freud a Carl Gustav Jung. Współczesne rozstrzygnięcia.

7. „Socjologiczna” propozycja Jose Ortegi y Gasseta. Problem odbiorcy dzieła sztuki. Instytucjonalna teoria sztuki Georga Dickiego i Arthura C. Danto.

8. Estetyka polska początku XX wieku i jej filozoficzne inspiracje. Formizm i katastrofizm, Teoria Czystej Formy Stanisława Ignacego Witkiewicza. Nienasycenie i przeżycie metafizyczne jako zasady teorii sztuki. Wielość rzeczywistości w sztuce wg Leona Chwistka. Fenomenologiczna propozycja Romana Ingardena. Problem interpretacji dzieła sztuki. Wartości artystyczne a wartości estetyczne. Schematyczność i wielowarstwowość dzieła sztuki. Ontologia dzieła sztuki.

9. Współczesne dyskusje wokół statusu dzieła sztuki i autora. Problematyka historii, stylu, oryginalności, języka sztuki. Symbol, alegoria, metafora.

10. Spór o pozaestetyczne wartości i kryteria wartościowania dzieł sztuki. Problem oryginalności i falsyfikatu, arcydzieła i kiczu. Śmierć autorstwa w ujęciu Rolanda Barthesa.

11.  Inspiracje postmodernistyczne w teorii sztuki. Próby przełamania kryzysu współczesnej estetyki.

12. Nietzscheańskie podstawy współczesnej krytyki estetycznej. Modernizm jako zapowiedź ponowoczesnych problemów w ujęciu Zygmunta Baumana.

13. Dekonstrukcja modernizmu – Jaques Derrida, Jonathan Culler, Paul de Man.

14.  Wzniosłość w koncepcji Jean-Francoisa Lyotarda. Ustanowienie nowego pola współdziałania filozofii i sztuki.

15.  Ponowoczesne konsekwencje mariażu filozofii i sztuki. Propozycja Wolfganga Welscha.

Metody kształcenia

Wykład (metoda audytoryjna)

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Egzamin ustny: znajomość treści wykładu, rozumienie problemu sztuki i jej kulturowych funkcji.

Literatura podstawowa

O. Marquard,  Aestetetica i anaestetica rozważania filozoficzne, Warszawa 2007. W. Welsch, Estetyka poza estetyką. O nową postać estetyki, Kraków 2005. J. Margolis, Czym, w gruncie rzeczy, jest dzieło sztuki?, Kraków 2004. J. Baudrillard, Spisek sztuki. Iluzje i deziluzje estetyczne z dodatkiem wywiadów o „Spisku sztuki”, Warszawa 2006. J. Derrida, Prawda w malarstwie, Gdańsk 2003.

A. C. Danto, Świat sztuki. Pisma z filozofii sztuki, Kraków 2006.

Literatura uzupełniająca

F. W. J. Schelling, Filozofia sztuki, Warszawa 1983. F. Nietzsche, Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm, Kraków 2005. U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, Kraków 2006.

H. Read, Sens sztuki, Warszawa 1982.

W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć : sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1982.

Postmodernizm: antologia przekładów, wyb. R. Nycz, Kraków 1998.

Myśliciele kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500 roku, wyb. i oprac. J. Białostocki, Gdańsk 2001. Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600 , wyb. i oprac. J. Białostocki, Warszawa 1985.

Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, wyb. E. Grabska i M. Poprzęcka, Warszawa 1974

Uwagi

dodatkowo obowiązywać będą 2 godziny konsultacji tygodniowo

Zmodyfikowane przez dr Artur Pastuszek (ostatnia modyfikacja: 12-06-2019 15:47)