1. SylabUZ
2. Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
3. semestr letni 2021/2022
4. Architektura - drugiego stopnia z tyt. magistra inżyniera architekta
5. Planowanie przestrzenne regionalne i krajowe

Wygeneruj PDF dla tej strony

Planowanie przestrzenne regionalne i krajowe - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Celem w zakresie wiedzy jest zapoznanie studenta, z wpływem zmieniających się w czasie uwarunkowań ustrojowo-gospodarczych i geopolitycznych państwa na rozwój, organizację i metodologię planowania przestrzennego regionalnego i krajowego w Polsce oraz z podstawowymi elementami związanymi z kształtowaniem i zarządzaniem gospodarką przestrzenną województw, a następnie jest zapoznanie studenta z rozwojem planowania przestrzennego regionalnego i krajowego na obszarach transgranicznej współpracy europejskich państw należących do Unii i z poza Unii oraz z diagnozą i zasadami spójności regionalnej w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju na tle wyników badań czynników gospodarczego zróżnicowania i tempa wzrostu regionów w strukturze osadniczej Europy.

2. Celem w zakresie umiejętności jest nauczenie studenta przeprowadzania zgodnie z ustawą w ramach okresowego przeglądu planu regionalnego, kompleksowej analizy i oceny stanu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz sporządzenia na podstawie przyjętej metody, zestawienia wyników przeglądu zmian w zagospodarowaniu przestrzennym regionu, ustalających, w którym miejscu plan wymaga aktualizacji, a następnie jest nauczenie studenta sporządzenia zgodnie z ustawą w ramach okresowej aktualizacji planu regionalnego, wstępnej koncepcji projektu zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa w ujęciu podstawowym.

3. Celem w zakresie kompetencji personalnych i społecznych jest przygotowanie studenta do pracy zespołowej i kierowania podzespołem oraz uwrażliwienie na problemy rozwojowe regionu związane zarówno z potrzebą podwyższania jakości kształtowania i realizacji polityki przestrzennej państwa, jak i koniecznością rozwijania w tym zakresie nowych form międzynarodowego współdziałania.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

brak

Zakres tematyczny

Wykłady:

Początki planowania przestrzennego regionalnego i krajowego w Polsce okresu międzywojennego i wojennego: uwarunkowania ustrojowo-gospodarcze, organizacja planowania przestrzennego na tle tworzącej się struktury administracyjno-przestrzennej regionów odradzającego się państwa, pionierskie osiągnięcia w kształtowaniu przestrzeni osadniczych i otwartych kraju. Planowanie przestrzenne regionalne i krajowe po drugiej wojnie światowej w nowych granicach Polski Ludowej: przebudowa organizacji planowania przestrzennego Polski w kierunku hierarchiczno-nakazowym zgodnie z wprowadzonymi „socjalistycznymi” uwarunkowaniami polityczno-gospodarczymi i administracyjno-przestrzennymi państwa, wpływ zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych kraju na ukierunkowanie planowania przestrzennego w stronę ochrony środowiska przyrodniczego. Planowanie przestrzenne regionalne i krajowe w okresie przemian ustrojowych i geopolitycznych Polski w Europie po „Okrągłym stole” – 1989 r.: wpływ nowych uwarunkowań ustrojowo-politycznych i gospodarczo-rynkowych na kolejne zmiany organizacji planowania przestrzennego w kraju i jego nowelizacja w kierunku ponownej hierarchizacji planów zagospodarowania w okresie po ostatniej reformie administracyjnej Polski. Rozwój planowania przestrzennego regionalnego i krajowego w okresie integracji Polski z Unią Europejską: podstawy demokratyzacji państwa i relacji sąsiedzkich między państwami europejskimi w planowaniu przestrzennym regionalnym i krajowym Polski na obszarach współpracy transgranicznej, nowe zinstytucjonalizowane formy współdziałania w euroregionach i ich wpływ na rozwój i przebieg prac planistycznych na pograniczu z państwami unijnymi i z poza unijnymi, nowe doświadczenia i procedury uzgodnień międzypaństwowych w koncepcjach rozwoju i zagospodarowania przestrzennego stref przygranicznych, regionalnych i ponadregionalnych. Obszary metropolitalne Polski w planowaniu przestrzennym regionalnym i krajowym: definicje i uwarunkowania gospodarczo-środowiskowe rozwoju obszarów metropolitalnych i funkcjonalnych w kraju, metropolitalne obszary wzrostu gospodarczego w strukturze osadniczej regionów w Polsce na tle systemu osadniczego Unii Europejskiej i Europejskiej Sieci ESPON. Planowanie przestrzenne regionalne i krajowe na obszarach wzrostu i zróżnicowania tempa wzrostu przestrzenno-gospodarczego regionów Polski: metody badań czynników zróżnicowania i tempa wzrostu regionów według klasyfikacji Eurostatu i OECD. Planowanie przestrzenne regionalne i krajowe, jako instrument spójności terytorialnej województw Polski Wschodniej i Zachodniej: diagnoza spójności planów zagospodarowania przestrzennego województw wschodnich i zachodnich kraju, zasady spójności regionalnej w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.

Projekt:

Część wprowadzająca do tematu zadania planistycznego i projektu planu:

1. Opracowanie przez planistyczny zespół studentów (w formie prezentacji audiowizualnej) analizy budowy i metodologii sporządzenia planu regionalnego, jednego z wybranych województw.

2. Prezentacja przez planistyczne podzespoły studentów analiz wykonanych według podziału zapisu planu na elementy stanu zagospodarowania przestrzennego województwa, sprzed okresu jego obowiązywania.

3. Opracowanie przez planistyczny zespół studentów (w formie prezentacji audiowizualnej) analizy realizowanych kierunków polityki przestrzennej jednego z wybranych województw na podstawie obowiązującego planu regionalnego,

4. Prezentacja przez planistyczne podzespoły studentów analiz wykonanych według podziału zapisu planu na cele i zadania polityki przestrzennej województwa w okresie jego obowiązywania.

Część podstawowa zadania planistycznego i projektu planu:

1. Opracowanie zdania planistycznego (w formie pisemno-graficznej), dotyczącego wyników przeglądu i oceny aktualności zapisu planu regionalnego od czasu jego obowiązywania w województwie.

2. Zadanie planistyczne zespołu studentów wykonane w całości przez poszczególne planistyczne podzespoły, uwzględnia analizy zachodzących w tym okresie zmian społecznych, gospodarczych i prawnych, a także nowych uwarunkowań, korzyści i zobowiązań międzynarodowych.

3. Opracowanie projektu planu (w formie pisemno-graficznej), dotyczącego wstępnej koncepcji zmian treści w zapisie planu regionalnego obowiązującego w wybranym województwie, obejmującym zagadnienia z zakresu systemu osadniczo-transportowego, kulturowo-przyrodniczego, systemu obszarów chronionych, infrastruktury technicznej, ochrony przeciwpowodziowej i zarządzania regionem.

4. Studencki projekt zmiany planu regionalnego województwa wykonany w całości przez planistyczny zespół studentów, podzielony na problemowe podzespoły, wstępnie określa ukierunkowanie zadań planowania regionalnego na diagnozowanie i prognozowanie społecznych, ekonomicznych, ekologicznych, funkcjonalno-przestrzennych i techniczno-technologicznych uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych rozwoju regionu, na wyznaczanie celów strategicznych i operacyjnych regionalnej polityki z uwzględnieniem regulacyjnych działań rządu i samorządu oraz określenie sposobu realizacji tych celów przez podmioty polityki społeczno-gospodarczej i przestrzenno-środowiskowej.

Metody kształcenia

Wykłady
Metody podające:

Wykłady, dotyczące poszerzonej wiedzy w zakresie planowania przestrzennego, są realizowane w sposób konwencjonalny z wykorzystaniem urządzeń audiowizualnych.

Projekt:
Metody poszukujące:

Zajęcia projektowe, dotyczące nabywania przez studenta praktycznych umiejętności, są realizowane w zespołach i podzespołach planistycznych, wykonujących indywidualne i wspólne zadania studialne i koncepcyjne.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Student poddaje się weryfikacji wiedzy dotyczącej rozwoju, organizacji i metodologii planowania przestrzennego regionalnego i krajowego w Polsce, a także rozróżnia podstawowe elementy związane z kształtowaniem i zarządzaniem gospodarką przestrzenną województw, a także weryfikacji wiedzy dotyczącej rozwoju planowania przestrzennego regionalnego i krajowego oraz form współdziałania w euroregionach, a także ma wiedzę na temat diagnozy i zasad spójności regionalnej w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju na tle zróżnicowania i tempa wzrostu regionów w strukturze osadniczej Europy.

Projekt:

Student dokonuje kompleksowej analizy i oceny stanu zagospodarowania przestrzennego województwa, jak również przeprowadza obszerną prezentację własnych analiz i ocen budowy planu regionalnego, jednego z wybranych województw, z wykorzystaniem środków audio-wizualnych, technicznych i materiałowych. Student przedstawia do weryfikacji sporządzone wspólnie z zespołem planistycznym zestawienie wyników przeglądu zmian w zagospodarowaniu przestrzennym regionu, ustalających, w którym miejscu plan wymaga. Student wykazuje na zajęciach zainteresowanie w rozwiązywaniu problemów planowania przestrzennego regionalnego i krajowego, wykazuje się aktywnością i umiejętnością koordynowania pracy w podzespole planistycznym oraz potwierdza, poza zajęciami, wynajdywanie źródeł danych dotyczących rozwoju regionu w zakresie podwyższania jakości kształtowania i realizacji polityki przestrzennej państwa. Student dokonuje kompleksowej analizy i oceny realizowanych kierunków polityki przestrzennej jednego z wybranych województw na podstawie obowiązującego planu regionalnego, przeprowadza obszerną prezentację własnych analiz i ocen według podziału zapisu planu na cele i zadania polityki przestrzennej województwa w okresie jego obowiązywania, z wykorzystaniem środków audio-wizualnych, technicznych i materiałowych oraz przedstawia do weryfikacji sporządzoną wspólnie z zespołem planistycznym wstępną koncepcję zmian treści, które wymagają aktualizacji w zapisie planu regionalnego, obowiązującego w wybranym województwie. Student prezentuje na zajęciach kreatywną postawę w rozwiązywaniu problemów planowania przestrzennego regionalnego i krajowego, wykazuje się aktywnością i umiejętnością koordynowania twórczej pracy koncepcyjnej w podzespole planistycznym oraz potwierdza podejmowane poza zajęciami studia badawcze nad rozwojem regionu w zakresie jakości kształtowania i realizacji polityki przestrzennej kraju i państw Unii Europejskiej.

Literatura podstawowa

1. Chmielewski T., J.: „System planowania przestrzennego harmonizującego przyrodę i gospodarkę”, Politechnika Lubelska, Lublin 2001.
2. Isard W.: „Metody analizy regionalnej”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.
3. Jędraszko A.: „Zagospodarowanie Przestrzenne w Polsce – drogi i bezdroża regulacji ustawowych”, Wydawnictwo PLATAN, Warszawa 2005.
4. Leśniak J.: „Planowanie przestrzenne” PWN, Warszawa 1985.
5. Malisz B.: „Zarys teorii kształtowania układów osadniczych”, ARKADY, Warszawa 1981.
6. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego: „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Streszczenie dokumentu rządowego”, Warszawa 2011.
7. Parteka T.: „Plany zagospodarowania przestrzennego województw, jako instrument spójności terytorialnej Polski Wschodniej”, MRR, Warszawa 2010.
8. Praca zbiorowa: „Analiza porównawcza planów zagospodarowania przestrzennego województw Polski Zachodniej”, RGBPWZ, Szczecin 2011.
9. Praca zbiorowa: „Ekspercki Projekt Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2033”, MRR, Warszawa 2008.
10. Praca zbiorowa: „Polska. Raport o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju”, MB, Warszawa 2007.
11. Praca zbiorowa: „Przeglądy terytorialne OECD. Polska”, OECD, MRR, Warszawa 2008.
12. Praca zbiorowa: „Wyzwania dla polskiej polityki przestrzennej”, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008.
13. Praca zbiorowa: „W poszukiwaniu dobrych kierunków. Materiały do dyskusji nad Projektem Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008-2033”, MRR, Warszawa 2009.
14. Racinowski R.: „Wprowadzenie do geografii osadnictwa” PWN, Warszawa 1987.
15. Saganowski K., Zagrzejewska-Fiedorowicz M., Żuber P. (red): „Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008-2033”, Tom I, II, III, IV, MRR, Warszawa 2008.
16. Wojtyszyn B. J.: „Dostępność sąsiedzka i jej zgeometryzowana struktura przestrzeni zurbanizowanej”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2010.
17. Ziobrowski Z., Baranowska-Janota M.: „Złożenia metodyczne i organizacyjne planowania regionalnego”, IGPK, Kraków 1998.
18. Ziobrowski Z., Jarczewski W., Kafke K. (red): „Modele zarządzania gospodarką przestrzenną w obszarach metropolitalnych i aglomeracjach”, IRM, Kraków 2012.

Literatura uzupełniająca

1. Piskozub A.: „Kształty polskiej przestrzeni”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1970.
2. Piskozub A.: „Kierunek – rok dwutysięczny”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1976.
3. Praca zbiorowa: „Kształtowanie przestrzeni zurbanizowanej w myśl zasad ekorozwoju”, PKE, Wrocław 2001.
4. Regulski J.: „Rozwój miast w Polsce. Aktualne problemy” PWN, Warszawa 1980.
5. Różycka W.: „Zakres badań ekofizjograficznych i zasady wdrażania wyników do planów zagospodarowania przestrzennego”, w: Człowiek i środowisko nr 4, 1986.
6. Ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. o planowaniu przestrzennym. Rozdział II – Plany regionalne (Dz. U. 1961 nr 7 poz. 47 – Akt uchylony w dniu 01 stycznia 1985 r.).
7. Ustawa z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym. Rozdział 3 – Plan krajowy. Rozdział 4 – Plany regionalne (Dz. U. 1984 nr 35 poz. 185 – Akt uchylony w dniu 01 stycznia 1995 r.).
8. Ustawa z dnia 07 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym. Rozdział 5 – Kształtowanie i realizacja polityki przestrzennej województwa. Rozdział 6 – Kształtowanie i realizacja polityki przestrzennej państwa (Dz. U. 1994 nr 89 poz. 415 – Akt uchylony w dniu 11 lipca 2003 r.).
9. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Rozdział 3 – Planowanie przestrzenne w województwie. Rozdział 4 – Planowanie przestrzenne na szczeblu krajowym (Dz. U. 2003 nr 80 poz. 717 – Akt obowiązujący od dnia 27 maja 2003 r.).

Uwagi

Sala wykładowa z możliwością zaciemnienia powinna być wyposażona w sprzęt audio-wizualny, tablice do pisania i prezentowania plansz projektowych oraz w rzutnik folii.

Sala projektowa z możliwością zaciemnienia powinna być wyposażona w stoły projektowe, w sprzęt audio-wizualny, tablice do pisania i prezentowania plansz projektowych oraz w rzutnik folii.

Zmodyfikowane przez dr inż. arch. Alicja Maciejko (ostatnia modyfikacja: 26-04-2022 12:00)