1. SylabUZ
2. Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
3. semestr letni 2023/2024
4. Inżynieria środowiska / Inżynieria sanitarna - drugiego stopnia z tyt. magistra inżyniera
5. Toksykologia środowiskowa

Wygeneruj PDF dla tej strony

Toksykologia środowiskowa - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z kierunkami rozwoju toksykologii, biologicznym wpływem trucizn występujących w środowisku na organizmy je zamieszkujące, biologicznymi metodami ich wykrywania, oceny toksycznego wpływu na organizmy wykorzystane w testach toksykologicznych i oceny zagrożenia dla ludzi i biocenoz w różnych ekosystemach.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Formalne: zaliczenie przedmiotów - Biologia , Bezpieczeństwo ekologiczne lub Podstawy ochrony środowiska, Chemia ogólna
Nieformalne: brak

Zakres tematyczny

Program wykładów: Struktura i zadania współczesnej toksykologii: toksykologia środowiskowa, toksykologia użytkowa, toksykologia kliniczna, toksykologia sądowa. Toksykologia środowiskowa: przemysłowa, pozaprzemysłowa (toksykologia sanitarna, toksykologia żywności, toksykologia pestycydów i ekotoksykologia). Terminy specjalistyczne stosowane w toksykologii: toksykanty (trucizny i substancje szkodliwe), rodzaje toksyczności (podostra ,ostra i chroniczna),ocena efektów toksycznego oddziaływania trucizn ( dawka toksyczna LD 50 i stężenie toksyczne LC 50 stężenie efektywne i inhibicyjne EC/IC 50, badania epidemiologiczne). Toksykometria: metody badań toksykologicznych, bioindykatory - organizmy stosowane w badaniach toksykologicznych, alternatywne metody oceny toksyczności, metody obliczeniowe w ocenie toksyczności. Ekstrapolacja wyników badań toksykometrycznych z organizmów doświadczalnych na człowieka. Toksyczność trucizn pochodzenia naturalnego (grzyby pleśniowe w budownictwie  mieszkaniowym, sinice na ujęciach wody użytkowej).

Program ćwiczeń laboratoryjnych: Poznanie laboratorium badań toksykologicznych (pokój hodowlany, sala ćwiczeń i wyposażenie). Zapoznanie się z organizmami stosowanymi w laboratorium toksykologicznym IIŚ UZ: prowadzenie hodowli organizmów testowych, pozyskiwanie materiału doświadczalnego do badań, obserwacje makroskopowe i mikroskopowe organizmów. Metodyka założenia testu toksykologicznego: woda do rozcieńczeń, sporządzanie szeregu stężeń trucizn, naczynia i objętość roztworów. Przeprowadzenie testu kontrolnego: sprawdzenie stosowanej do rozcieńczeń wody, kondycji organizmów testowych i prawidłowo wykonanych czynności podczas nakładania organizmów testowych do naczyń testowych. Praktyczne wykonanie testu letalnego (toksyczność ostra LC 50) z rozwielitką Daphnia magna Straus i wypławkiem Dugesia tigrina Girard. Obliczenie stężenia letalnego LC 50 metodą Reeda. Ocena toksyczności badanej substancji – klasy toksyczności trucizn wg Liebmanna.

Course: Environmental toxicology

Lectures:

Structure and tasks of contemporary toxicology: environmental toxicology, utility toxicology, clinical toxicology, forensic toxicology. Environmental toxicology: industrial, nonindustrial (sanitary toxicology, food toxicology, pesticide toxicology and ecotoxicology). Specialized terms used in toxicology: toxicants (poisons and harmful substances), types of toxicity (subacute, acute and chronic), evaluation of toxic effects of poisons (toxic dose LD 50 and toxic concentration LC 50, effective and inhibitory concentration EC/IC 50, epidemiological studies). Toxicometry: methods of toxicological testing, bioindicators – organisms used in toxicological testing, alternative methods of toxicity assessment, computational methods in toxicity assessment. Extrapolation of toxicometry results from experimental organisms to humans. Toxicity of poisons of natural origin (mold in residential construction, blue – green algae in domestic water intakes).

Laboratory:

Getting to know the toxicology laboratory ( culture room, exercise room, and equipment). Observations of organisms used in the IIŚ UZ toxicology laboratory: culturing test organisms, obtaining experimental material for testing, macroscopic and microscopic analysis. Methodology for setting up a toxicology test: water for dilutions, preparation of a range of poison concentrations, vessels and volume of solutions. Conduct a control test: check the water used for dilutions, the condition of the test organisms and the correctly performed steps when applying the test organisms to the test vessels. Practical performance of a lethal test (acute toxicity LC 50 ) with the daphnia Daphnia magna Straus and planarian Dugesia tigrina Girard. Calculation of the LC 50 lethal concentration using Reed’s method. Evaluation of the toxicity of the test substance - toxicity classes of poisons according to Liebmann.

Responsible person: Prof. Marlena Piontek

Metody kształcenia

Metody podające: wykład konwencjonalny, wykład konwersacyjny, wykład z prezentacją multimedialną
Metody poszukujące: samodzielna praca studenta - zajęcia laboratoryjne: mikroskopowanie , identyfikacja materiału biologicznego do badań toksykologicznych, morfologia bioindykatorów, samodzielne przygotowanie i przeprowadzenie biotestu, odczyt i interpretacja wyników

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Laboratorium: podstawą do zaliczenia laboratoriów jest ocena z wykonanego zbiorczego sprawozdania ze wszystkich zajęć laboratoryjnych i rozmowa końcowa dotycząca sposobu wykonania eksperymentu, zastosowanych organizmów testowych i interpretacji przeprowadzonych testów toksykologicznych.

Wykład: warunkiem zaliczenia wykładu jest uzyskanie pozytywnej oceny z zajęć laboratoryjnych. Będzie to pisemne kolokwium, zawierające 8 pytań ocenianych na 0 – 1 pkt; do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie 5 punktów.

Podstawą ustalenia oceny końcowej jest pozytywne zaliczenie wszystkich jego form (W i L). Ocena końcowa na zaliczenie przedmiotu będzie średnią arytmetyczną z ocen poszczególnych form zajęć.

Literatura podstawowa

1.  Piotrowski J.K. [red]. Podstawy toksykologii. Wyd. Nauk.-Techn. WT, Warszawa 2006
2.  Manahan S.E. Toksykologia środowiska. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2006
3.  Wiąckowski S. Toksykologia środowiska człowieka. Oficyna Wydawnicza Branta, 2010
4.  Piontek M. Grzyby pleśniowe i ocena zagrożenia mikotoksycznego w budownictwie mieszkaniowym. Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2004

Literatura uzupełniająca

1. Walker C. H.,Hopkin S. P., Sibly R. M., Peakall D. B. Podstawy ekotoksykologii. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2002
2. Zakrzewski F. S. Podstawy toksykologii środowiska. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2000
3. Moriarty F. Ecotoxicology. The Study of Pollutants in Ecosystems. Academic Press AP, San Diego, London, Boston, New York, Sydney, Tokyo, Toronto 1999

Uwagi

brak

Zmodyfikowane przez dr inż. Ewelina Płuciennik-Koropczuk (ostatnia modyfikacja: 28-06-2023 14:07)