SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Moduł FA3: Uhistoryczniona filozofia nauki T.S. Kuhna i P.K. Feyerabenda - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Moduł FA3: Uhistoryczniona filozofia nauki T.S. Kuhna i P.K. Feyerabenda
Kod przedmiotu 08.1-WH-FilozD-UFN- 17
Wydział Wydział Humanistyczny
Kierunek Filozofia
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów drugiego stopnia z tyt. magistra
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2018/2019
Informacje o przedmiocie
Semestr 3
Liczba punktów ECTS do zdobycia 2
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • dr hab. Krzysztof Kilian, prof. UZ
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Ćwiczenia 30 2 - - Zaliczenie na ocenę

Cel przedmiotu

Zasadniczym celem przedmiotu jest, wzbogacone o kontekst historyczny, wprowadzenie do filozofii nauki P.K. Feyerabenda i T.S. Kuhna. Inne cele to: (a) wprowadzenie do podstawowych zagadnień filozofii nauki; (b) przygotowanie studenta do samodzielnych analiz tekstów poświęconych problematyce metodologicznej. 

Wymagania wstępne

Bez wymagań wstępnych

Zakres tematyczny

1. Racjonalne rekonstrukcje wzrostu wiedzy naukowej i ich problemy

2. Alternatywne (postpozytywistyczne) filozofie nauki

3. Filozofia nauki T.S. Kuhna

3.a. Ewolucja poglądów Kuhna

3.b. Podstawowe kategorie filozofii Kuhna: paradygmat, wspólnota uczonych, rewolucja naukowa, niewspołmierność interteoretyczna

4. Filozofia nauki P.K. Feyerabenda

4.a. Ewolucja poglądów Feyerabenda

4.b. Podstawowe kategorie filozofii Feyerabenda: rewolucja naukowa, niewspółmierność interteoretyczna, racjonalność, rozum, "wszystko może się przydać", wolne społeczeństwo

Metody kształcenia

W zależności od potrzeb stosowane będą przede wszystkim trzy formy wykładu: informacyjny konwersatoryjny i syntetyczny. Ten pierwszy zapoznawał będzie słuchaczy z odpowiednimi partiami materiału. Ten drugi aktywizował będzie słuchaczy w toku wykładu, słuchacze zachęcani będą do krótkiej dyskusji i zadawania pytań, zwłaszcza w sytuacjach, gdy jakieś partie omawianego materiału wydawać się im będą niezrozumiałe. Ten trzeci podsumowywał będzie omówiony materiał i ułatwiał zapamiętywanie najważniejszych kwestii omawianych w trakcie wykładu.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Odpowiedź ustna na trzy pytania

Literatura podstawowa

PRACE P.K. FEYERABENDA:

- Against Method. Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, w: Radner and Winokur (eds.), Analyses of Theories and Methods…, s. 17–130.

- Against Method. Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, New Left Books, London 1975.

- Against Method. Third Edition, Verso, London, New York 1993.

- An Attempt at a Realistic Interpretation of Experience, „Proceedings of the Aristotelian Society”. New Series 1958, vol. 58, s. 143–170, 

- Changing Patterns of Reconstruction, „British Journal for the Philosophy of Science” 1977, Vol. 28, No. 4, s. 351 – 369.

- Concluding Unphilosophical Conversation, w: Munévar (ed.), Beyond Reason…, s. 487–528.

- Conjectures and Refutations. The Growth of Scientific Knowledge, „Isis” 1965, Vol. 56, No. 1, s. 88.

- Consolations for the Specialist,  w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 2, s. 131–167.

- Conquest of Abundance. A Tale of Abstraction versus the Richness of Being, Bert Terpstra (ed.), The University of Chicago Press, Chicago and London, 1999.

- Creativity. A Dangerous Myth, „Critical Inquiry” 1987, Vol. 13, No. 4, s. 700-711.

- Democracy, Elitism and Scientific Method, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 212–226.

- Demokracja, elitaryzm i metoda naukowa, w: Jodkowski (red.), Teoretyczny charakter wiedzy a relatywizm…, s. 529–549.

- Dialectical Materialism and the Quantum Theory, „Slavic Review” 1966, Vol. 25, No. 3, s. 414–417.

- Dialogi o wiedzy, Fundacja Aletheia, Warszawa 1999.

- End of Epistemology?, w: Earman, Janis, Massey, Rescher (eds.), Philosophical Problems of the Internal and External Worlds…, s. 187–204.

- Experts in a Free Society, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 112–126.

 - Farewell to Reason, Verso, London, New York, 1996.

- Historical Background. Some Observations on the Decay of Philosophy of Science, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 2, s. 1–33.

- Introduction: Proliferation and Realism as Methodological Principles, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 1, s. 139–145.

- Introduction: Scientific Realism and Philosophical Realism, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 1, s. 3–16.

- Jak być dobrym empirystą, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.

- Knowledge Without Foundations, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 50–77.

- Krytyka naukowego rozumu, w: Mokrzycki (red.), Racjonalność a styl myślenia…, s. 167–217.

- Mała rozprawka o wielkich słowach, w: Aleksandrowicz (red.), Fakt i teoria…, s. 89–99.

- Mit „Nauki” i jego rola w społeczeństwie, w: Jodkowski (red.), Czy sprzeczność może być racjonalna?…, s. 291–307.

- More Clothes from the Emperor’s Bargain Basement. A Review of Laudan’s Progress and its Problems, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 2, s. 231–246.

- More Letters by Paul Feyerabend to Thomas S. Kuhn on Proto-Structure, Paul Hoyningen-Huene (ed.), „Studies in History and Philosophy of Science” 2006, vol. 37, No. 1, s. 610–632.

- On the Improvement of the Sciences and the Arts and the Possible Identity of the Two, w: Cohen, Wartofsky, Proceedings of the Boston Colloquium for the Philosophy of Science…, s. 387–415.

- On the Interpretation of Scientific Theories, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 1, s. 37–43.

- On the Limited Validity of Methodological Rules, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 138–180.

- On the „Meaning” of Scientific Terms, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 1, s. 97–103.

- Outline of a Pluralistic Theory of Knowledge and Action, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 104–111.

- Philosophical Papers. Vol. 1. Realism, Rationalism & Scientific Method, Cambridge University Press, Cambridge, New York, Port Chester, Melbourne, Sydney 1981.

- Philosophical Papers. Vol. 2. Problems of Empiricism, Cambridge University Press, Cambridge, New York, Port Chester, Melbourne, Sydney 1981.

- Philosophical Papers. Vol. 3. Knowledge, Science and Relativism, John Preston (ed.), Cambridge University Press, Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo 1999.

- Philosophy of Science a Subject with a Great Past, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 127–137.

- Philosophy of Science versus Scientific Practice. Observations on Mach, His Followers and His Opponents, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 2, s. 80–88.

- The Problem of the Existence of Theoretical Entities, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 16–49.

- Problems of Empiricism, w: Colodny (ed.), Beyond the Edge of Certainty…, s. 145–260.

- Problems of Empiricism. Part II, w: Colodny (ed.), The Nature and Function of Scientific Theories…, s. 275–353.

- Professor Bohm’s Philosophy of Nature, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 1, s. 219–235.

- Professor Hartmann’s Philosophy of Nature, „Ratio” 1963, Vol. 5, Iss. 1, s. 91–106.

- Przeciw metodzie, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1996.

- „Racjonalność” badania, w: Jodkowski, Czy sprzeczność może być racjonalna?, s. 271–289.

- Rationalism, Relativism and Scientific Method, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 3, s. 200–211.

- Realism and Instrumentalism: Comments on the Logic of Factual Support, w: Bunge (ed.), The Critical Approach to Science and Philosophy…, s. 280–308.

- Reply to Criticism. Comments on Smart, Sellars and Putnam, w: Cohen and Wartofsky (eds.), In Honor of Philipp Frank…, s. 223–261, przedr. zmienione Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 1, s. 104–131.

- Rola nauki w wolnym społeczeństwie, w: Aleksandrowicz (red.), Fakt i teoria…, s. 86–89.

- Science, Freedom, and the Good Life, „The Philosophical Forum” 1968, Vol. 1, No. 2, s. 127–135.

- Science in a Free Society, Verso, London 1983.

- „Science”. The Myth and Its Role in Society. Afterword: Theses on Anarchism, „Inquiry” 1975, Vol. 18, No. 2, s. 167–181.

- The Theatre as an Instrument of the Criticism of Ideologies: Notes on Ionesco, „Inquiry” 1967, Vol. 10, No. 3, s. 298–312.

- Two Letters of Paul Feyerabend to Thomas Kuhn on a Draft to The Structure of Scientific Revolutions, Paul Hoyningen-Huene (ed.), „Studies in History and Philosophy of Science” 1995, Vol. 26, No. 3, s. 353–387.

- Two Models of Epistemic Change, w: Feyerabend, Philosophical Papers, Vol. 2, s. 65–79.

- Zabijanie czasu, Wydawnictwo Znak, Kraków 1996.

 

PRACE T.S. KUHNA:

- Czym są rewolucje naukowe?, w: Kuhn, Droga po Strukturze…, s. 17‒33.

- Dwa bieguny: tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, w: Kuhn, Dwa bieguny, s. 316−335.

- Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.

- Droga po Strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970−1993 i wywiad−rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych”, James Conant i John Haugeland (wyd.), Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003.

- Droga po „Strukturze”, w: Kuhn, Droga po Strukturze…, s. 87 ̶ 99.

- The Essential Tension. Selected Studies in Scientific Tradition and Change, The University of Chicago Press, Chicago and London 1977.

- The Function of Dogma in Scientific Research, w: Crombie (ed.), Scientific Change…, s. 347−369.

- Funkcja pomiaru w nowożytnej fizyce, w: Kuhn, Dwa bieguny…, s. 255 ̶ 315.

- Kłopot z historyczną filozofią nauki, w:  Kuhn , Droga po Strukturze… s. 101 ̶ 115.

- Możliwe światy w historii nauki, w: Kuhn, Droga po Strukturze… s. 57 ̶ 85.

- Odpowiedź moim krytykom, w: Kuhn, Droga po Strukturze…, s. 117−162.

- Paradigms of Scientific Evolution, w: Borradori, The American Philosopher, s. 153 ̶ 167.

- The Structure of Scientific Revolutions. Second Edition, „Foundations of the Unity of Science”, Vol. II, No. 2, University of Chicago Press, Chicago 1970.

- Przewrót kopernikański. Astronomia planetarna w dziejach myśli, PWN, Warszawa 1966.

- Raz jeszcze o paradygmatach, w: Kuhn, Dwa bieguny…, s. 406−439.

- Reflection on My Critics, w:    Kuhn, The Road Since Structure…, s. 123−175.

- The Road Since Structure. Philosophical Essays, 1970‒1993, with an Autobiographical Interview, Edited by James Conant and John Haugeland, The University of Chicago Press, Chicago and London 2000.

- Second Thoughts on Paradigms, w: idem, The Essential Tension…, s.  293−319.

- Struktura rewolucji naukowych, Aletheia, Warszawa 2001.

- Uwagi o stosunkach między nauką a sztuką, w: Kuhn, Dwa bieguny…, s. 467 ̶ 482.

- Współmierność, porównywalność, komunikowalność, w: Kuhn, Droga po Strukturze… s. 35 ̶ 53.

Literatura uzupełniająca

- Adam Grobler, Metodologia nauk;

- Wojciech Sady, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarego do Laudana;

- Kazimierz Jodkowski, Wspólnoty uczonych, paradygmaty, rewolucje naukowe;

- Imre Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych;

- Henri Poincarè, Nauka i hipoteza;

- Karl R. Popper, Logika odkrycia naukowego;

- Magdalena Górna, Założenia filozoficzne w nauce. Szkic historyczno-kulturoznawczy, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, 2012, LI, 3-20

- Kazimierz Jodkowski, Teza o niewspółmierności w ujęciu Thomasa S. Kuhna i Paula K. Feyerabenda;

- Krzysztof Kilian, Poglądy filozoficzne Paula K. Feyerabenda. Część I. Program metodologiczny;

- Artur Koterski, Weryfikacjonistyczne kryteria demarkacji w filozofii nauki Koła Wiedeńskiego;

- Artur Koterski, Falsyfikacjonistyczne krytetria demarkacji w XX-wiecznej filozofii nauki;

- Wojciech Sady; Wstęp w: Imre Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych;

- Barbara Stanosz, Wstęp, w: Rudolf Carnap, Logiczna składnia języka;

- Krzysztof Szlachcic, Filozofia nauk empirycznych Pierre’a Duhema;

- Krzysztof Szlachcic (wstęp i wybór tekstów), Filozofia nauki francuskiego konwencjonalizmu;

- Irena Szumilewicz, Poincarè;

Stefan Amsterdamski, Kłopoty z kryterium demarkacji, w: idem, Miedzy doświadczeniem a metafizyką;


Uwagi


Zmodyfikowane przez dr Dariusz Sagan (ostatnia modyfikacja: 31-05-2018 00:38)