1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2019/2020
4. Praca socjalna - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Metodologia badań społecznych

Wygeneruj PDF dla tej strony

Metodologia badań społecznych - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Poznanie podstawowych pojęć z zakresu metod i technik badań pedagogicznych, typów badań społecznych oraz struktury procesu badawczego, ze szczególnym uwzględnieniem metod i technik badań. Opanowanie umiejętności formułowania problemów badawczych, doboru zmiennych, metod i technik badań, konstruowania wybranych narzędzi badawczych oraz sposobów prezentowania i analizy wyników badań.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak.

Zakres tematyczny

Wykłady

Typy badań społecznych: poznawcze, dla potrzeb praktyki. Typologia badań ze względu na cel, przedmiot, procedurę. Metody badań pedagogicznych: sondaż diagnostyczny, monografia, metoda indywidualnych przypadków, eksperyment. Charakterystyka procesu badawczego. Sposoby doboru próby do badań. Składniki tekstu naukowego: definicje, klasyfikacje i typologie, hipotezy, generalizacje historyczne, prawa nauki, regularności empiryczne. Zmienne i wskaźniki. Hipotezy badawcze. Kryteria poprawności hipotez. Pomiar w badaniach pedagogicznych. Indeksy i skale pomiarowe. Rzetelność i trafność skal pomiarowych. Badania jakościowe w naukach społecznych. Teoretyczne podstawy badań jakościowych: fenomenologia, hermeneutyka, interakcjonizm symboliczny.

Ćwiczenia

Formułowanie celu badań i problemów badawczych. Metody, techniki i narzędzia w badaniach pedagogicznych. Obserwacja. Zasady i typy obserwacji, systematyzacja obserwacji, pozycja obserwatora. Wywiad. Typy wywiadu. Czynniki zakłócające. Wartości i ograniczenia. Ankieta. Budowa kwestionariusza i jego konstruowanie. Błędy pytań kwestionariuszowych. Kodowanie danych. Metody badań stosowane w badaniach jakościowych: badania etnograficzne, studium przypadku – metoda biograficzna. Specyfika danych jakościowych i techniki analizy. Socjometria i jej zastosowania.

Metody kształcenia

Wykłady – wykład prowadzony metodą podającą z elementami dyskusji z prezentacją slajdów i prezentacją multimedialną.

Ćwiczenia – dyskusja, praca w małych grupach (formułowanie problemów badawczych, konstruowanie pytań ankietowych), praca z materiałem źródłowym, metody oparte na działaniu praktycznym (np. próbka obserwacji), prezentacja problematyki przez studentów.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady

Warunkiem zaliczenia wykładów jest uzyskanie powyżej 50% punktów możliwych do uzyskania na końcowym egzaminie z całości nauczanych treści. Istnieje możliwość zwolnienia z egzaminu osób szczególnie zaangażowanych w realizację zadań w ramach ćwiczeń na wniosek prowadzącego ćwiczenia.

Ćwiczenia

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie powyżej 50% punktów z możliwych do uzyskania. Punkty za ćwiczenia można uzyskać: za wykonanie zadań na ćwiczeniach związanych z realizacją projektu i przygotowaniem narzędzia badawczego, za projekt badawczy.

Ocena końcowa

Ocena końcowa z przedmiotu ustalana jest na podstawie sumy punktów uzyskanych na ćwiczeniach (50%) i egzaminie (50%). Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie ćwiczeń i wykładów. Ocena końcowa wyznaczana jest następująco: powyżej 50% dostateczny, powyżej 60% dostateczny plus, powyżej 70% dobry, powyżej 80% dobry plus, powyżej 90% bardzo dobry.

Literatura podstawowa

1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2003.

2. Hajduk E., Hipoteza w badaniach pedagogicznych, Zielona Góra 1993, 1994, 1996.

3. Hajduk E., Hipoteza w badaniach społecznych, Zielona Góra 2006.

4. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2007.

5. Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995.

6. Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001.

7. Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008.

8. Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 1995.

Literatura uzupełniająca

1. Amsterdamski S., Między historią a metodą: spory o racjonalność nauki, Warszawa 1983.
2. Brzeziński J., Metodologia badań psychologicznych, Warszawa 2002.
3. Chalmers A., Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki: wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki, Wrocław 1997.
4. Denzin N.K., Lincoln Y.S., Metody badań jakościowych, T. I-II, Warszawa 2009.
5. Grobler A., Metodologia nauk, Kraków 2006.
6. Kmita J., O kulturze symbolicznej, Warszawa 1983.
7. Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 1968.
8. Lutyńska K., Wywiad kwestionariuszowy: przygotowanie i sprawdzenie narzędzia badawczego, Ossolineum 1984.
9. Mayntz R., Holm K., Hübner P., Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa 1985.
10. Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków 2006.
11. Ossowski S., O osobliwościach nauk społecznych, Warszawa 2001.
12. Paprzycka E., Kobiety żyjące w pojedynkę, Toruń 2008.
13. Shaughnessy J., Zechmeister E.B., Zechmeister J.S., Metody badawcze w psychologii, Gdańsk 2002.
14. Stefanowska M., Odbiorcy kultury – deklaracje i rzeczywistość, Warszawa 1988.
15. Sułek A., Metody analizy socjologicznej: wybór tekstów, Warszawa 1986.
16. Sułek A., Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa 2002.
17. Wójcicki R., Teorie w nauce, cz. 1, Warszawa 1991.

Każdorazowo ustalana przez prowadzącego.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Ewa Narkiewicz-Niedbalec, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 24-04-2019 10:58)