1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2019/2020
4. Pedagogika - drugiego stopnia z tyt. magistra
5. WM3: Pułapki opieki i wychowania

Wygeneruj PDF dla tej strony

WM3: Pułapki opieki i wychowania - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Poznanie wielu błędów wychowawczych i opiekuńczych oraz różnego rodzaju pułapek wychowania i opieki, w które wpadają młodzi ludzie zakładający rodzinę. Zapoznanie z emocjonalnymi schematami rodzinnymi wpływającymi na dobieranie się w pary i budowanie nowych związków. Zapoznanie studenta z mechanizmem powtarzania schematów rodzinnych, z wpływem różnych stylów opieki i wychowania na rozwój nowych zachowań. Poznanie mechanizmów sprzyjających odnoszeniu sukcesów życiowych i zawodowych.

Zna i rozumie B.2.W4. zasady pracy opiekuńczo-wychowawczej nauczyciela: obowiązki nauczyciela jako wychowawcy klasy, metodykę pracy wychowawczej, program pracy wychowawczej, style kierowania klasą, ład i dyscyplinę, poszanowanie godności dziecka, ucznia lub wychowanka, różnicowanie, indywidualizację i personalizację pracy z uczniami, funkcjonowanie klasy szkolnej jako grupy społecznej, procesy społeczne w klasie, rozwiązywanie konfliktów w klasie lub grupie wychowawczej, animowanie życia
społeczno-kulturalnego klasy, wspieranie samorządności i autonomii uczniów, rozwijanie u dzieci, uczniów lub wychowanków kompetencji komunikacyjnych i umiejętności
społecznych niezbędnych do nawiązywania poprawnych relacji; pojęcia integracji i inkluzji; sytuację dziecka z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną w szkole ogólnodostępnej, problemy dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ich funkcjonowanie, problemy dzieci zaniedbanych i pozbawionych opieki oraz szkolną
sytuację dzieci z doświadczeniem migracyjnym; problematykę dziecka w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; zagrożenia dzieci i młodzieży: zjawiska agresji i przemocy, w tym agresji elektronicznej, oraz uzależnień, w tym od środków.

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych.
B.2.U4. nawiązywać współpracę z nauczycielami oraz ze środowiskiem pozaszkolnym; psychoaktywnych i komputera, a także zagadnienia związane z grupami nieformalnymi, podkulturami młodzieżowymi i sektami;

Jest gotów do podwyższania poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. B.2.K3. Jest gotów do samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Pedagogiczna i psychologiczna wiedza ogólna.

Zakres tematyczny

Powtarzanie schematów rodzinnych. Identyfikowanie historii rodzinnych, czyli schematów powtarzanych i przenoszonych z pokolenia na pokolenie. Zasady współtworzenia rodziny i grupy. Style wychowania a rozwój zachowań. Wpływ różnych stylów wychowania na zachowania w różnych fazach rozwoju dziecka. Styl wychowania a zachowania trudne dziecka. Osoby znaczące w życiu dziecka. Rola rodziców, nauczycieli i innych osób znaczących w kontakcie wychowawczym z dzieckiem. Więź emocjonalna i jej wpływ na zachowanie dziecka. Matki idealne – ile matki potrzebuje dziecko? Tożsamość roli matki. Kulturowo ukształtowana rola matki idealnej. Czas wolny spędzany z dzieckiem. Uzdolnienia dzieci a sukces życiowy. Czy geniusz zakodowany jest w genach. Zdolni rodzice. Rozwój uzdolnionych dzieci. Uzdolnione dzieci, które sądzą, że są głupie. Poczucie wartości a sukces życiowy. Filary poczucia własnej wartości. Przejawy zaniżonego poczucia własnej wartości. Ćwiczenia wzmacniające poczucie własnej wartości. Czas wolny dziecka. Rola zajęć pozalekcyjnych. Obecność rodziców w organizacji czasu wolnego. Czy przemoc ma płeć. Sprawcy i ofiary. Słabe płcie. Świat widziany oczami dziecka po traumie. Gadzi mózg. Zwierzęta a trauma. Przyczyny traumy. Dziecięce reakcje na traumę. Ćwiczenia pozwalające odreagować traumę.

Zna i rozumie B.2.W4. zasady pracy opiekuńczo-wychowawczej nauczyciela: obowiązki nauczyciela jako wychowawcy klasy, metodykę pracy wychowawczej, program pracy wychowawczej, style kierowania klasą, ład i dyscyplinę, poszanowanie godności dziecka, ucznia lub wychowanka, różnicowanie, indywidualizację i personalizację pracy z uczniami, funkcjonowanie klasy szkolnej jako grupy społecznej, procesy społeczne w klasie, rozwiązywanie konfliktów w klasie lub grupie wychowawczej, animowanie życia
społeczno-kulturalnego klasy, wspieranie samorządności i autonomii uczniów, rozwijanie u dzieci, uczniów lub wychowanków kompetencji komunikacyjnych i umiejętności
społecznych niezbędnych do nawiązywania poprawnych relacji; pojęcia integracji i inkluzji; sytuację dziecka z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną w szkole ogólnodostępnej, problemy dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ich funkcjonowanie, problemy dzieci zaniedbanych i pozbawionych opieki oraz szkolną
sytuację dzieci z doświadczeniem migracyjnym; problematykę dziecka w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; zagrożenia dzieci i młodzieży: zjawiska agresji i przemocy, w tym agresji elektronicznej, oraz uzależnień, w tym od środków.

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych.
B.2.U4. nawiązywać współpracę z nauczycielami oraz ze środowiskiem pozaszkolnym; psychoaktywnych i komputera, a także zagadnienia związane z grupami nieformalnymi, podkulturami młodzieżowymi i sektami;

Jest gotów do podwyższania poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. B.2.K3. Jest gotów do samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej

Metody kształcenia

Wykład z elementami dyskusji, problemowy z zastosowaniem prezentacji medialnej.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady i zaliczenie końcowe

Zaliczeniem wykładu jest aktywne uczestnictwo w zajęciach (20% oceny) oraz praca wykonana przez studenta dotycząca jednego z wybranych problemów omawianych na wykładzie (80% oceny) lub wypowiedzi pisemne na każdym wykładzie..

Literatura podstawowa

1. Badora, S. (2013). Człowiek jako istota opiekująca się. Szkice pedagogiczne. Tarnobrzeg.
2. Błasiak, A., Chmura, A. (2018). Opieka w rodzinie. W: Pedagogika rodziny na początku XXI wieku w świetle pojęć i terminów. Sieradzka – Baziur B. (red.). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii IGNATIANUM w Krakowie: dostęp: 23.04.2019: https://wydawnictwo.ignatianum.edu.pl/sites/wydawnictwo/files/publikacje_pdf/pedagogika-rodziny_online.pdf, s. 83-116.
3. Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę, Warszawa 1988.
4. Forward S., Toksyczni rodzice, Warszawa 1992.
5. Gajewska G. (2016). Transmisja międzypokoleniowa domu w pieczy zastępczej. Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze, 10, 3-11.
6. Krzyżowska T., Pułapki wychowania, Warszawa 2013.
7. Majewska-Opiełka I., Wychowanie do szczęścia, Warszawa 2010.
8. Satir V., Rodzina: tu powstaje człowiek, Gdańsk 2002.

Każdorazowo uaktualniana, ustalana i przekazywana przez prowadzącego.

Literatura uzupełniająca

1. Biddulph S., Wychowywanie chłopców, Poznań 2011.
2. Borecka-Biernat D., Style wychowania w rodzinie a agresywne zachowania dzieci, „Prace Psychologiczne” 1992, 26.
3. Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka, Gdańsk 2000.
4. Domańska M., Wpływ postaw rodzicielskich na kształtowanie się, osobowości dziecka, „Wychowanie na co dzień” 1999, 3.
5. Forward S., Frazier D., Szantaż emocjonalny: jak obronić się przed manipulacją i wykorzystaniem, Gdańsk 2005.
6. Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Poznań 1997.
7. Herman J., Przemoc: uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańsk 1998.
8. Kolankiewicz, M. (2019). Efekty zmian w systemie pieczy zastępczej w latach 2012-2017. Polityka Społeczna, 46, 2(539), 12-18.
9. Lewis D., Jak wychować zdolne dziecko, Warszawa 1988.
10. Molicka M., Bajki terapeutyczne, Leszno 1997.
11. Pospiszyl K., Psychologia kobiety, Warszawa 1986.
12. Purves L., Jak nie być matką doskonałą?, Warszawa 2000.
13. Wenning K., Mężczyźni są z ziemi i kobiety są z ziemi, Gdańsk 2000.
14. Weston D. C., Weston M., Co dzień mądrzejsze, Warszawa 2000.

Każdorazowo uaktualniana, ustalana i przekazywana przez prowadzącego.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Grażyna Gajewska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 13-11-2019 11:15)