1. SylabUZ
2. Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
3. semestr zimowy 2020/2021
4. Architektura - pierwszego stopnia z tyt. inżyniera architekta
5. Historia architektury polskiej

Wygeneruj PDF dla tej strony

Historia architektury polskiej - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Celem merytorycznym zajęć jest przybliżenie Studentom najważniejszych zagadnień związanych z historią architektury na terenie Polski w ujęciu chronologiczno-problemowym od czasów przedromańskich po współczesność, w tym kanonicznych obiektów, konstrukcji, technologii oraz planów architektonicznych i urbanistycznych w obrębie poszczególnych epok stylowych.

2. W sensie dydaktycznym Uczestnicy zajęć powinni zdobyć umiejętność rozpoznawania i przybliżonego datowania obiektów prezentowanych na zajęciach i podobnych, na podstawie asocjacji dotyczących cech formalnych, np. konstrukcji, kompozycji i detalu architektonicznego oraz dekoracji wystroju wnętrz, a także prawidłowego posługiwania się terminologią fachową związaną z historią architektury polskiej. Wykład i ćwiczenia mają służyć także kształtowaniu umiejętności wykorzystania wiedzy o formach architektury historycznej jako inspiracji twórczej oraz pozyskiwania informacji z literatury polskiej i zagranicznej, źródeł multimedialnych i konserwatorskich, a także zdolności porównywania obiektów wyciągania wniosków, formułowania własnych opinii oraz prezentacji własnych opracowań.

3. W zakresie kompetencji personalnych i społecznych zajęcia mają na celu uświadomienie Studentowi społecznej roli architekta, a także potrzeby ustawicznego pogłębiania wiedzy o architekturze, w tym na podstawie bezpośredniego kontaktu z obiektami i śledzenia procesów ich konserwacji, rewitalizacji i adaptacji do nowych funkcji.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

FORMALNE: brak

NIEFORMALNE: znajomość najważniejszych zagadnień z zakresu historii polskiej oraz historii architektury powszechnej

 

 

Zakres tematyczny

PROGRAM WYKŁADÓW:

Ramowy układ problemowo-chronologiczny wykładu kursowego:

• pojęcie „architektury polskiej”, zmiany granic ziem polskich na przestrzeni dziejów oraz multikulturowość/ multiwyznaniowość i państwa do 1945 r. i ich wpływ na historiografię rodzimej architektury
• różnice w periodyzacji architektury polskiej i powszechnej,
• podstawowe pojęcia z zakresu terminologii architektonicznej, w tym dotyczącej wystroju wnętrz
• pierwsze zabytki budownictwa w Polsce, „kolebki państwowości”
• style historyczne i neostyle
• architektura obronna na ziemiach polskich i jej rozwój (w tym na terenach poza obecnymi granicami państwa, np. Chocim); typy, formy, konstrukcja i technologia budowlana
• architektura sakralna na ziemiach polskich i jej rozwój (w tym cerkwie, zbory, synagogi i meczety)
• najważniejsze zabytki budownictwa drewnianego (w tym cerkwie, zbory, synagogi i meczety)
• najważniejsze zabytki budownictwa drewnianego na przestrzeni dziejów
• architektura świecka reprezentacyjna i rezydencjonalna; zmiany stolic państwa i ich wpływ na rozwój architektury i urbanistyki; Warszawa dawniej i dziś (m.in. oś saska, gwiaździsty układ dawnych głównych arterii, faszystowskie i socrealistyczne koncepcje przebudowy, rekonstrukcje po zniszczeniach wojennych, trasa WZ, PKiN)
• architektura użyteczności publicznej na ziemiach polskich i jej rozwój; polski styl narodowy w l. 20 i po 1945 r.
• budownictwo mieszkaniowe indywidualne na ziemiach polskich i jego rozwój
• architektura mieszkalna miejska, w tym budownictwo osiedlowe na ziemiach polskich i ich rozwój (w tym MDM, Nowa Huta)

PROGRAM ĆWICZEŃ

Analiza przypadku - szczegółowe omówienie wybranych obiektów w formie prezentacji multimedialnych z udokumentowaniem źródeł  reprodukcji i bibliografią jako uzupełnienie treści wykładów. Na wstępnych zajęciach Studenci otrzymują od Wykładowcy zadania i instrukcję (w tym zagadnienia) do opracowania materiału. W trakcie i po prezentacji następuje analiza i koordynowana przez Wykładowcę dyskusja nad ciągiem przyczynowo-skutkowym powstania pewnych obiektów  i zastosowanych w nich rozwiązań architektonicznych, konstrukcyjnych  oraz stylowych oraz przygotowanie własnych plansz projektowych/ rysunków/ schematów poglądowych z opisem.

Przykładowe zagadnienia i grupy obiektów do omówienia

• palatia piastowskie
• kolegiata w Tumie pod Łęczycą, kolegiata w Wiślicy
• kościoły w Jędrzejowie i Prandocinie
• opactwa cysterskie w Trzebnicy i Gościchowie-Paradyżu
• Wawel (bez katedry) oraz inne rezydencje z dziedzińcem krużgankowym (np. Baranów, Krasiczyn, Gołuchów)
• katedra wawelska z Kaplicą Zygmuntowską i inne wzorowane na niej centralne kaplice grobowe
• katedra p.w. Jana Chrzciciela we Wrocławiu
• kościoły jezuickie w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Wilnie, Pińsku.
• kościół św. Anny w Oleśnie
• kościoły pokoju
• zamek w Podhorcach
• Tylman van Gameren – twórczość, najważniejsze dzieła
• pałac w Wilanowie.
• Łazienki i zamek królewski w Warszawie.
• Założenie pałacowe w Kórniku.
• Piotr Aigner – twórczość, najważniejsze dzieła
• założenie parkowo-pałacowe w Puławach, geneza I polskiego muzeum
• Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatr Wielki w Warszawie, Teatr Skarbkowski we Lwowie
• Adolf Szyszko-Bohusz – twórczość, najważniejsze dzieła.
•  twierdza Przemyśl
• architektura Gdyni i Katowic
•  gmachy Muzeum Narodowego w Warszawie i w Krakowie
•  Zofia i Oskar Hansenowie – twórczość, najważniejsze dzieła
•  Maciej Nowicki – twórczość, najważniejsze dzieła
• Jadwiga Grabowska-Hawrylak – twórczość, najważniejsze dzieła

Ostateczną listę tematów do opracowania Wykładowca przedkłada Studentom na wstępnych zajęciach.

Metody kształcenia

METODY PODAJĄCE: Forma wykładu – zmienna: konwersacyjny połączony z prezentacją power  point i pokazem filmów, panoramicznych fotografii, animacji i innych źródeł multimedialnych oraz, selektywnie, dokumentacji konserwatorskiej

METODY POSZUKUJĄCE: Forma ćwiczeń – kształcenie interaktywne i kreatywne,  praca w grupach realizowana wg szczegółowego harmonogramu zajęć, opracowanie zagadnień problemowych (analiza przypadku), jego prezentacja i dyskusja w grupie oparta na samodzielnej lekturze literatury przedmiotowej oraz archiwaliów i analizie materiałów z wykładu; referaty i koreferaty w formie prezentacji audiowizualnych, multimedialnych, animacji etc.; praktyczne zadania rozdane na wstępnych zajęciach wraz z instrukcją do przygotowania i wzorem bibliograficznym  oraz wzorem opisu reprodukcji, respektującym prawa autorskie.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

WYKŁAD: Egzamin pisemny; warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń.

Ocena końcowa jest średnią ocen otrzymanych z egzaminu i ćwiczeń.

Obecność Studenta na wykładach jest obowiązkowa. Dopuszczalna ilość (usprawiedliwionych) nieobecności – 2 (w ocenie uwzględnia się także frekwencję). Student poddaje się weryfikacji wiedzy dotyczącej historii architektury polskiej, której podstawą jest pozytywny wynik egzaminu (wg skali ocen min. 3,0 – maks. 5,0) oraz obecność na wykładach.

Egzamin pisemny testowy (w tym test wizualny/ plansze do rozpoznania obiektów) z pytaniami otwartymi i zamkniętymi oraz (w razie negatywnego wyniku egzaminu pisemnego) egzamin ustny standaryzowany .

Zasada ustalania oceny z wykładu:

Ocena z egzaminu zależna jest od progów procentowych uzyskanych na podstawie pozytywnych odpowiedzi:

50% - 60%    Dostateczny

61%- 70%     Dostateczny plus

71% -80%     Dobry

81% - 90%    Dobry plus

91% - 100%   Bardzo dobry

ĆWICZENIA

Ocenie podlegają:

• referaty/ prezentacje multimedialne na rozdane na 2. zajęciach tematy, zawierające reprodukcje obiektów, odniesienia do literatury przedmiotowej oraz archiwaliów
• 2 kolokwia (1 w terminie zapowiedzianym, 1 w niezapowiedzianym; nieobecność na kolokwium równoznaczna jest z oceną negatywną)
• frekwencja i aktywny udział w dyskusji na zajęciach (dopuszczalna ilość usprawiedliwionych i odpracowanych nieobecności na ćwiczeniach – 2)
• tryb obowiązkowego odpracowywania nieobecności: udział w konsultacjach w trakcie danego semestru oraz zaliczenie referatów/ prezentacji oraz kolokwiów w terminie do tygodnia od pierwotnego (pierwotnie ustalonego).

Literatura podstawowa

• Broniewski T., Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1990.
• Koch W., Style w architekturze, Warszawa 1996.
• Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1988.
• Sztuka polska t. I-V, Warszawa 2004-2016

Literatura uzupełniająca

• Borusiewicz W., Budownictwo murowane w Polsce, Warszawa 1985.
• Jaroszewski S., Od klasycyzmu do nowoczesności: o architekturze polskiej XVIII, XIX i XX wieku, Warszawa 1996.
• Krassowski W., Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach polskich. Tom I -IV. Warszawa 1989-95.
• Karpowicz M., Barok w Polsce. Arkady, Warszawa 1988.
• Marcinek J. (red.), Dzieje architektury w Polsce, Kraków 2003.
• Zachwatowicz J., Architektura polska do połowy XIX wieku, Warszawa 1956.
• Arszyński M., Mroczko T. (red.), Architektura gotycka w Polsce, Warszawa 1995
• Guerquin B., Zamki w Polsce, Warszaw 1984 (wyd. II)
• Kaczorowski B. (red.), Zabytki architektury polskiej, (wielotomowa) Warszawa 2008-
• Szafer T. P., Nowa architektura polska (wielotomowa), Warszawa 1981-
• Miłobędzki A., Architektura polska XVII w. PWN, Warszawa 1980.
• Chrzanowski T., Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów. PWN, Warszawa 1993
• Chrzanowski T., Sztuka w Polsce od I do III Rzeczypospolitej. PWN, Warszawa 1998.
• Karpowicz M., Barok w Polsce. Arkady, Warszawa 1988.
• Kozakiewiczowie H. i S., Renesans w Polsce. Arkady, Warszawa 1976.
• Zachwatowicz J., Architektura polska do połowy XIX wieku. Budownictwo i Architektura, Warszawa 1956
• Basista A., Betonowe dziedzictwo: architektura w Polsce czasów komunizmu, Warszawa 2001

Czasopisma : Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, Wiadomości Konserwatorskie, Architectus

Materiały archiwalne/ źródła konserwatorskie.

Ostateczną listę literatury pomocniczej Wykładowca przedkłada Studentom na zajęciach.

Uwagi

Sala wykładowa i ćwiczeniowa z możliwością zaciemnienia powinna być wyposażona w sprzęt audiowizualny (rzutnik multimedialny wraz z ekranem do prezentacji), tablice do pisania i prezentowania plansz projektowych.

Zmodyfikowane przez dr inż. arch. Justyna Kleszcz (ostatnia modyfikacja: 30-04-2020 14:06)