1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2020/2021
4. Historia - pierwszego stopnia
5. Przedmiot do wyboru - Literatura staronordycka w badaniach historycznych

Wygeneruj PDF dla tej strony

Przedmiot do wyboru - Literatura staronordycka w badaniach historycznych - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z różnymi rodzajami i gatunkami literatury staronordyckiej oraz możliwościami jej wykorzystania w badaniach historycznych.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

brak

Zakres tematyczny

1. Tło historyczne – Islandia od okresu kolonizacji do utraty autonomii (IX-XIII w.).
2. Sagi – zagadnienia wstępne, wymiar historiograficzny.
3. Sagi o Islandczykach (Íslendingasǫgur).
4. Sagi królewskie (Konungasǫgur).
5. Sagi królewskie – zajęcia warsztatowe.
6. Þættir – krótkie formy narracyjne; sagi współczesne (Samtiðasögur).
7. Sagi biskupie (Biskupasǫgur); sagi rycerskie (Riddarasǫgur).
8. Sagi legendarne (Fornaldarsǫgur); żywoty świętych i poezja hagiograficzna w średniowiecznej Islandii.
9. Charakterystyka poezji skaldów (I).
10. Charakterystyka poezji skaldów (II).
11. Ideowe tło poezji skaldów.

Metody kształcenia

dyskusja, praca z tekstem

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie minimum 3 punktów za aktywny udział w zajęciach. Skala ocen:

0-2 pkt. – niedostateczny

3 pkt. – dostateczny

4 pkt. – dostateczny plus

5 pkt. – dobry

6 pkt. – dobry plus

>6 pkt.  –  bardzo dobry

Studenci, którzy nie uzyskali minimalnej wymaganej liczby punktów zobowiązani są do zaliczenia kolokwium.

Literatura podstawowa

Morawiec J., Między poezją a polityką. Rozgrywki polityczne w Skandynawii XI wieku w świetle poezji ówczesnych skaldów, Katowice 2016

Morawiec J., Neubauer Ł. (red.), Sagi islandzkie. Zarys dziejów literatury staronordyckiej, Warszawa 2015

Schlauch M., Stare sagi islandzkie, Warszawa 1976

Literatura uzupełniająca

Edda poetycka, red. A. Załuska-Strömberg, Wrocław 1986

Edda: to jest Księga religii dawnych Skandynawii mieszkańców, red. J. Lelewel, Wilno 1828

Foote P.G., Wilson D.M., Wikingowie, Warszawa 1975

Forte A., Oram R., Pedersen F., Państwa Wikingów. Wiek IX-XI, Warszawa 2010

Koczy L., Polska i Skandynawia za pierwszych Piastów, Oświęcim 2016

Kulesza P., Normanowie a chrześcijaństwo. Recepcja nowej wiary w Skandynawii w IX i X wieku, Wrocław – Racibórz 2007

Labuda G., Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej, Poznań 2002

Labuda G., Źródła, sagi i legendy do najdawniejszych dziejów Polski, Warszawa 1960.

Leciejewicz L., Normanowie, Wrocław 1979

Malinowski Ł., Heros i Łotr. Pogański wojownik w średniowiecznej literaturze Islandii, Warszawa 2017

Morawiec J., Chrystianizacja Skandynawii, [w:] J. Dobosz, J. Strzelczyk, M. Matla (red.), Chrystianizacja „Młodszej Europy”, Poznań 2017, s. 41-54

Morawiec J., Dlaczego Magnus Dobry najechał w 1043 roku Wolin?, [w:] M. Bogacki, M. Franz, Z. Pilarczyk (red.), Religia ludów Morza Bałtyckiego. Stosunki polsko – duńskie w dziejach, Toruń 2010, s. 121-145

Morawiec J., Ekskluzywni wojownicy – elitarny wymiar legendy o Jomswikingach, [w:] Marian Rębkowski (red.), Wolińskie Spotkania Mediewistyczne I. Ekskluzywne życie – dostojny pochówek w kręgu kultury elitarnej wieków średnich, Wolin 2011, s. 87-110

Morawiec J., Harald Sinozęby – król Danii i jego polityka norweska w poematach skaldów, „Średniowiecze polskie i powszechne”, 4, 2007, s. 51-73

Morawiec J., Knut Wielki. Król Anglii, Danii i Norwegii (ok. 995-1035), Kraków 2013

Morawiec J., Kontakty Olafa Tryggvasona z Jomsborgiem – pomiędzy legendą a historyczną rzeczywistością, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, 1(5), 2009, s. 19-42

Morawiec J., Norwegia. Początki Państw, Poznań 2017

Morawiec J., Wojna Magnusa Dobrego ze Swenem Ulfssonem o rządy w Danii (1042-1047) w świetle źródeł pisanych i numizmatycznych, „Magazyn Numizmatyczny”, 36, 2008, s. 26-50

Morawiec J., Wolin w średniowiecznej tradycji skandynawskiej, Kraków 2010

Morawiec J., Urbańczyk P., Legendarny wymiar bitwy pod Svoldr z 1000 r., [w:] J.M. Piskorski (red.), Wojna, pamięć, tożsamość. O bitwach i mitach bitewnych, Warszawa 2012, s. 201-211, 391-392

Moździoch S., Stanisławski B., Wiszewski P. (red.), Scandinavian Culture in Medieval Poland, Wrocław 2013

Oddr Snorrason, Saga o Olafie Tryggvasonie, red. A. Waśko, Kraków 2013

Opowieść o Sörlim albo Saga o Hedinie i Högnim, red. R. Leśniakiewicz-Drzymała, Sandomierz 2016

Piekarczyk S., Mitologia germańska, Warszawa 1979

Roesdahl E., Historia Wikingów, Gdańsk 2001

Ros J., Heroje Północy, Warszawa 1969

Rutkowski R., Norweska kronika Mnicha Teodoryka. Północna tradycja historyczna wprowadzona w nurt dziejów powszechnych (koniec XII wieku), Toruń 2019

Saga o Egilu, red. A. Załuska-Strömberg, Poznań 1974

Saga o Gislim wyjętym spod prawa i inne sagi islandzkie, red. A. Górski, Warszawa 1931

Saga o Grenlandczykach. Saga o Eryku Rudym. Wikingowie na Grenlandii i w Ameryce, red. A. Waśko, Kraków 2006

Saga o Gunnlaugu Wężowym Języku, red. A. Załuska-Strömberg, Wrocław 1968

Saga o Hallfredzie skaldzie kłopotliwym, red. J. Morawiec, Wrocław 2011

Saga o Njalu, red. A. Załuska-Strömberg, Poznań 1968

Saga o Viga-Glumie, red. Ł. Malinowski, Sandomierz 2010

Saga o Völsungach, red. R. Leśniakiewicz, Sandomierz 2013

Saga rodu z Laxdalu, red. A. Załuska-Strömberg, Poznań 1973

Sagi islandzkie, red. A. Górski, Warszawa 1960

Słupecki L.P., Mitologia skandynawska w epoce Wikingów, Kraków 2003

Stieblin-Kamienski M., Ze świata sag, Warszawa 1982

Urbańczyk P., Bliskie spotkania wikingów, Wodzisław Śląski 2014

Urbańczyk P., Zdobywcy północnego Atlantyku, Toruń 2012

Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów słowiańszczyzny, red. G. Labuda, Warszawa 1961

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Maciej Lubik (ostatnia modyfikacja: 25-06-2020 11:36)