1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2021/2022
4. Pedagogika specjalna - jednolite magisterskie
5. Geragogika specjalna

Wygeneruj PDF dla tej strony

Geragogika specjalna - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Zapoznanie studentów z przedmiotem zainteresowań, celami i zadaniami geragogiki specjalnej, ze psychospołeczną specyfiką niepełnosprawności osób w starszym wieku, potrzebami człowieka dorosłego i starszego z niepełnosprawnością, z zagadnieniami rodziny prokreacji dorosłej osoby z niepełnosprawnością.

2. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania, interpretowania, analizowania sytuacji życiowej i możliwości wsparcia niepełnosprawnych osób dorosłych i starszych. Kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób zaawansowanych wiekowo, dotkniętych niepełnosprawnością.

3. Uwrażliwienie na problemy i potrzeby osób w okresie późnej dorosłości z

problemami zdrowotnymi, postępowanie zgodne z etyką zawodową.

 

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Wiedza z zakresu pedagogiki specjalnej i jej subdyscyplin oraz z psychologii rozwojowej

Zakres tematyczny

Zakres tematyczny

Wykłady

1) Gerontologia, gerontologia społeczna, geragogika – geneza, ewolucja, przedmiot zainteresowań, systematyka, podstawowe pojęcia dyscyplin, kierunki i problemy badawcze.

2) Geragogika specjalna, andragogika specjalna - istota dyscypliny, uwarunkowania (czynniki) jej powstania i rozwoju na świecie i w Polsce, cele, zadania, terminologia, interdyscyplinarność w sferze badań i praktyki.

3) Starość – pojęcie, definicja, klasyfikacja, problem społeczny, postawy społeczne wobec starości. Podstawowe zadania polityki społecznej wobec starości i seniorów. Wspomaganie rozwoju ludzi starszych – istota, cele, zadania, uwarunkowania.

4) Dorosłość oraz starzenie się osób niepełnosprawnych w aspekcie biologicznym, psychologicznym, społecznym. Stan zdrowia i stopień sprawności psychofizycznej osób w okresie późnej dorosłości.

5) Specyfika niepełnosprawności w starszym wieku, specyfika psychospołecznego funkcjonowania. Struktura (grupy) populacji osób starszych z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność prekliniczna – istota i przejawy, postępowanie zaradcze.

6) Stosunek społeczeństwa i samych niepełnosprawnych seniorów do starości, niepełnosprawności, rehabilitacji - istota, przyczyny, konsekwencje, postępowanie zaradcze. Ageizm – pojęcie, symptomy, przyczyny, postępowanie zaradcze.

7) Wybrane współczesne wyzwania geragogiki specjalnej (wydłużanie się długości życia człowieka, społeczeństw, wzrost liczby seniorów, niepełnosprawnych seniorów, „wielkie problemy geriatryczne”, niewydolność systemu zabezpieczeń społecznych – w świetle badań i rozwiązań praktycznych.

Ćwiczenia:

1) Starość a niepełnosprawność. Stan zdrowia osób starszych z niepełnosprawnością. Funkcjonowanie i potrzeby osób starszych z różnego rodzaju niepełnosprawnością.

2) Psychospołeczne funkcjonowanie osób starszych z niepełnosprawnością: kryzysy okresu późnej dorosłości (utrata zdrowia i sprawności psychofizycznej, odchodzenie bliskich osób, samotność i osamotnienie, samobójstwa, przemoc wobec osób starszych, uzależnienia).

3) Niepełnosprawna osoba dorosła i starsza w rodzinie. Funkcje małżeńskie. Seksualność. Funkcje rodzicielskie. Funkcje dziadków. Wsparcie rodziny.

4) Niepełnosprawna Osoba dorosła i starsza w placówce pomocy społecznej.

5) Proces edukacji, rehabilitacji, terapii i resocjalizacji niepełnosprawnych osób w starszym wieku.

6) Aktywność społeczna, edukacyjna, kulturalna osób w starszym wieku.

 

 

Metody kształcenia

Wykłady

wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny.

Ćwiczenia

praca z książką, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, Pokaz, dyskusja, metody aktywizujące, projekt

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady

Ocena z egzaminu pisemnego z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny

(61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo

dobry (91-100%).

Ćwiczenia

średnia ocen z: 1) Opracowania projektu zajęć oraz jego realizacja. Kryteria oceny

projektu od 2 do 5 za: a) poprawność metodyczną projektu, b) komunikatywność przekazu

zadań, c) atrakcyjność zajęć, d) środki edukacyjne; 2) Kolokwium z treści ćwiczeń.

Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus (61-70%);

dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).

Ocena z przedmiotu

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów /pozytywnie zdany egzamin/ i ćwiczeń. Oceną końcową

jest średnia arytmetyczna ocen z egzaminu z treści wykładów i ćwiczeń.

Literatura podstawowa

1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015: 5.4. Starość osób z niepełnosprawnością - wyzwanie

---

 dla pedagogiki specjalnej.

2. Człowiek i jego rodzina wobec utraty zdrowia i sprawności, red. A. Nowicka, J. Bąbka, Lubin 2010.

3. Edukacja do i  w starości, red. M. Kuchcińska, Bydgoszcz 2008.

4. Kilian M., Geragogika specjalna w dobie starzenia się społeczeństw, [w:]

Dylematy (niepełno)sprawności – rozważania na marginesie studiów kulturowo-społecznych, red. M. Dycht, L. Marszałek, Warszawa 2009.

5. Majewski T., Niewidomi i słabowidzący seniorzy. Zeszyty Tyflologiczne nr 17, Warszawa 1999.

6. Niepełnosprawność w zwierciadle dorosłości, red. R.J. Kijak, Kraków 2012.

7. Porozmawiajmy o starości..., red. B. Antoszewska, U. Bartnikowska, K. Ćwirynkało,

Olsztyn 2015.

8. Steuden S., Psychologia starzenia się i starości, Warszawa 2011.

9. Szatur - Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006.

10. Wybrane problemy osób starszych, red. A. Nowicka, Kraków 2006

11. Życie w starości, red. B. Bugajska, Szczecin 2007.

 

Literatura uzupełniająca

Literatura uzupełniająca:

1. Fabiś A., Wawrzyniak J., Chabior A.,

Ludzka starość, Kraków 2015.

2. Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, red. D. Kałuża, P. Szukalski, Łódź 2010.

3. Leszczyńska-Rejchert A., Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości, Olsztyn 2010.

4. Nawrocka J., Społeczne doświadczenie starości: stereotypy, postawy, wybory, Kraków 2009.

5. Nowicka A., Opieka i wsparcie osób z chorobą Alzheimera i ich opiekunów rodzinnych w Polsce, Zielona Góra 2015.

6. Starość – obawy, nadzieje, oczekiwania – wybrane zagadnienia z gerontologii, red. B. Zboina, G. Nowak-Starz, Ostrowiec Świętokrzyski 2009.

7. Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane zagadnienia współczesnej gerontologii, red. A. Fabiś, Sosnowiec 2005.

8. Starość – między tradycją a współczesnością, red. M.D. Adamczyk, Kraków 2016.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Anita Famuła-Jurczak, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 30-04-2021 17:08)