SylabUZ

Wygeneruj PDF dla tej strony

Gatunki dziennikarskie/redakcja tekstów dziennikarskich - opis przedmiotu

Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu Gatunki dziennikarskie/redakcja tekstów dziennikarskich
Kod przedmiotu 15.1-WH-DiksP-GDZ-S19
Wydział Wydział Humanistyczny
Kierunek Dziennikarstwo i komunikacja społeczna
Profil ogólnoakademicki
Rodzaj studiów pierwszego stopnia z tyt. licencjata
Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2021/2022
Informacje o przedmiocie
Semestr 3
Liczba punktów ECTS do zdobycia 7
Typ przedmiotu obowiązkowy
Język nauczania polski
Sylabus opracował
  • prof. dr hab. Magdalena Steciąg
  • dr Magdalena Idzikowska
Formy zajęć
Forma zajęć Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) Forma zaliczenia
Wykład 30 2 - - Egzamin
Laboratorium 30 2 - - Zaliczenie 

Cel przedmiotu

Wiedza: zapoznanie studentów z systematyką gatunków dziennikarskich, z zagadnieniami teoretycznymi i problemami praktycznymi w zakresie wykorzystywania gatunków dziennikarskich do relacjonowania faktów i opinii, zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami redakcji, adiustacji i korekty tekstów dziennikarskich oraz przygotowanie ich do samodzielnego redagowania prostych tekstów dziennikarskich, doskonalenie znajomości w teorii i praktyce zasad poprawności językowo-stylistycznej oraz uświadomienie aktualnych przemian i tendencji w tym zakresie we współczesnych środkach masowego przekazu.

Umiejętności: rozwijanie świadomości językowej i zdolności posługiwania się językiem jako narzędziem komunikowania masowego, podnoszenie kwalifikacji w zakresie stylistyki i pragmatyki wypowiedzi dziennikarskiej określonego typu, kształtowanie umiejętności rozpoznawania i adekwatnego wybierania schematów tekstowych w relacjonowaniu faktów i opinii, doskonalenie umiejętności poprawnego pisania i redagowania prostych tekstów dziennikarskich, rzetelnego i atrakcyjnego przedstawiania faktów i opinii.

Kompetencje: uwrażliwienie studenta na sposoby oddziaływania poszczególnych schematów gatunkowych na adresata wypowiedzi, uświadomienie zasad pozyskiwania i utrzymywania jego uwagi oraz wiążące się z tym problemy tabloidyzacji wypowiedzi dziennikarskiej, a także uwrażliwienie studenta na poprawność redakcyjną tekstów dziennikarskich i rzetelność redaktora w przygotowaniu tekstu do publikacji jako podstawowe obowiązki względem adresata wypowiedzi oraz warunki ich komunikatywności, wzrost kompetencji w pracy nad tekstem dziennikarskim przy użyciu rozpowszechnionych edytorów.

Wymagania wstępne

brak

Zakres tematyczny

Wykład i ćwiczenia (tematyka podzielona zgodnie z ustaleniami bieżącymi prowadzącego).

GATUNKI DZIENNIKARSKIE: 1. Systematyka gatunków dziennikarskich – różnice w ujęciach teoretycznych. 2. Podział gatunków dziennikarskich na informacyjne (wzmianka, notatka, zapowiedź, wiadomość), publicystyczne (komentarz, artykuł, felieton, reportaż) i dialogowe (wywiad). 3. Odmiany i pododmiany podstawowych gatunków dziennikarskich i ich charakterystyka. 4. Kompozycja i styl tekstów informacyjnych – aktualne tendencje. 5. Formy wypowiedzi w publicystyce: od komentowania jako sposobu wyrażania opinii autora przez udowadnianie tezy na podstawie systematycznych dociekań w artykule po mozaikowe obrazowanie losów ludzkich w reportażu. 6. Specyfika wywiadu – pragmatyka i retoryka rozmowy dziennikarskiej. 7. Praktyczne realizacje poszczególnych gatunków – krytyczna analiza przykładów z różnych mediów masowych.

REDAKCJA TEKSTÓW DZIENNIKARSKICH: 1. Zasady poprawnościowe niezbędne w pracy redaktora. 2. Adiustacja merytoryczna, stylistyczna i techniczna. 3. Znaki adiustacyjno-korektorskie. 4. Segmentacja tekstu, podział na akapity, podział na segmenty ze śródtytułami. 5. Nagłówek jako wizytówka tekstu. 6. Stylistyka nagłówków w prasie i tzw. headline’ów w mediach elektronicznych. 7. Charakterystyka językowo-stylistyczna informacyjnych tekstów prasowych, radiowych, telewizyjnych i internetowych na wybranych przykładach. 8. Analizy porównawcze w ujęciu poprawnościowym. 9. Publicystyka internetowa (blogi) jako przykład kreatywności językowej. 10. Publicystyka prasowa jako przykład eklektyzmu stylistycznego. 11. Metaforyka w tekstach medialnych. 12. Wykorzystywanie zdjęć, infografiki itp. w pracy redakcyjnej.

Metody kształcenia

GATUNKI DZIENNIKARSKIE – wykład informujący w powiązaniu z krytyczną analizą tekstów źródłowych

REDAKCJA TEKSTÓW DZIENNIKARSKICH – analiza tekstów źródłowych

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu Symbole efektów Metody weryfikacji Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Ocena aktywności studentów, ocena analizy tekstów źródłowych, ocena ćwiczeń praktycznych, zdanie egzaminu.

Literatura podstawowa

Antologia polskiego reportażu, red. M. Szczygieł, t. 1-2, Wołowiec 2014; t. 3, Wołowiec 2015.

Bauer Z., Wywiad prasowy. Typologia i struktura, Kraków 1988. 

Billingham J., Redagowanie tekstu, Warszawa 2006.

Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 2008 [tu: rozdz. 2. Genologia i retoryka dziennikarska, s. 255404].

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 2005.

Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K., Gatunki dziennikarskie – specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów 2001.

Maćkiewicz J., Jak dobrze pisać. Od myśli do tekstu, Warszawa 2016.

Między odpowiedzialnością a sensacją: dziennikarstwo i edukacja na przełomie wieków, red. K. Wolny-Zmorzyński, M. Wrońska, W. Furman, Rzeszów 2006.

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.

Pleszkun-Olejniczakowa E., Reportaż. Wokół pochodzenia, definicji i podziałów, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, 2005, nr 7, s. 3–27.   

Steciąg M., Informacja, wywiad, felieton. Sposób istnienia tradycyjnych gatunków w radiu komercyjnym, Zielona Góra 2006. 

Szylko-Kwas J., Fotografia jako wypowiedź dziennikarska – odmiany gatunkowe, Studia Medioznawcze”, t. 20, 2019, nr 1 (76), s. 83–98, dostępne online: https://studiamedioznawcze.eu/index.php/studiamedioznawcze/article/view/99/69.

Ślawska M., Typologie gatunków medialnych – przegląd stanowisk, Forum Lingwistyczne”, 2017, nr 4, s. 15–29.   

Ślawska M., Tytuł – najmniejszy tekst prasowy, Rocznik Prasoznawczy”, 2008, t. 2, s. 117–126, dostępne online: https://sbc.org.pl/Content/10018/slawska.pdf.

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2018.

Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2016.

Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004.

Wolański A., Edycja tekstów. Praktyczny poradnik, Warszawa 2021.  

Wolny K., Reportaż. Jak go napisać?, Warszawa 2004.

Wolny-Zmorzyński K., Fotograficzne gatunki dziennikarskie, Warszawa 2007.

Wolny-Zmorzyński K., Na tropach reportażu i fotografii dziennikarskiej, Kraków 2018.

Wolny-Zmorzyński K., Reportaż i artykuł wiralowy – dziś!, [w:] Od modernizacji do mediosfery. Meandry transformacji w komunikowaniu, red. A. Cieślikowa, P. Płaneta, Kraków 2020, s. 365 –380, dostępne online: https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/17015/1/Wolny-Zmorzynski_Reportaz_i_artykul_wiralowy_dzis.pdf.

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język, Warszawa 2006.

Wolny-Zmorzyński K., Kozieł A., Genologia dziennikarska, „Studia Medioznawcze”, 2013, nr 3 (54), s. 23–34, dostępne online: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-8c3b8c16-7d10-4451-91b7-251fa5ff6d25/c/wolny-zmorzynski-koziel.pdf.

Żydek-Bednarczuk U., Od rozmowy do talk show. Uwagi o telewizyjnych gatunkach mowy, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2, Tekst a gatunek, red. D. Ostaszewska, Katowice 2004, s. 424–438.

Literatura uzupełniająca

20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła, wybór i oprac. M. Szczygieł, Warszawa 2009.

Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2007.

Garlicki B., Metodyka redagowania gazety, Kraków 1978.

Mistrzowie reportażu. Antologia tekstów, wstęp i oprac. K. Wolny-Zmorzyński, Rzeszów 2001.

Oblicza Komunikacji 3. Tabloidyzacja języka i kultury, red. I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Poprawa, Wrocław 2010.

Pisarek W., O mediach i języku, Kraków 2007.

Słownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Kraków 2006.

Słownik wiedzy o mediach, red. E. Chudziński, Warszawa 2007.

Tekst w mediach, red. K. Michalewski, Łódź 2002.

Uwagi

brak


Zmodyfikowane przez dr Krystian Saja (ostatnia modyfikacja: 10-05-2021 12:39)