1. Cele merytoryczne: (a) wprowadzenie do podstawowych zagadnień teorii poznania; (b) przygotowanie studenta do samodzielnych analiz tekstów poświęconych problematyce epistemologicznej. 2. Cel ogólny: umiejętność wymiany poglądów.
Wymagania wstępne
Bez wymagań wstępnych
Zakres tematyczny
1. przekonania i ich własności (ideały epistemiczne, przekonania racjonalne i irracjonalne, wiedza aprioryczna i aposterioryczna); 1.1. uzasadnianie epistemiczne; 2. percepcja (dane zmysłowe, uteoretyzowanie obserwacji); 3. wiedza I (pewność, indukcja, prawdopodobieństwo, fallibilizm); 4. wiedza II (wiarygodność, wiedza jako uzasadnione przekonanie, wiedza milcząca, wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia); 5. relatywizm i niewspółmierność (relatywizm, sceptycyzm, nihilizm, anty-antyrelatywizm, płaszczyzny niewspółmierności, niewspółmierność a nieprzekładalność); 6. prawda (wielowymiarowość pojęcia prawdy; nośniki prawdy; klasyczna teoria prawdy a teorie nieklasyczne; teorie realistyczne a teorie antyrealistyczne; relatywizm i absolutyzm w teorii prawdy).
Metody kształcenia
Główny nacisk położony jest na metody integrujące wiedzę i umiejętności z różnych dziedzin oraz na metody kształcące umiejętność wymiany poglądów. Z tych drugich eksploatowane będą przede wszystkim: dyskusje prowadzone tokiem parlamentarnym i dialogowym. Z tych pierwszych: projekt pod postacią prezentacji multimedialnej. Projekt, w którym osoby go realizujące przyjmują role ekspertów, jest wprowadzeniem do dyskusji parlamentarnych i dialogowych.
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
1) wykonanie projektu (ocena), (2) aktywny udział w dyskusji na każdych zajęciach (ocena), (3) ustne kolokwium (ocena). Ocena końcowa: średnia z (1)-(3).
Literatura podstawowa
(wybrane fragmenty – ustalane na bieżąco w trakcie trwania semestru):
Kazimierz Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Czytelnik, Warszawa 1983 (lub wydania nowsze).
Adam Chmielewski, Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997.
Józef Dębowski, Fundamentalizm epistemologiczny i jego uzasadnienie, w: Marek Szulakiewicz i Zbigniew Karpus (red.), Fundamentalizm i kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2005, s. 129-142.
Idem, Prawda i warunki jej możliwości, Instytut Filozofii UWM, Olsztyn 2010.
Marek Hetmański, Epistemologia jako filozoficzna refleksja nad poznaniem i wiedzą, „Etiuda filozoficzna. Wirtualne czasopismo filozoficzne”, http://www.etiudafilozoficzna.pl/Tematy/epi/epistemologia.html#_ftnref32.
Kazimierz Jodkowski, Teza o niewspółmierności w ujęciu Thomasa S. Kuhna i Paula K. Feyerabenda, „Realizm. Racjonalność. Relatywizm” t. 1, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1984.
Adam Morton, Przewodnik po teorii poznania, przekł. Tadeusz Baszniak, Wydawnictwo Spacja, Warszawa 2002.
Stanisław Judycki, Idealizm i antyrealizm, w: Urszula Żegleń (red.), Pragmatyzm i filozofia Hilarego Putnama, Wydawnictwo UMK, Toruń 2001, s. 117-128, http://www.wnsts.strony.univ.gda.pl/filozofia/pracownicy/judycki/doc/Idealizm i antyrealizm.pdf.
Idem, O klasycznym pojęciu prawdy, „Roczniki Filozoficzne”2009, tom XLIX z. 1, s. 25-62, http://www.kul.pl/files/108/O klasycznym pojeciu prawdy.pdf.
Idem, Realizm i idealizm, http://www.kul.pl/files/57/wydzial/judycki/Realizm_i_idealizm.pdf.
Idem, Twardy problem realizmu metafizycznego i współczesny antyrealizm, „Roczniki Filozoficzne” 2009, tom LVII, z. 1, s. 49-74, http://www.kul.pl/files/57/roczniki_filozoficzne/2009_57_1/049_judycki.pdf.
Idem, Wiedza a priori − struktura problemu, „Roczniki Filozoficzne” 1998/1999, tom XLVI/XLVII, s. 6-66, http://www.wnsts.strony.univ.gda.pl/filozofia/pracownicy/judycki/doc/Wiedza a priori.pdf.
Jan Woleński, Epistemologia poznanie prawda wiedza realizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Idem, Metateoretyczne problemy epistemologii, „Diametros” 2005, Nr 6, s. 70-93,
Andrzej L. Zachariasz, Poznanie teoretyczne. Jego konstytucja i status, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1990.
Literatura uzupełniająca
Alfred J. Ayer, Filozofia w XX wieku, przekł. Tadeusz Baszniak, PWN, Warszawa 1997.
Józef Dębowski, Pytanie o prawdę. Między odkrywaniem prawdy a jej kreowaniem, w: idem (red.) Prawdy o prawdzie. Lubelskie odczyty filozoficzne. Zbiór czwarty, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994, s. 9-13.
Clifford Geertz, Anty anty-relatywizm, przekł. Joanna Minksztym, w: Michał Buchowski (red.), Amerykańska antropologia postmodernistyczna, Wydawnictwo Instytutu Kultury 1999, s. 38-63.
Marek Hetmański (red.), Epistemologia współcześnie, Universitas, Kraków 2008.
Stanisław Judycki, Argumenty na rzecz antyrealizmu globalnego, „Studia Philosophica Wratislaviensia” 2010, tom 2, s. 13-28, http://www.wnsts.strony.univ.gda.pl/filozofia/pracownicy/judycki/doc/Argumenty na rzecz antyrealizmu.pdf .
Idem, O klasycznym pojęciu prawdy, „Roczniki Filozoficzne”2009, tom XLIX z. 1, s. 25-62, http://www.kul.pl/files/108/O klasycznym pojeciu prawdy.pdf .
Idem, Wiedza a posteriori i a priori, w: Renata Ziemińska (red.) Przewodnik po epistemologii, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011, http://www.kul.pl/files/57/wydzial/judycki/wiedza.pdf.
Idem, Realizm i idealizm, http://www.kul.pl/files/57/wydzial/judycki/Realizm_i_idealizm.pdf.
Idem, Wiedza a priori − struktura problemu, „Roczniki Filozoficzne” 1998/1999, tom XLVI/XLVII, s. 6-66, http://www.wnsts.strony.univ.gda.pl/filozofia/pracownicy/judycki/doc/Wiedza a priori.pdf .
Henryk Kiereś, Teoria poznania, Powszechna Encyklopedia Filozofii, http://www.ptta.pl/pef/pdf/t/teoria_poznania.pdf.
Andrzej Maryniarczyk, Prawda, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, http://www.ptta.pl/pef/pdf/p/prawda.pdf.
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr Dariusz Sagan (ostatnia modyfikacja: 22-04-2021 15:17)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.
