1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Socjologia - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Procesy zmiany społecznej

Wygeneruj PDF dla tej strony

Procesy zmiany społecznej - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studenta z problematyką socjologicznych teorii zmian i rozwoju społecznego. Umiejętność socjologicznej analizy zjawisk dynamiki społecznej, wyjaśniania genezy i prognozowania kierunku procesów rozwoju  cywilizacji. Orientacja w teoretycznej dyskusji wokół nowoczesności i jej przemian.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Znajomość podstawowych pojęć z zakresu socjologii grup i instytucji społecznych. Znajomość głównych założeń wybranych teorii socjologicznych (funkcjonalizm, strukturalizm, teoria konfliktu).

Zakres tematyczny

Zakres tematyczny wykładów

1. Statyka i dynamika w socjologii. Funkcje poznawcze badań nad zmianami społecznymi.
2. Źródła zmian w życiu społecznym. Teorie uwarunkowań i czynników zmiany społecznej.
3. Prehistoria teorii rozwoju. Cykliczne wizje zmian.
4. Narodziny idei postępu. Założenia, treść i paradoksy teorii postępu.
5. Zmiany i rozwój społeczny w koncepcji liberalnej. Wolność i konkurencja ekonomiczna jako warunek procesów rozwojowych. 
6. Marksowska teoria rozwoju. Formacje społeczno – ekonomiczne. Analiza kapitalizmu jako fazy w rozwoju społecznym. Walory i porażki doktryny marksowskiej.
7. Ewolucjonizm. Założenia, metody i rezultaty badań nad ewolucją społeczną. Neo-ewolucjonizm.
8. Socjologia historyczna. Rozwój i ewolucja w świetle historii porównawczej. Ewolucja, rewolucja, transformacja.

Zakres tematyczny ćwiczeń

1. Pojęcie procesu społecznego. Rodzaje procesów społecznych. Procesy reprodukcji i zmiany systemu społecznego.
2. Wzory zachowań społecznych. Przystosowanie, innowacja, konformizm, rytualizm, bunt - protest. Zachowania społeczne jako czynnik stabilności lub zmiany form ładu społecznego.
3. Ruchy społeczne – powstawanie, instytucjonalizacja, struktura. Nowe i stare formy ruchów społecznych. Współczesne koncepcje analizy zjawisk mobilizacji społecznej. 
4. Problematyka wyzwań rozwojowych. Koncepcja Arnolda Toynbee oraz jej współczesne modyfikacje.
5. Dyfuzjonistyczne koncepcje rozwoju. Uwarunkowania i bariery dyfuzji kulturowej.
6. Teorie modernizacji. Narodziny i ewolucja socjologicznych badań wokół nowoczesności. Teoria stadiów wzrostu, fazy rozwoju nowoczesności. Cywilizacja nowoczesna i ponowoczesna.
7. Teorie globalizacji. Obraz zmian i kierunków rozwoju współczesnej cywilizacji w świetle klasycznych modeli wyjaśniania zmian społecznych: neoliberalizm, neomarksizm, ekologizm, populizm.

Metody kształcenia

Ćwiczenia, dyskusja, analiza problemu. Wykład konwencjonalny.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Zaliczenie wykładów

Forma zaliczenia wykładu	Uwagi
Zaliczenie na ocenę	Tak
Kolokwium zaliczeniowe. pisemne	W formie pytań otwartych.
Zakres materiału dotyczący kolokwium.	Zgodnie z przedstawionym na pierwszych zajęciach Sylabusem (wykład ).
Zasady uzyskania oceny końcowej z wykładu.	Ocena z wykładu to ocena z pisemnego kolokwium.

 

Zaliczenie ćwiczeń

Forma zaliczenia ćwiczeń	Uwagi
Zaliczenie na ocenę.	Tak
Kolokwium pisemne	W formie pytań otwartych. Minimalny próg wymagań uzyskanie 50% punktów z pracy pisemnej.
Zakres materiału obejmującego kolokwium.	Zgodnie z przedstawionym na pierwszych zajęciach Sylabusem.
Praca w grupach.	nie
Dyskusja w grupach	nie
Proporcje zadań i ich wpływ na ocenę końcową z ćwiczeń.	Ocena z ćwiczeń stanowić będzie średnią ważoną z oceny z kolokwium (90 %)  oraz aktywności w dyskusji (10%).*

*Zasady ustalania oceny w przypadku średniej

 

Ocena końcowa z przedmiotu*

Oceny brane pod uwagę w przypadku oceny końcowej	UWAGI:
Wykład + ćwiczenia kończące się uzyskaniem oceny.	Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny końcowej jest uzyskanie pozytywnej oceny z ćwiczeń i wykładu (3.0-5.0.)
Zasady uzyskania oceny końcowej.	Ocena końcowa stanowi średnią arytmetyczną ocen z ćwiczeń i wykładu.

Literatura podstawowa

1. Giddens A., Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2021.
2. Joas H., Wiegandt K. (red.), Kulturowe wartości Europy, IFiS PAN, Warszawa 2012.
3. Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Wydawnictwo „Znak”, Kraków 2005.
4. Wallerstein I., Koniec świata jaki znamy, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2004.
5. Jelonek A.W., Tyszka K., Koncepcje rozwoju społecznego, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2001.
6. Krzemiński I. (red), Socjologia a przemiany współczesnego świata, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2004.

Literatura uzupełniająca

1. Kaszkur A., Laska A. (red.), Wyzwania innowacyjności w sferze publicznej, Wydawnictwo Uniwersyteckie, Bydgoszcz 2015.
2. Dyoniziak R. (red.), Teoria rozwoju społecznego. Wypisy, Wydawnictwo. AE, Kraków 1976.
3. Gorlach K., Mooney P. (red.), Dynamika życia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów społecznych, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2008.

4. Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. Ja i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, wyd. PWN, Warszawa 2012.

5. Beck U., Społeczeństwo światowego ryzyka, wyd. Scholar, Warszawa 2012.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Tomasz Kołodziej (ostatnia modyfikacja: 04-05-2022 13:01)