1. SylabUZ
2. Wydział Humanistyczny
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Historia - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Historia ziem polskich pod zaborami

Wygeneruj PDF dla tej strony

Historia ziem polskich pod zaborami - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Przedmiot ma za zadanie ukazanie, poprzez odpowiedni dobór tematów i literatury, zrozumienia tak ważnych i złożonych zjawisk, jak: w sferze społecznej i własnościowo-prawnej problem przejścia od stosunków feudalnych do kapitalistycznych i przemian struktur społeczeństwa polskiego, a dalej z tym związaną kwestię formowania się polskiej nowoczesnej świadomości narodowej i stopniowego uzyskania jej przez większość Polaków, tj. uformowanie się nowoczesnego narodu polskiego. Głównym celem jest doprowadzenie studenta, w dużym stopniu poprzez studia samodzielne, oparte na lekturze publikacji naukowych, do opanowania wiedzy faktograficznej, i zrozumienia złożoności tego procesu w warunkach braku własnego państwa i rozdzielenia narodu na trzy zabory i odmiennych warunków polityczno-prawnych. Wiedza ta powinna obejmować m.in. dobrą orientację w podstawowej literaturze naukowej przedmiotu, bibliografię podręczników i zarysów syntetycznych.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Student zna podstawowe fakty z okresu XIX i początku XX wieku. Rozumie czym jest i jak działa cykl przyczynowo - skutkowy. Jest w stanie w logiczny sposób powiązać ze sobą przyczyny podjęcia konkretnej decyzji oraz przewidzieć i opisać ich ewentualne następstwa. 

Zakres tematyczny

wykład

1) Ostatnie próby reformowania i ratowania Rzeczypospolitej 1788-1794. Podobieństwa i różnice z rewolucją francuską. 2) Ziemie polskie 1795-1806: ustrój, stosunki polityczne i społeczne. Główne orientacje polityczne Polaków w kraju i na emigracji. 3) Epoka Księstwa Warszawskiego 1807-1814: szanse na niepodległość, przemiany ustrojowe i społeczne. 4). Nowy podział ziem polskich na Kongresie Wiedeńskim 1814-1815. Sytuacja polityczna i możliwości rozwoju w poszczególnych zaborach i dzielnicach. 5). Powstanie listopadowe: przyczyny, przebieg, oceny. 6). Polacy między legalizmem, pracą organiczną a irredentą 1832-1848-1863. Wydarzenia lat 1846-1848 w Krakowie, Galicji i Poznańskiem. 7). Powstanie styczniowe: przyczyny, przebieg, oceny. Drogi wyborów politycznych 1861-1864. 8) Przemiany społeczno-gospodarcze na ziemiach polskich w XIX w. – na drodze do nowoczesnego narodu. 9) Społeczeństwo polskie między germanizacją i rusyfikacją a autonomią w Galicji w II połowie XIX i na początku XX wieku. 10) Nowoczesne, masowe ruchy polityczne przełomu XIX i XX wieku: narodowy, socjalistyczny, ludowy. Odradzanie się irredenty polskiej. 11) Kwestia polska w przededniu i w czasie I wojny światowej: geneza II Rzeczypospolitej.

ćwiczenia

1) Polityczne koncepcje emigracji po 1795 r. /orientacja profrancuska; prorosyjska; koncepcja samodzielnego wybicia się na niepodległość/. 2) Polacy w kampaniach napoleońskich. Stosunek Napoleona do sprawy polskiej. 3) Epoka napoleońska i jej rezultaty: Księstwo Warszawskie: geneza, ustrój, organizacja. Konstytucja Księstwa; dekret grudniowy. 4) Kongres Wiedeński. Ziemie polskie po Kongresie Wiedeńskim (1815-1830); a/ Królestwo Polskie: konstytucja Królestwa, działalność księcia Druckiego Lubeckiego, opozycja legalna i nielegalna, b/ W. Ks. Poznańskie, c/ Rzeczpospolita Krakowska, Galicja. 5) Powstanie listopadowe – szanse powstania? 6) Wiosna Ludów na ziemiach polskich. 7) Praca organiczna na ziemiach polskich. 8) Aleksander Wielopolski – międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania powstania styczniowego. 9) Społeczeństwo polskie między germanizacją i rusyfikacją a autonomią w Galicji w II połowie XIX i na początku XX wieku. 10) Nowoczesne, masowe ruchy polityczne przełomu XIX i XX wieku: narodowy, socjalistyczny, ludowy. Odradzanie się irredenty polskiej. 11) Sprawa polska podczas I wojny światowej.

Metody kształcenia

wykład: wykład nauczający

ćwiczenia: metody podające: objaśnienie lub wyjaśnienie, prezentacja multimedialna; analiza tekstów źródłowych, dyskusja.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Warunkiem uzyskania zaliczeń jest:

wykład: obecność studenta na wykładach

ćwiczenia: ocena na podstawie uczestnictwa, aktywności na zajęciach, sposobu przygotowania zadanego tematu (prezentacja, wykład), zaliczenia kolokwium po przez minimum uzyskanie 60% punktów.

egzamin: egzamin ustny składający się z odpowiedzi na trzy pytania obejmuje problematykę z zakresu tematycznego przedmiotu.

Literatura podstawowa

1. Chwalba A., Historia Polski 1795-1918, Kraków 2000 i nast. wyd.
2. Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1918 (wszystkie wyd.).
3. Wandycz P., Pod zaborami. Ziemie Rzeczypospolitej w latach 1795-1918, Warszawa 1994.
4. Zdrada J., Historia Polski 1795-1914, Warszawa 2005.

Literatura uzupełniająca

1. Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1983.
2. Benyskiewicz J., Naród bez państwa. O czynnikach integracji i dezintegracji narodu polskiego pod zaborami, Zielona Góra-Poznań 1987.
3. Nodzyński T., Naród i jego przyszłość w poglądach Polaków w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815-1850, Zielona Góra 2004.
4. Johon Stanley., The Adaptation of the Napoleonic Political Structure in the Duchy of Warsaw (1807-1813), [w:], Canadian Slavonic Papers, volume 31 1989.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Łukasz Janeczek (ostatnia modyfikacja: 08-05-2022 12:13)