Przedmiot ma za zadanie ukazać specyfikę dziedzictwa historycznego i kulturalnego ziem wchodzących w skład obecnego województwa lubuskiego, jego pograniczny, wielokulturowy, różnorodny pod względem religijnym, etnicznym, gospodarczym, społecznym charakter; wskazać na historyczne przyczyny różnic a także uwypuklić elementy wspólne z dziedzictwem kulturowym i dziedzictwem narodowym; ukazać różnorodność kulturową przesiedleńców i skutki społecznych procesów integracyjnych; ukazać rolę współczesnych instytucji powołanych do ochrony szeroko pojętego i nie ograniczonego terytorialnie dziedzictwa.
Wymagania wstępne
Brak
Zakres tematyczny
wykład:
1) Zakres i znaczenie pojęcia dziedzictwo. 2) Problem nazewnictwa ziem omawianego obszaru. 3) Położenie geograficzne i warunki naturalne ziem województwa lubuskiego. 4) Przeszłość historyczna ziem lubuskiego: podziały administracyjne, ustrój, gospodarka. 5) Między Brandenburgią a Śląskiem – pogranicze śląsko-wielkopolsko-brandenburskie i jego znaczenie dla historii regionu. 6) Społeczeństwo podzielone i zintegrowane - rola przemian politycznych, religijnych i językowych. 7) Przestrzeń materialna lubuskiego – elementy wspólne i różnice w rozwoju regionalnym. 8) Problem grabieży i restytucji mienia państwowego w ujęciu regionalnym. 9) Współczesne instytucje społeczno-kulturalne i ich rola w krzewieniu dziedzictwa historycznego i kulturalnego lubuskiego
ćwiczenia:
1) Ziemie lubuskiego w przeszłości – podziały administracyjno-polityczne od X do XX w. 2) W wirze wielkich wydarzeń europejskich – reformacja, wojna trzydziestoletnia i kontrreformacja-zróżnicowanie religijne regionu. 3) Społeczeństwo stanowe – podobieństwa i różnice z europejskim modelem. 4) Rozwój literatury, nauki i instytucji edukacyjnych na przestrzeni wieków. 5) Główne prądy i kierunki w sztuce oraz ich lokalna recepcja; architektura lubuskiego. 6) Archiwum, muzeum, media i inne instytucje państwowe w podtrzymywaniu i utrwalaniu dziedzictwa kulturowego. 7) Formy aktywnego uczestnictwa we współczesnych życiu kulturalnym regionu lubuskiego.
Metody kształcenia
wykład: wykład syntetyczny, wykład informacyjny,
ćwiczenia: praca pod kierunkiem, praca w grupach, prezentacja, sprawdzian, lektura
Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się
Opis efektu
Symbole efektów
Metody weryfikacji
Forma zajęć
Warunki zaliczenia
Warunkiem uzyskania zaliczeń jest:
wykład: obecność studenta na wykładach
ćwiczenia: uzyskanie określonej liczby punktów odpowiadającej poszczególnym ocenom:
bdb – 10 pkt, db plus – 9 pkt, db – 8 pkt, dst plus – 7 pkt, dst – 5 pkt, ndst – poniżej 5 pkt.
Liczba 4 pktów przysługuje studentom za aktywność podczas zajęć polegającą na udziale w dyskusji (po 1 pkcie za zajęcia), 4 pkt za przedstawienie prezentacji multimedialnej (0 pkt.-ndst, 2 pkt-dst, 3 pkt-bd, 4 pkt-bdb), 1 pkt za udział w wycieczce oraz 2 pkt. za lekturę. W przypadku braku aktywności, braku pracy w grupie lub nie oddania i nie przedstawienia prezentacji i lektury nie przyznaje się punktów, a student zobowiązany jest uzyskać punkty (min. 4 pkt) w ramach konsultacji.
egzamin: egzamin ustny składający się z odpowiedzi na 2 pytania obejmuje problematykę z zakresu tematycznego przedmiotu.
Literatura podstawowa
Ziemia Lubuska. Dziedzictwo kulturowe i tożsamość regionu w perspektywie powojennego siedemdziesięciolecia, red. T. Nodzyński, M. Tureczek, Zielona Góra - Gorzów Wlkp. 2015.
Historia Ziemi Lubuskiej. Krótki zarys dawnych dziejów, red. A. Toczewski, Zielona Góra 2008.
Literatura uzupełniająca
Biebersteinowie w dziejach pogranicza śląsko-łużyckiego, red. T. Jaworski, Zielona Góra 2006.
Bujkiewicz Z., Krajobraz materialny i społeczny Zielonej Góry od końca XVIII do połowy XIX wieku, Zielona Góra 2003.
Burda B., Szkolnictwo średnie na Dolnym Śląsku w okresie wczesno nowożytnym (1526-1740), Zielona Góra 2007.
Bytom Odrzański. Zarys dziejów, red. W. Strzyżewski, Bytom Odrzański-Zielona Góra 2000.
Cetwiński M., Rycerstwo śląskie do końca XIII w. Pochodzenie-gospodarka-polityka, Wrocław 1980.
Dolański D., Najspokojniejszy Kościół. Reformacja w księstwie głogowskim w XVI w., Zielona Góra 1998.
Dolański D., Tadeusz Kuntze – malarz rodem z Zielonej Góry (1733-1793), Zielona Góra 1993.
Dolański D., Konopnicka M., Rola religii dla przenikania się kultur na Środkowym Nadodrzu w okresie od XVI do XVII wieku, w: Polska-Niemcy. Pogranicze kulturowe i etniczne, Archiwum Etnograficzne, t. 42, red. M. Buchowski, A. Brencz, Wrocław-Poznań 2004.
Dwory magnackie w XVIII wieku. Rola i znaczenie kulturowe, red. T. Kostkiewiczowa, A. Roćko, Warszawa 2005.
Dziedzictwo kultury Dolnego Śląska, red. Z. Kłodnicki, Wrocław 1996.
Dzieje Świebodzina, red. W. Strzyżewski, Świebodzin-Zielona Góra 2007.
Euroregiony na pograniczu polsko-niemieckim (1991-1997), red. C. Osękowski, H. Szczegóła, Zielona Góra 1998.
Folklor Ziemi Lubuskiej, red. I. Ostrowska, Warszawa 1975.
Glancey J., Historia architektury, Warszawa 2002.
Głogów. Zarys monografii miasta, red. K. Matwijowski, Wrocław-Głogów 1994.
Granice i pogranicza. Mikrohistorie i historie życia codziennego, red. P. Guzowski, M. Liedke, M. Ocytko, Kraków 2012.
Harasimowicz J., Treści i funkcje ideowe sztuki śląskiej Reformacji, Wrocław 1986.
Historia Zielonej Góry, red. W. Strzyżewski, t. 1-2, Zielona Góra 2011-2012.
Jaworski T., Mobilność społeczeństwa wielokulturowego na pograniczu śląsko-łużyckim od XVI do XVIII w., Zielona Góra 2007.
Jaworski T., Wojna pokój i religia a ruchy ludnościowe na polskim pograniczu zachodnim w XVII w. i na początku XVIII w., Zielona Góra 1998.
John J.G., Pilz H.A., Kronika Zielonej Góry, oprac. i tłum. J. Kuczer, Zielona Góra 2005.
Kąsinowska R., Architektura rezydencjonalna powiatu nowosolskiego, Nowa Sól 2003.
Kołodziejska B., Przemiany kultury ludowej w Zielonogórskim, Zielona Góra 1996.
Konopnicka M., Kontrreformacja w księstwie głogowskim (XVII-XVIII w.), Zielona Góra 2002.
Korzenie wielokulturowości Śląska ze szczególnym uwzględnieniem Śląska Górnego, red. A. Barciak, Katowice 2009.
Kowalski S., Zabytki Środkowego Nadodrza: katalog architektury i urbanistyki, Zielona Góra 1976.
Kożuchów. Zarys dziejów, red. T. Andrzejewski, Kożuchów 2003.
Kuczer J., Archiwum Herminy von Reuss, Zielona Góra 2009.
Kuczer J., Szlachta w życiu społeczno-gospodarczym księstwa głogowskiego w epoce habsburskiej (1526-1740), Zielona Góra 2007.
Kuczer J., Strzyżewski W., Spisy dóbr ziemskich księstwa głogowskiego z lat 1671-1727, Warszawa 2005.
Kuleba M., Ampelografia Zielonej Góry, Zielona Góra 2005.
Kultura i społeczeństwo na Środkowym Nadodrzu w XIX i XX w., red. P. Bartkowiak, D. Kotlarek, Zielona Góra 2008.
Kultura edukacyjna na Górnym Śląsku, red. A. Barciak, Katowice 2002.
Lubuskie Materiały Konserwatorskie, t. 1-: 2003-
Ludzie Środkowego Nadodrza, red. K. Bartkiewicz, Zielona Góra 1998.
Maleczyńska E., Życie codzienne Śląska w dobie odrodzenia, Warszawa 1973.
Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. 2,Warszawa 1995.
Maroń J., Militarne aspekty wojny trzydziestoletniej na Śląsku, Wrocław 2000.
Matelski D., Grabież i restytucja polskich dóbr kultury od czasów nowożytnych do współczesnych, t. I-II, Kraków 2006
Międzyrzecz. Dzieje miasta, red. W. Strzyżewski, M. Tureczek, Międzyrzecz 2009.
Nowa Sól. Dzieje miasta, red. J. Benyskiewicz, Zielona Góra 1993.
Orzechowski K., Ogólnośląskie zgromadzenia stanowe, Warszawa-Wrocław 1979.
Orzechowski K., Terytorialne podział Śląska, „Kwartalnik Opolski” 1971, t. 17, z. 2-4.; 1971, t. 18, nr 1.
Otyń. Dzieje miasta, red. T. Andrzejewski, Nowa Sól 2010.
Polska-Niemcy. Pogranicze kulturowe i etniczne, Archiwum Etnograficzne, t. 42, red. M. Buchowski,A. Brencz, Wrocław-Poznań 2004.
Serbołużyczanie – Łużyce. Badania historyczne i fascynacje, red. T. Jaworski, W. Pyżewicz (Zielonogórskie Studia Łużyckie, t. 2), Zielona Góra 1998.
Sękowski R., Niełatwe sąsiedztwo. Szkice i wypisy źródłowe z dziejów stosunków sąsiedzkich na pograniczu śląsko-polskim w XVI i XVII wieku, Opole 2012
Siatecki A., Miejsce zmagań: współcześni pisarze lubuscy, Zielona Góra 1998.
Sękowski R., Niełatwe sąsiedztwo. Szkice i wypisy źródłowe z dziejów stosunków sąsiedzkich na pograniczu śląsko-polskim w XVI i XVII wieku, Opole 2012
Strzyżewski W., Herby i tytuły. Pieczęć szlachecka w księstwie głogowskim (XVI-XVIII wiek), Warszawa 2009.
Strzyżewski W., Treści symboliczne herbów miejskich na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, Zielona Góra 1999.
Świebodzin. 700 lat historii, red. W. Strzyżewski, Świebodzin 2002.
Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) na ziemiach nadodrzańskich, red. K. Bartkiewicz, Zielona Góra 1993.
Zapisali się w dziejach Środkowego Nadodrza. Szkice biograficzne, red. P. Bartkowiak, J. Kuczer, D. Kotlarek, Zielona Góra 2009.
Zielona Góra – Chociebuż. Historia społeczeństw i gospodarki, red. G. Bayerl, L.C. Belzyt, Zielona Góra 2008.
Znani zielonogórzanie XIX i XX wieku, red. H. Szczegóła, t.1-2, Zielona Góra 1996.
Uwagi
Zmodyfikowane przez dr hab. Marceli Tureczek, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 20-04-2022 11:43)
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Korzystając z niniejszej strony, wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej.