1. SylabUZ
2. Faculty of Humanities
3. winter term 2022/2023
4. Filologia germańska - Second-cycle studies leading to MS degree
5. General Linguistics

Generate PDF for this page

General Linguistics - course description

Aim of the course

Celem przedmiotu jest charakterystyka języka, ukazanie go nie tylko jako narzędzia komunikacji, lecz także jako narzędzia poznania i interpretacji świata; charakterystyka założeń ważniejszych szkół i kierunków lingwistycznych; prezentacja klasyfikacji języków świata (genealogiczna, funkcjonalna, typologiczna); zapoznanie studentów z historią językoznawstwa, warstwami języka, podstawowymi zagadnieniami współczesnych teorii językowych.

Prerequisites

Save changes

Oczekuje się, że studenci posiadają podstawową wiedzę z zakresu językoznawstwa, podsystemów języka rodzimego i niemieckiego oraz terminologii lingwistycznej.

Scope

1. Problem powstania języka i nazwania przedmiotu. Teorie na temat pochodzenia języka

2. Teoria języka w średniowieczu i w renesansie

2.1 Empiryzm i racjonalizm: G. W. Leibnitz. Języki sztuczne

2.2 Uniwersalna gramatyka racjonalna: Gramatyka Port-Royal

3. Pojawienie się lingwistyki porównawczo-historycznej.

3.1 Językoznawstwo historyczno-porównawcze w połowie 19. wieku: Pojęcie prajęzyka i teoria drzewa genealogicznego

3.2 Filozofia języka w XIX wieku.

4. Rozwój koncepcji językoznawstwa ogólnego: Wilhelm von Humboldt

4.1 Istota języka według Humboldta. Wewnętrzna forma języka

4.1.2. Zależność między językiem i myśleniem

5. Era młodogramatyków w lingwistyce

5.1. Powstawanie i podstawy metodologiczne orientacji młodogramatycznej. Główne idee młodogramatyków

5.2 Szkoła Lipska

6. Prace Jana Baudouina de Courtenay i ich znaczenie dla językoznawstwa 20. wieku

6.1 Pojęcie fonemu według Baudouina de Courtenay

6.2 Baudouin de Courtenay jako przedstawiciel Szkoły Kazańskiej. Typologia i socjologia języka

7. Teoria języka Ferdinanda de Saussure'a

7.1 Systematyka języka według F. de Saussure’a: langage, langue i parole; diachronia i synchronia.

7.2 Podstawy semiotyki de Saussure'a

8. Genealogiczna klasyfikacja języków

8.1. Wstępne próby genealogicznej klasyfikacji językowej

8.2. Najważniejsze rodziny językowe

Teaching methods

Wykład konwencjonalny, opis wyjaśniający, opis uzasadniający, rozmowa nauczająca, dyskusja, praca z tekstem źródłowym, praca z książką, opis klasyfikujący

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description	Outcome symbols	Methods of verification	The class form

Assignment conditions

Weryfikacja efektów kształcenia odbywa się na bieżąco podczas prowadzonych zajęć. Techniki testowania dotyczą pytań kontrolnych sprawdzających stopień opanowania materiału, streszczenia i interpretacji przekazywanych treści, opracowania i zaprezentowania wybranego tematu. Podsumowaniem cyklu zajęć i warunkiem uzyskania zaliczenia jest przedłożenie semestralnej pracy pisemnej (15-20 stron), która spełnia warunki pracy naukowej i krytycznie dyskutuje wybrane podejście metodologiczne. 

Recommended reading

1. Hans Arens: Sprachwissenschaft. Der Gang ihrer Entwicklung von der Antike bis zur Gegenwart. 2 Bde. 2. Aufl. Fischer Athenäum Taschenbücher. 2077f. Athenäum Fischer Taschenbuch Verlag. Frankfurt 1974.
2. Clemens-Peter Herbermann et al.: Sprache und Sprachen 2. Thesaurus zur Allgemeinen Sprachwissenschaft und Sprachenthesaurus. Harrassowitz, Wiesbaden. 2002.
3. Spilmann, Hans Otto. Einfuhrung in die germanistische Linguistik. Germanistische Fernstudieneinheit 5. Langenscheidt Verlag. Kassel, Berlin u.a. (Kapitel 2 und 5).
4. Johannes Volmert (Hrsg.): Grundkurs Sprachwissenschaft. München: W. Fink Verlag. 2005.
5. Wolfgang Wildgen: Die Sprachwissenschaft des 20. Jahrhunderts. de Gruyter, Berlin / New York 2011.
6. Grundkurs Linguistik mit Übung Deutsche Grammatik in Auszügen. Arbeitsmaterialien der Humboldt-Universität zu Berlin. Institut für Deutsche Sprache und Linguistik. Berlin 2015

Dostęp do wybranych publikacji zapewni prowadzący

Further reading

Dostęp do wybranych publikacji zapewni prowadzący

1. Abriss der Geschichte der Linguistik / T. A. Amirova ; B. A. Ol'chovikov ; Ju. V. Rozdestvenskij. Ins Dt. übers. von Barbara Meier. Hrsg. von Georg Friedrich Meier. Leipzig : Bibliogr. Inst., 1980.
2. Arens, Hans. Sprache und Denken bei Aristoteles. In: Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung. Hrsg. v. Auroux, Sylvain / Koerner, E.F.K. / Niederehe, Hans-Josef / Versteegh, Kees 2. Bd.1.  Berlin, 2000, S. 367-375.
3. Beresin F. Geschichte der sprachwissenschaftlichen Theorien. Leipzig: Bibl. Institut, 1980.
4. Brigitte Bartschat. Methoden der Sprachwissenschaft. Von Hermann Paul bis Noam Chomsky. Berlin: Schmidt, 1996.
5. Einhauser, E. Die Enstehung und früher Entwicklung des junggrammatischen Forschungsprogramms. In: Geschichte der Sprachwissenschaften. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung. Hrsg. v. Auroux, Sylvain / Koerner, E.F.K. / Niederehe, Hans-Josef / Versteegh, Kees 2. Bd.2.  Berlin: Walter de Gruyter, 2001.
6. P. Ernst, Germanistische Sprachwissenschaft, Wien 2004.
7. Scharfe, Harmut. Die Entwicklung der Sprachwissenschaft in Indien nach Panini. In: Geschichte der Sprachwissenschaften. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung. Hrsg. v. Auroux, Sylvain / Koerner, E.F.K. / Niederehe, Hans-Josef / Versteegh, Kees 2. Bd.1., 2000, S. 125-137.
8. Theorien vom Ursprung der Sprache. Bd. 1 / Hrsg. von Joachim Gessinger und Wolfert von Rahden. - Berlin; New York : Walter de Gruyter, 1989.

Notes

Z wymienionych pozycji na liście  literatury podstawowej i uzupełniającej będą omawiane wybrane elementy (rozdziały, podrozdziały), których zakres podany zostanie w trakcie ćwiczeń.

Przedmiot realizowany w ramach ścieżki językoznawczej. Dostęp do wybranych publikacji niedostępnych w bibliotece zapewni prowadzący.

Modified by dr Piotr Krycki (last modification: 25-04-2022 10:28)