1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Pedagogika specjalna - jednolite magisterskie
5. Specjalne potrzeby edukacyjne I

Wygeneruj PDF dla tej strony

Specjalne potrzeby edukacyjne I - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Opanowanie przez studentów podstawowej wiedzy na temat problemów współczesnej pedagogiki specjalnej (zwłaszcza tyflopedagogiki, surdopedagogiki), systemów kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza z niepełnosprawnością wzroku, niepełnosprawnością słuchu, niedostosowanych społecznie   i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania i emocji - CD, z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka - SLI), zasad wyrównywania szans edukacyjnych (zwłaszcza w/w dzieci/uczniów), specyfiki pracy opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej        i socjoterapeutycznej w odniesieniu do w/w dzieci/uczniów.
2. Ukształtowanie umiejętności identyfikowania i interpretowania (także krytyki) zjawisk i systemów wsparcia dzieci/ uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza z niepełnosprawnością wzroku, niepełnosprawnością słuchu, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania i emocji - CD, z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka - SLI), w kontekście powiązań                          z subdyscyplinami pedagogiki specjalnej, dziedzinami nauk społecznych, humanistycznych, medycznych i nauk o zdrowiu. Ukształtowanie umiejętności projektowania procesu wsparcia rodziny z dzieckiem/uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza w/w dziećmi/uczniami).
3. Uwrażliwienie studentów na potrzebę organizowania kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zwłaszcza z niepełnosprawnością wzroku, niepełnosprawnością słuchu, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania i emocji - CD,      z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka - SLi) oraz na przestrzeganie zasad etyki w pracy z dziećmi/uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowa wiedza pedagogiczno-psychologiczna z zakresu niepełnosprawności człowieka, na temat systemów i zasad wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży - pozyskana w dotychczasowym przebiegu studiów..

Zakres tematyczny

Wykłady:

1. Specjalne potrzeby edukacyjne, dzieci/uczniowie ze SPE – pojęcie, definicje, typologia - w świetle krajowych i międzynarodowych ujęć prawnych i literatury przedmiotu.

2. Polskie i zagraniczne koncepcje kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – ewolucja i krytyka.

3. Osoba z niepełnosprawnością wzroku – podstawowe ustalenia tyflopedagogiczne.

4. Osoba z niepełnosprawnością słuchu – podstawowe ustalenia surdopedagogiczne.

5. Niedostosowanie społeczne i zagrożenie nim, zaburzenia zachowania i emocji – CD – podstawowe ustalenia pedagogiki resocjalizacyjnej, psychologii.

6. Deficyty kompetencji i zaburzenia sprawności języka (SLI) – podstawowe ustalenia logopedyczne, psychologiczne, neurologiczne.

 

Konwersatoria:

1. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku – podstawowe zjawiska sfery orientacyjno-poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i funkcjonowania społecznego i ich interpretacja w ujęciu interdyscyplinarnym. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością wzroku w systemie opieki, rehabilitacji (wychowania rehabilitującego), edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, rehabilitacji, edukacji dzieci i młodzieży niewidomej/ociemniałej i słabowidzącej. Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku oraz ich rodzin.

2. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościąsłuchu – podstawowe zjawiska sfery orientacyjno-poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i funkcjonowania społecznego i ich interpretacja w ujęciu interdyscyplinarnym. Kultura Głuchych a specjalne potrzeby edukacyjne. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością słuchu w systemie opieki, rehabilitacji (wychowania słuchowego), edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, rehabilitacji, edukacji dzieci i młodzieży niesłyszącej i niedosłyszącej. Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością słuchu oraz ich rodzin (rodzice słyszący i rodzice niesłyszący).

3. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży niedostosowanej społecznie. Przyczyny i przejawy zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieci i młodzieży. Zaburzenia zachowania i emocji (CD) – typy, rodzaje, objawy i kierunki terapii. Dzieci i młodzież niedostosowana społecznie, zagrożona niedostosowaniem społecznym i z zaburzeniami zachowania i emocji (CD) w systemie opieki, wychowania, resocjalizacji, socjoterapii, edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, resocjalizacji, edukacji dzieci i młodzieży niedostosowanej społecznie, zagrożonej niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania i emocji (CD). Projektowanie procesu wspierania dzieci i młodzieży niedostosowanej społecznie, zagrożonej niedostosowaniem, z zaburzeniami zachowania (CD) i emocji oraz ich rodzin.

4. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka (SLI) typu ekspresywnego, recepcyjnego i mieszanego. SLI a składniki systemu językowego: fonologiczny, morfologiczny, składniowy, leksykalny, semantyczny i pragmatyczny. Wpływ SLI na kształtowanie się sfery orientacyjno-poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i funkcjonowanie społeczne (interpretacja w ujęciu interdyscyplinarnym). Dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka w systemie opieki, rehabilitacji (w tym logopedycznej), edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy opieki, wychowania, rehabilitacji, edukacji dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka. Projektowanie procesu wspierania dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności języka i ich rodzin.

Metody kształcenia

Wykłady:

wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją.

Konwersatoria:

analiza tekstu z dyskusją, praca w grupach, klasyczna metoda problemowa, dyskusja, projekt.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Ocena z kolokwium z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).

Konwersatoria:

średnia ocen z: 1) Opracowania projektu. Kryteria oceny projektu od 2 do 5 za: a) poprawność merytoryczną, b) poprawność metodyczną, c) staranność techniczną (redakcyjną), c) atrakcyjność prezentacji projektu; 2) Kolokwium z treści konwersatorium. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%); dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).

Ocena z przedmiotu:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów i konwersatorium. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ocen z treści wykładów i konwersatorium.

Dopuszczalna liczba nieobecności - 3; wymagane zgłoszenie się na konsultacje.

Literatura podstawowa

1. Czarnocka A., Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu, Warszawa 2018.

2. Dovigo F., Special Educational Needs and Inclusive Practices: An International Perspective. Studies in Inclusive Education. Rotterdam 2017.

3. Inkluzja edukacyjna. Idee, teorie, koncepcje, modele edukacji włączającej a wybrane aspekty praktyki edukacyjnej, red. Z. Gajdzica, M. Bełza, Katowice 2016.

4. Olechowska A.,Specjalne potrzeby edukacyjne, Warszawa 2016.

5. Plichta P., Jagoszewska I., Gładyszewska-Cylulko J., Szczupał B., Drzazga A., Cytowska B., Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami. Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcie, Kraków 2017.

 

Literatura uzupełniająca

 1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015

2. Możliwości i ograniczenia edukacji inkluzyjnej. Egzemplifikacje, red. T. Zacharuk, L. Pytka, Siedlce 2018.

3. Sipowicz K., Pietras T., Wprowadzenie do pedagogiki inkluzyjnej (włączającej). Wrocław 2017.

4. Tanajewska A., Naprawa R., Stawska J., Praca z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Poradnik dla nauczyciela. Warszawa 2014.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Jarosław Bąbka, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 30-04-2022 12:46)