1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Pedagogika - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej

Wygeneruj PDF dla tej strony

Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Poznanie przez studentów wieloaspektowej problematyki niepełnosprawności człowieka /zwłaszcza dzieci i młodzieży/, specyfiki psychospołecznego funkcjonowania osób z różnymi niepełnosprawnościami, zwłaszcza w wymiarze komunikacyjnym, specyfiki oddziaływań rehabilitacyjnych, edukacyjnych, opiekuńczych, wychowawczych, socjalizacyjnych, logopedycznych.

2. Ukształtowanie umiejętności wspomagania /edukacji, terapii/ dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami – w kontekście umiejętności obserwowania sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, analizowania ich z wykorzystaniem wiedzy pedagogiczno-psychologicznej.

3. Uwrażliwianie studentów na różnorodne potrzeby osób/dzieci z niepełnosprawnościami i gotowość do ich zaspokajania.        

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

1.Wstępna orientacja w pedagogicznej i psychologicznej problematyce człowieka/dziecka - zdobyta na wcześniejszych etapach edukacji.

2. Umiejętność intyrdyscyplinarnego rozumienia problematyki człowieka/dziecka - ukształtowana na wcześniejszych etapach edukacji.

3. Wrażliwość na życiowe problemy człowieka/dziecka, empatia i otwartość.

Zakres tematyczny

Problematyka wykładów:

1. Pedagogika specjalna jako nauka o człowieku z niepełnosprawnością: geneza i ewolucja dyscypliny, interdyscyplinarność /powiązanie z naukami pedagogicznymi, medycznymi, biologicznymi, społecznymi, psychologią/, subdyscypliny, pojęcia: uszkodzenie, niepełnosprawność, upośledzenie i ich zależność/, modele niepełnosprawności.
2. Rehabilitacja i jej rodzaje, edukacja specjalna, ogólnodostępna, integracyjna/inkluzyjna, opieka, terapia, wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością.
3. Psychospołeczny proces przystosowania do niepełnosprawności, jego uwarunkowania i przebieg.

4. Psychospołeczny proces przystosowania rodziny do niepełnosprawności dziecka – jego przebieg i uwarunkowania.   

5. Specjalne potrzeby edukacyjne i edukacja inkluzyjna – istota, uregulowania prawne, realizacja.

 

Problematyka ćwiczeń:

1. Niepełnosprawność intelektualna: pojęcie, klasyfikacja, specyfika psychospołecznego funkcjonowania osób/dzieci z niepełnosprawnością intelektualną poszczególnych stopni, system edukacji, system wsparcia dziecka z niepełnosprawnością intelektualną i jego rodziny.
2. Zespół Downa i mózgowe porażenie dziecięce jako niepełnosprawności sprzężone: etiologia, symptomatyka, terapia.

3. Inteligencja niższa niż przeciętna. Dzieci z mikrozaburzeniami mózgu. Parcjalne deficyty w rozwoju. Dzieci z trudnościami w uczeniu się.

4. Spektrum zaburzeń autystycznych: etiologia, symptomatyka, klasyfikacja, terapia.

5. Dziecko przewlekle chore: istota choroby przewlekłej, problemy wychowawcze i edukacyjne. Uczeń przewlekle chory w szkole ogólnodostępnej. Dziecko przewlekle chore w rodzinie, grupie rówieśniczej i szpitalu. Postępowanie opiekuńczo-wychowawcze w wybranych jednostkach chorobowych.

6. Dziecko z dysfunkcją narządu ruchu w środowisku rodzinnym, rówieśniczym i w szkole: manipulacyjne i lokomocyjne funkcje narządu ruchu a stymulacja procesów orientacyjno-poznawczych, etiologia, symptomatyka, klasyfikacja uszkodzeń narządu ruchu, wyznaczniki procesu rewalidacji psychicznej i społecznej - zadania rodziny i szkoły, organizacja procesu kształcenia dzieci z dysfunkcją narządu ruchu; Postępowanie opiekuńczo-wychowawcze w wybranych jednostkach chorobowych.

7. Dziecko z niepełnosprawnością słuchu w szkole: istota niepełnosprawności słuchu, rehabilitacja, edukacja, komunikacja.

8. Dziecko z niepełnosprawnością wzroku w szkole: istota niepełnosprawności wzroku, wyznaczniki rehabilitacji /nauka pisma punktowego L. Braille'a, nauka orientacji przestrzennej, nauka czynności samoobsługowych/, możliwości kształcenia.

Metody kształcenia

Wykłady – wykład konwerszatoryjny, wykład konwencjonalny, wykład problemowy, wykład z prezentacją .

Ćwiczenia – analiza tekstu z dyskusją, klasyczna metoda problemowa, metoda projektu.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady

Ocena z kolokwium z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny

(61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo

dobry (91-100%).

Ćwiczenia

średnia ocen z: 1) Opracowania projektu zajęć oraz jego realizacja. Kryteria oceny

projektu od 2 do 5 za: a) poprawność metodyczną projektu, b) komunikatywność przekazu

zadań, c) atrakcyjność zajęć, d) środki edukacyjne; 2) Kolokwium z treści ćwiczeń.

Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (51-60%), dostateczny plus (61-70%);

dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo dobry (91-100%).

Ocena z przedmiotu

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów /pozytywna ocena z kolokwium/ i ćwiczeń. Oceną końcową

 jest średnia arytmetyczna ocen z kolokwium z treści wykładów i ćwiczeń.

 

Dopuszczalna liczba nieobecności - 3; wymagane zgłoszenie się na konsultacje.

Literatura podstawowa

1. 1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015.

   2. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, pod red. I. Obuchowskiej, Warszawa 1995.

   1. 3. Kauffman J., Daniel M., Hallahan P., and Paige Pullen C., Handbook of Special Education, New York 2017.

      4. Smith D.D., Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki, Warszawa 2008.

      1. 5. Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację? Red. B. Wojnarowska, Warszawa 2010.wyd..

          

Literatura uzupełniająca

1. 1. Czerwińska M., Alfabet Braill'a, (w:) Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, Red. T. Pilch, Warszawa 2003.

   2. Czerwińska M., Rehabilitacja osób niewidomych, (w:) Encyklopedia Pedagogiczna XXI Wieku, t. 5, red. T. Pilch, Warszawa 2006.

   3. O co pytają rodzice dzieci z niepełnosprawnością? Red. A. Jakoniuk-Diallo, H. Kubiak, Warszawa 2010.

   4. Pedagogika specjalna, pod red. W. Dykcika, Poznań 1997 i nast. wyd.

    

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Małgorzata Czerwińska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 19-04-2022 18:00)