1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Pedagogika specjalna - edukacja włączająca - podyplomowe
5. Specjalne potrzeby edukacyjne - niepełnosprawność wzrokowa

Wygeneruj PDF dla tej strony

Specjalne potrzeby edukacyjne - niepełnosprawność wzrokowa - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Opanowanie przez studentów wiedzy na temat podstawowych problemów współczesnej tyflopedagogiki, systemów kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (z niepełnosprawnością wzroku), zasad wyrównywania szans edukacyjnych dzieci/uczniów z niepełnosprawnością wzroku, specyfiki pracy opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej w odniesieniu do dzieci/uczniów z niepełnosprawnością wzroku.

2. Ukształtowanie umiejętności studentów identyfikowania i interpretowania (także krytyki) zjawisk i systemów wsparcia dzieci/ uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (z niepełnosprawnością wzroku), w kontekście powiązań z subdyscyplinami pedagogiki specjalnej, dziedzinami nauk społecznych, humanistycznych, medycznych i nauk o zdrowiu. Ukształtowanie umiejętności projektowania procesu wsparcia rodziny z dzieckiem/uczniem z niepełnosprawnością wzroku.

3. Uwrażliwienie studentów na potrzebę organizowania kształcenia dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (z niepełnosprawnością wzroku) oraz na przestrzeganie zasad etyki w pracy z dziećmi/uczniami z niepełnosprawnością wzroku.

 

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowa wiedza pedagogiczno-psychologiczna z zakresu niepełnosprawności człowieka /niepełnosprawności wzroku/, na temat systemów i zasad wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży /niepełnosprawności wzroku/ - pozyskana w dotychczasowym przebiegu studiów. 

Zakres tematyczny

Wykłady:

1. Tyflopedagogika, jej geneza, rozwój, wybitni przedstawiciele i ich dorobek, współczesne kierunki badań i dylematy praktyczne – na świecie i w Polsce. Instytucjonalny i pozainstytucjonalny system wsparcia osób z niepełnosprawnością wzroku – na świecie i w Polsce.

2. Proces widzenia – jego przebieg, pomiar, dysfunkcje; podstawowe pojęcia tyflologiczne, klasyfikacje osób z niepełnosprawnością wzroku. Dysfunkcja wzroku a psychospołeczne funkcjonowanie osoby nią dotkniętej (specyfika sfery orientacyjno-poznawczej, emocjonalno-motywacyjnej i funkcjonowania społecznego).

3. Małe dziecko z niepełnosprawnością wzroku – specyfika rozwoju i psychospołecznego funkcjonowania, wczesne wspomaganie rozwoju.

4. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością wzroku w rodzinie – zasady wychowania rehabilitującego; rozpoznawanie potrzeb rodziny, projektowanie wsparcia rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym wzrokowo.

5. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością wzroku w systemie edukacji (uwarunkowania wyrównywania szans edukacyjnych). Zasady, metody, formy edukacji dzieci i młodzieży niewidomej/ociemniałej i słabowidzącej. System kształcenia dzieci z niepełnosprawnością wzroku na świecie i w Polsce (analiza krytyczno-porównawcza).

   1. Podstawy rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku – orientacja przestrzenna i samodzielne poruszanie się, czynności samoobsługowe, technologie wspomagające, rehabilitacja psychiczna, społeczna. System Braille’a, tyflografika i audiodeskrypcja w edukacji, rehabilitacji i funkcjonowaniu społecznym dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku.

Metody kształcenia

wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją.

 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady:

Ocena z kolokwium z treści wykładów. Kryteria ocen: niedostateczny (0-50%); dostateczny (61-70%), dostateczny plus (61-70%); dobry (71-80%); dobry plus (81-90%); bardzo

dobry (91-100%).

Ocena referatu. Ocena /2.0-5.0/ obejmuje: wartość merytoryczna, poprawność językowa, poprawność edytorska, atrakcyjność wygłoszenia.  

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie wykładów. Oceną końcową jest ocena z wykładów.

Dopuszczalna liczba nieobecności - 3; wymagane zgłoszenie się na konsultacje.

Literatura podstawowa

1. Czerwińska M., Information culture of person with visual disabilities in typhlology and information science reflections, “Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 2017, nr 18, s. 29-52.
2.  Czerwińska M., Niewidomy, (w:) Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 3, Warszawa 2004, s. 685-693.
3.  Czerwińska M., Rehabilitacja osób niewidomych, (w:) Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 5, Warszawa 2006, s. 158-169.
4.  Konarska J., Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie późnego dzieciństwa i adolescencji, Kraków 2013.
5.  Konarska J., Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, Kraków 2010

Literatura uzupełniająca

1. Chrzanowska I., Pedagogika specjalna – od tradycji do współczesności, Kraków 2015.
2.  Olechowska A., Specjalne potrzeby edukacyjne, Warszawa 2016.
3.  Tyflopedagogika wobec różnorodności współczesnych wyzwań edukacyjno-rehabilitacyjnych, red. K. Czerwińska, K. Miler-Zdanowska, Warszawa 2017.
4.  Tyflopedagogika wobec współczesnych potrzeb wspomagania rozwoju, rehabilitacji i aktywizacji społecznej, red. M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak, Warszawa 2017.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Jarosław Bąbka, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 29-04-2022 18:22)