1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2022/2023
4. Pedagogika specjalna - edukacja włączająca - podyplomowe
5. Specjalne potrzeby edukacyjne - niepełnosprawność intelektualna

Wygeneruj PDF dla tej strony

Specjalne potrzeby edukacyjne - niepełnosprawność intelektualna - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

1. Zapoznanie słuchaczy z koncepcjami/perspektywami badawczymi, etiologią, diagnozą, profilaktyką niepełnosprawności intelektualnej oraz możliwościami rozwoju, edukacji, rehabilitacji i społecznej inkluzji osób z niepełnosprawnością intelektualną.

2. Uwrażliwienie słuchaczy na konieczność usuwania negatywnych postaw i uprzedzeń wobec dzieci, młodzieży i dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz respektowania ich praw.

 

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Znajomość podstaw pedagogiki specjalnej, psychologii rozwoju oraz psychologii klinicznej. 

Zakres tematyczny

1.  Pedagogika osób z niepełnosprawnością intelektualną, jako swoisty system o charakterze teoretycznym i praktycznym w procesie przemian; przedmiot zainteresowań, cele, zadania i rys historyczny. Systemy kształcenia (w Polsce i innych krajach) i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną. Przemiany w społecznych postawach wobec tych osób; konieczność respektowania ich praw. 
2. Współczesne interpretacje istoty niepełnosprawności intelektualnej, koncepcje i perspektywy badawcze. Analiza ujęć istoty i kryteriów diagnostycznych tej niepełnosprawności w klasyfikacjach ICD-11, DSM-5, ICF oraz AAIDD. Charakterystyka procesów orientacyjno-poznawczych, zaburzeń rozwoju sfery intelektualnej, rozwoju mowy itp. osób z niepełnosprawnością intelektualną w różnym stopniu oraz wybranych zespołów zaburzeń, np. zespół Downa, Williamsa, Aperta i in.
3. Społeczno-ekologiczny wymiar niepełnosprawności intelektualnej i znaczenie spersonalizowanego wsparcia dla funkcjonowania osób z tą niepełnosprawnością we wszystkich sferach ich życiowej aktywności; problemy diagnozy i określania profilu wsparcia. Etiologia i profilaktyka niepełnosprawności intelektualnej (wiązanie etiologii z zapobieganiem i wsparciem osób z NI).
4. Organizacja edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, jej wielotorowość i zróżnicowanie (segregacyjna, integracyjna, włączająca). Regulacje prawne w zakresie kształcenia uczniów z NI i zasady orzekania w tym zakresie; organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej; aspekty klasyfikowania i oceniania uczniów.
5. Problematyczność inkluzyjnej edukacji osób z NI; kwestia realizacji konceptu szkoły, jako (samo)uczącej się organizacji oraz budowy jej kapitału społecznego. Co-teaching, team-teaching czy tutoring rówieśniczy - wartościowe formy współpracy nauczycieli, specjalistów i uczniów w edukacji włączającej.
6. Problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną i formy ich wspierania.
7. Funkcjonowanie placówek dla osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną - krytyczna analiza. Analiza wybranych problemów społecznych zwielokrotniających niepełnosprawność, np. ubóstwa, prekarności, bezrobocia czy NEET.
8.  Rola pedagogów specjalnych, nauczycieli i innych profesjonalistów w procesie edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; zakres oczekiwanych kompetencji, profesjonalnego przygotowania.

Metody kształcenia

Wykład problemowy, konwersatoryjny; dyskusja problemowa 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady - zaliczenie na ocenę (sprawdzian pisemny) z zagadnień programowych wykładów opracowanych w formie pytań;

słuchacz losuje 3 pytania (punktowane: 0-5 pkt.).

Ocena za sprawdzian: średnia punktów za odpowiedzi na wylosowane trzy pytania.

Aktywność słuchacza na zajęciach - udział w dyskusji (co najmniej 3-krotny udział w dyskusji - podniesienie oceny za sprawdzian o 0,5 pkt.).

Literatura podstawowa

 

1. Bobińska K., Pietras K., Gałecki K. (red.) (2012), Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia, Wrocław, Wyd. Continuo
2. Janiszewska-Nieścioruk Z., Mróz A., Gembara U. (red.) (2018), (Nie)nowe problemy rozwoju, edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ
3. Olechnowicz H. (2019), Terapia dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, Warszawa: PWN
4. Speck O. (2015),  Osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Podręcznik dla celów wychowawczych i edukacyjnych, Wydawnictwo Harmonia
5. Zasępa E. (2017),  Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze,  Kraków: Oficyna Wydawnicza Impul

Literatura uzupełniająca

.1. Janiszewska-Nieścioruk Z., Nieścioruk J. (2019) The problematic nature of the social inclusion of people with intellectual disability, Konteksty Pedagogiczne, no 2, 29--47

 2. Sadowska, S. (2006). Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls"

3. Wyczesany, J. (2011), Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls"

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 25-04-2022 13:41)