1. SylabUZ
2. Faculty of Humanities
3. winter term 2023/2024
4. Popular literature and world creation in games - First-cycle studies leading to Bachelor's degree
5. Historia kultury i literatury popularnej

Generate PDF for this page

Historia kultury i literatury popularnej - course description

Aim of the course

Wiedza: student posiada wiedzę na temat ewolucji tekstów mających wpływ na współczesną literaturę popularną. Zna podstawowe powieści współczesnej literatury popularnej. Zna i rozumie mechanizmy rządzące ewolucją tej literatury. 

• Uzyskanie wiedzy na temat podstawowych paradygmatów powieściowych w ramach genologii literatury popularnej.
• Poznanie najważniejszych mechanizmów rządzących ewolucją literatury i kultury popularnej oraz masowej.
• Znajomość wzajemnych relacji zachodzących pomiędzy kulturą popularną: muzyka, film, komiks, moda, a tekstami literatury popularnej.
• Poznanie mechanizmów kulturowych i cywilizacyjnych, takich jak wojna, rewolucja, terror, globalizacja, sekularyzacja.

Umiejętności: student umie wskazać na relacje zachodzące pomiędzy poszczególnymi dziedzinami kultury popularnej.

Kompetencje: Potrafi odnieść przeprowadzić analizę i interpretację tekstów literatury i kultury populanrej.

 

Prerequisites

Save changes

Studenci powinni posiadać podstawową wiedzę z zakresu historii literatury popularnej, teorii literatury popularnej i popkultury.

 

Scope

Wykłady:

1. Powstawanie gatunków literatury popularnej. Zasadnicze schematy fabularne.
2. Ewolucja kultury popularnej, jej zasadnicze mechanizmy oraz związki z literaturą popularną.
3. Literatura popularna XIX wieku główne nurty i tendencje.
4. Ewolucja powieści fantasy.
5. Ewolucja powieści science fiction.
6. Ewolucja horroru.
7. Ewolucja powieści kryminalnej.
8. Ewolucja thrillera.
9. Ewolucja romansu.
10. Związki kina i po wieści popularnej.
11. Związki gier i po wieści popularnych.
12. Polityka i globalizacja w literaturze popularnej.
13. Zmiany w obrębie fikcji spekulacyjnej.

Ćwiczenia:

1. Fantastyka wieku XIX.
2. Powieść popularna w XIX wieku.
3. Początki i rozwój literatury fantasy.
4. Fantasy: koniec baśni dla dorosłych.
5. „Złota era” fantastyki naukowej.
6. „Nowa Fala” w SF.
7. Rozwój SF: subgatunki.
8. Ewolucja literatury grozy.
9. Od opowiadań detektywistycznych do po wieści kryminalnej.
10. Thriller/powieść sensacyjna /powieść wojenna.
11. Kino gatunkowe.
12. Telewizja. Rozwój medium. Seriale/streaming.
13. Komiks.

 

Teaching methods

Metody nauczania teoretycznego (elementy wykładu problemowego, objaśnienia – w przypadku wykładów) i praktycznego (dyskusja, analiza tekstu, prezentacja – na ćwiczeniach).

 

Learning outcomes and methods of theirs verification

Outcome description	Outcome symbols	Methods of verification	The class form

Assignment conditions

Systematyczny i aktywny udział w zajęciach, zapoznawanie się ze wskazanymi lekturami i grami, wykład zakończony egzaminem, ćwiczenia zakończone kolokwium oraz pracą semestralną.

Skala procentowa: bdb 80%-100%, dobry 65%-79%, dostateczny 40%-64%, niedostateczny poniżej 40%.

 

Recommended reading

Podręczniki i opracowania:

Martuszewska, A., „Ta trzecia”. Problemy literatury popularnej, Gdańsk 1997.

Eco, U., Apokaliptycy i dostosowani. Komunikacja masowa a teorie kultury masowej, przeł. P. Salwa, Warszawa 2010.

Fiske, J., Zrozumieć kulturę popularną, tłum. K. Sawicka, Kraków 2010.

Lasić, S., Poetyka powieści kryminalnej, tłum. M. Petryńska, Warszawa 1976.

Trębicki, G., Fantasy: ewolucja gatunku. Kraków 2007.

Wydmuch,  M., Gra ze strachem. Fantastyka grozy, Warszawa 1975.

 

Literatura grozy:

1. Shelley, M., Frankenstein, tłum.  O. Szarek-Ratkowska, Czerwonak 2013.
2. Poe, A.E., Opowiadania, tłum.  P. Dobrowolski i inni, Warszawa 2009.
3. Lovecraft, H.P., Zew Cthulhu, tłum.R. Grzybowska, Czerwonak 2019.
4. Lumley, B., Nekroskop, tłum.  A. Podosek-Wilczewski, Gdańsk 1991.
5. Masterton, G. , Manitou, tłum. W. Marcysiak, Poznań 2018.
6. Rice, A. , Wywiad z wampirem, tłum. T. Olszewski,  Poznań 2000.
7. King, S ., Lśnienie, tłum. Z. Zinserling, Poznań 2009.
8. Matheson, R., Jestem legendą,  tłum. P. Braiter-Ziemkiewicz, Warszawa 2008.

 

Kryminał:

1. Christie, A., Dwanaście prac Herkulesa, tłum. G. Jesionek, Warszawa  2008.
2. Doyle, A.C., Księga wszystkich dokonań Sherlocka Holmesa, tłum. A. Krochmal i inni, Kolonia Lesznowola 2010.
3. Chandler, R., Kłopoty to moja specjalność,  tłum. M. Ronikier, Gdańsk 1990.
4. Spillane, M., Ja jestem sądem, tłum. T. Kunz, M. Baran, Kraków 2008.
5. Puzo, M., Ojciec chrzestny, tłum. B. Zieliński, Warszawa 2017.
6. Sjöwall ,M., Wahlöö, P., Śmiejący się policjant, tłum. H. Thylwe, Warszawa 1973.
7. Larsson, S ., Millenium, t. 1-3,  tłum. A. Rosenau i inni, Warszawa 2022.
8. Krajewski, M., Śmierć w Breslau, Wrocław 1999.

 

Sensacja, powieść szpiegowska, powieść wojenna:

1. MacLean, A., Działa Nawarony, tłum. A. Kaska, Warszawa 1990.
2. Fleming, I., James Bond. Pozdrowienia z Rosji, tłum. R. Stiller,  Warszawa 2008.
3. Ludlum, R., Tożsamość Bourne’a, tłum. P. Wieczorek, Poznań 1990.

 

Thriller:

1. Grisham, J., Firma, tłum. Z. Kościuk, Warszawa 2009.
2. Byrnes, M., Święte kości, tłum. E. Borówka,  Katowice 2007.
3. Abecassis, E., Skarb świątyni,  tłum. W. Melech, Warszawa 2006.
4. Brown, D.,  Kod Leonarda Da Vinci, tłum. K. Mazurek, Warszawa 2005.

 

Science Fiction:

1. Verne,  J., 20 000 mil podmorskiej żeglugi, tłum. A. Włoczewska, Warszawa 2004.
2. Doyle,  A.C., Zaginiony świat, tłum. M. Gąsiorowska, Warszawa 1956.
3. Wells, H.G. Wehikuł czasu,  tłum. F. Wermiński, Warszawa 1994.
4. Dick, Ph.,  K.,  Blade Runner Czy android marzą o elektrycznych owcach, tłum. S. Kędzierski, Poznań 2000.
5. Tenże, Ubik, tłum. M. Ronikier, Kraków 1975.
6. Clarke,  A., C., Odyseja kosmiczna 2001, tłum. R. Kot, Kraków 2022.
7. Bradbury,  R, 451˚ Fahrenheita, tłum. W. Szypuła, Warszawa 1993.
8. Asimov,  I,  Preludium Fundacji, tłum. E. Szmigiel, Poznań 2005.
9. Stephenson,  N., Zamieć, tłum. J. Polak, Poznań 1999.
10. Herbert,  F., Diuna, tłum. M. Marszał, Gdańsk 1992.
11. Aldiss,  B., Non Stop, tłum. M. Raginiak, Poznań 2002.
12. Bacigalupi P., Nakręcana dziewczyna, Pompa numer sześć, tłum. W. Próchniewicz,  Warszawa 2011.
13. Brunner,  J., Ślepe stado, tłum. W. Próchniewicz, Warszawa 2016.
14. Chiang,  T.,  Siedemdziesiąt dwie litery, tłum.  D. Koppciński i inni, Stawiguda 2010.

 

Fantasy:

1. Lord Dunsany, Córka króla elfów, tłum. P. Bolek, Warszawa 2009.
2. Howard,  R.E., Conan Barbarzyńca, tłum.  P. Cholewa, Warszawa 2009.
3. Tolkien,  J.R.R., Władca Pierścieni, tłum. M. Skibniewska, Warszawa 1998.
4. Zelazny,  R., Stwory światła i ciemności, tłum. A. Kraśko, Warszawa 1988.
5. Le Guin,  U., cykl  Ziemiomorze, t. 1-4,  tłum. S. Barańczak i  inni,  Gdańsk 1990- 1991.
6. O’Leary,  P., Dar, tłum. D. Kopciński, Poznań 1999.
7. Martin,  G.R.R., Gra o tron,  tłum. P. Kruk, M. Jakuszewski, Poznań 1998.
8. Pratchett,  T., Kolor magii, tłum.  P. Cholewa, Warszawa 1994.

 

Komiksy:

1. Van Hamme  J. (scen.), Rosiński G.(rys.), Thorgal. Zdradzona czarodziejka, tłum. Birek W., Warszawa 2004.
2. Goscinny R. (scen.), Uderzo A.(rys.),12 prac Asterixa, tłum. Puszczewicz M., Warszawa 2017.
3. Pierre Ch. (scen.), Mezieres J-C. (rys.),Valerian – wydanie zbiorcze, t. 7, tłum. Birek W., Piaseczno 2018.
4. Chmielewski H. (scen./rys.),  – Tytus, Romek i A`tomek. Księga III, Warszawa 2014.
5. Baranowski T. (scen./rys.), Skąd się bierze woda sodowa, Warszawa 2012.
6. Moore A. (scen.), O'Neill K. (rys.),Liga Niezwykłych Dżentelmenów. Tom 1, Braiter-Ziemkiewicz P. (tłum.), Warszawa 2013.
7. Moore A. (scen.), Gibbons D. (rys.),Strażnicy, Drewnowski J. (tłum.), Warszawa 2022.
8. Moore A. (scen.), Lloyd D. (rys.),V jak Vendetta, Drewnowski J. (tłum.), Warszawa 2015.
9. Christa J. (scen./rys.), Kajko i Kokosz – szkoła latania, Warszawa 2003.
10. Parowski M, Rodek J. (scen.), Polch B. (rys.), Funky Koval. Bez oddechu, Warszawa 2011.
11. Gaiman N. (scen.), Sam Kieth, Mike Dringenberg(rys.), Sandman. Sen sprawiedliwych, Braiter-Ziemkiewicz P. (tłum.), Warszawa 2002.

 

Filmy:

1. STAR WARS: Nowa nadzieja, reż. G. Lucas, scen. G. Lucas, wyst. M. Hammil. H. Ford, C. Fisher, Lucasfilm/20^th Century Fox, USA 1977.
2. Poszukiwacze zaginionej arki, reż. S. Spielberg, scen. G. Lucas, L. Kasdan, P. Kaufman, wyst. H. Ford, K. Allen, P. Freeman, Paramount Picture/Lucasfilm, USA 1981.
3. Milczenie owiec, reż. J. Demme, scen. Ted Tally, wyst. J. Foster, A. Hopkins, Orion Pictures, USA 1991.
4. Siedem, reż. D. Fincher, scen. A. K. Walker, wyst. M. Freeman, B. Pitt, K. Spacey, New Line Cinema, USA 1996.
5. Ptaki, reż. A. Hitchcock, scen. E. Hunter, wyst. T. Hedren, R. Taylor, Alfred J. Hitchcock Productions, USA 1963.
6. Mission: Impossible, reż. B. De Palma, scen. D. Koepp, R. Towne, Cruise/Wagner Productions, USA 1996.

Seriale (wybrane odcinki):

1. Archiwum X, sezon 1, reż. Ch. Carter, scen. Ch. Carter, wyst. D. Duchowny, G. Anderson, M. Pillegi, 20th Century Fox Television, USA 1993.
2. Strange Things, reż. M. Duffer, R. Duffer, S. Levy, scen. M. Duffer, R. Duffer, wyst. M. B. Brown, W. Ryder, D. Harbour, Netflix, USA 2016.
3. Miasteczko Twin Peaks, twórcy: M. Frost, D. Lynch, wyst. K. MacLachlan, M. Ontkean, L. F. Boyle, ABC, USA 1991.
4. Doktor House, twórca: Dawid Shore, wyst. H. Laurie, R. S. Leonard, L. Edelstein, FOX, USA 2004.
5. Kompania braci, twórcy: T. Hanks, S. Spielberg, wyst. D. Lewis, S. Grimes, R. Livingstone, HBO, USA 2001.

Further reading

Gemra, A., Od gotycyzmu do horroru. Wilkołak, wampir i Monstrum Frankensteina w wybranych utworach. Wrocław 2008.

Trocha, B., Degradacja mitu w literaturze fantasy. Zielona Góra 2009.

Trocha, B., Zbrodnia w fantastycznych światach. Motywy kryminalne w literaturze fantastycznej. Zielona Góra 2017.

Tolkien, J.R.R., O baśniach, [ w: ]J.R.R. Tolkien, Opowieści z Niebezpiecznego Królestwa, tłum. K. Sokołowski i inni, Warszawa 2008.

Czubaj,  M. Etnolog w Mieście Grzechu Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Gdańsk 2010.

Kino nowej przygody, Szyłak J. i inni, Gdańsk 2011.

Good Fiction Guide, ed. by Jane Rogers, Oxford 2001.

Słownik literatury popularnej, red. T. Żabski, Wrocław 2006.

Clute J., The Illustrated Encyclopedia of SF, London 1995.

Clute J., Grant. J., The Encyclopedia of Fantasy, New York 1999.

Jameson F., Archeologie przyszłości Pragnienie zwane utopią i inne fantazje naukowe, tłum. M. Płaza, M. Frankiewicz, A. Miszk, Kraków 2011.

Sapkowski A., Rękopis znaleziony w..., Warszawa 2001.

 

Notes

Zajęcia są prowadzone zgodnie z programem z sylabusa. W przypadku dokonywanych zmian student będzie o nich informowany na bieżąco.

Modified by dr Krystian Saja (last modification: 23-09-2023 13:11)