1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2023/2024
4. Socjologia - pierwszego stopnia z tyt. licencjata
5. Metody badań jakościowych

Wygeneruj PDF dla tej strony

Metody badań jakościowych - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Zapoznanie studentów z podstawowymi założeniami podejścia jakościowego w badaniach społecznych. Celem zajęć jest charakterystyka wybranych metod i technik badań jakościowych (m. in. obserwacja, wywiady pogłębione, zogniskowane wywiady grupowe, jakościowa analiza treści, metoda biograficzna).

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Brak

Zakres tematyczny

Wykład:

1. Socjologia jakościowa humanistyczna, założenia teoretyczne i metodologiczne.
2. Założenia metody teorii ugruntowanej.
3. Jakościowe metody i techniki poznawania rzeczywistości społecznej i analizowania uzyskanych wyników:
   • obserwacja
   • wywiady jakościowe
   • zogniskowane wywiady grupowe
   • metoda analizy dokumentów osobistych
   • metoda biograficzna
   • elementy socjologii wizualnej
   • studium przypadku
   • monografie terenowe
   • badania etnograficzne
   • eksperymenty
4. Wiarygodność i rzetelność badań jakościowych, zagadnienia etyczne badań jakościowych.
5. Przykłady realizacji badań jakościowych.

Laboratoria:

1. Metoda obserwacyjna (obserwacja i jej typ a problem badawczy, teren badawczy w kontekście metody obserwacyjnej, rola obserwatora i komponenty pracy obserwacyjnej, realizacja prostego zadania badawczego i sprawozdanie z pracy - dyskusja podczas zajęć).
2. Wywiady (typy wywiadów, przygotowanie wywiadu w kontekście problemu badawczego, zasady przeprowadzenia wywiadu pogłębionego, realizacja prostego zadania badawczego w terenie i sprawozdanie z pracy - dyskusja podczas zajęć).
3. Zogniskowane wywiady grupowe (próba badawcza i dobór uczestników wywiadu grupowego w kontekście problemu badawczego, scenariusz wywiadu, rola moderatora podczas badań, rodzaje badań fokusowych, realizacja prostego zadania badawczego i sprawozdanie z pracy - dyskucja podczas zajęć).
4. Analiza treści (analiza dokumentów, dyskursu i treści wizualnych, przykłady zastosowania, problemy metodologiczne związane z analizą, proste zadanie badawcze i sprawozdanie z pracy - dyskusja podczas zajęć).

Metody kształcenia

Wykład:

Wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny, dyskusja.

Laboratoria:

Praca z materiałem źródłowym, praca z tekstem, praca w grupach, ćwiczenia w terenie z wykorzystaniem mobilnych technik edukacji oraz ćwiczenia z wykorzystaniem współczesnej technologii komputerowej.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykład

Egzamin: pisemny w formie pytań otwartych; zakres materiału: zgodnie z sylabusem przedstawionym w trakcie zajęć na początku semestru.

Zasady uzyskania pozytywnej oceny z egzaminu: co najmniej 50% punktów.

Zasady uzyskania oceny z wykładu: ocena z wykładu jest oceną z egzaminu.

Laboratorium

Zadania: realizowane w trakcie zajęć; w szczególności: realizacja prostych zadań z wykorzystaniem technik metody jakościowej stanowiących treść laboratorium.

Zasady uzyskania pozytywnej oceny z zadań: zgodność z kryteriami podanymi przez prowadzącego zajęcia przed przystąpieniem do realizacji zadania.

Zasady uzyskania oceny z laboratorium: ocena z laboratorium jest oceną z zadań.

Zasady uzyskania oceny końcowej: ocena końcowa jest średnią ocen z wykładów i laboratorium.

Literatura podstawowa

1. Babie E., Podstawy badań społecznych, Warszawa 2008.
2. Banks M, Materiały wizualne w badaniach jakościowych, Warszawa 2009.
3. Charmaz K., Teoria ugruntowana, Warszawa 2009.
4. Denzin N., Lincoln Y., Metody badań jakościowych t.1,2, Warszawa 2009.
5. Jemielniak D. (red.) Badania jakościowe, Warszawa 2018.
6. Maison D., Zogniskowane wywiady grupowe. Jakościowa metoda badań marketingowych, Warszawa 2001.
7. Rapley T., Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa 2010.
8. Rose G., Interpretacja materialów wizualnych, Warszawa 2010.
9. Wyka A., Badacz społeczny wobec doświadczenia, Warszawa 1993.

Literatura uzupełniająca

1. Angrosino, M., Badania etnograficzne i obserwacyjne, Warszawa 2010.
2. Badania empiryczne w socjologii, red. M. Malikowski, M. Niezgoda, tom 1,  Tyczyn 1999.
3. Badania empiryczne w socjologii, red. M. Malikowski, M. Niezgoda, tom 2,  Tyczyn 1997.
4. Dukaczewska-Nałęcz A., Zogniskowane wywiady grupowe – jakościowa technika badawcza, w: Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań społecznych, (red.) H. Domański, K. Lutyńska, A. Rostocki, Warszawa 1999.
5. Flick, U. , Projektowanie badania jakościowego, Warszawa 2010.
6. Kaźmierska K., Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne, w: Biografia a tożsamość narodowa, (red.) M. Czyżewski, P. Piotrowski, A. Rokuszewska-Pawełek, Łódź 1996.
7. Kvale S., Prowadzenie wywiadów, Warszawa 2010.
8. Lisowska-Magdziarz M., Analiza zawartości mediów, Kraków 2006.
9. Lutyński J., Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódź 2000.
10. Pamuła S., Metoda analizy zawartości czasopism, Częstochowa 1996.
11. Rosenthal G., Rekonstrukcja historii życia. Wybrane zasady generowania opowieści w wywiadach biograficzno-narracyjnych, w: Metoda biograficzna w socjologii, (red.) J. Włodarek, M. Ziółkowski, Warszawa 1990.
12. Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2007.
13. Silverman D., Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa 2008.
14. Społeczne przestrzenie doświadczenia. Metoda interpretacji dokumentarnej, pr. zbior. pod red. S. Krzychały, Wrocław 2004.
15. Suchańska A., Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej, Warszawa 2007.
16. Sztompka P., Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Warszawa 2005.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr Tomasz Kołodziej (ostatnia modyfikacja: 24-04-2023 13:15)