1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2023/2024
4. Psychologia - jednolite magisterskie
5. Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia

Wygeneruj PDF dla tej strony

Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta ze specyfiką i zmianami w rozwoju człowieka na kolejnych etapach życia jednostki, tj. od poczęcia do śmierci, charakterem i uwarunkowaniami tych zmian w ujęciu głównych modeli teoretycznych ze szczególnym uwzględnieniem teorii biopsychospołecznych i podejścia opartego na dowodach, jak i wyposażenie studenta w umiejętności praktycznego zastosowania tej wiedzy w różnorodnych zawodowych obszarach funkcjonowania psychologa.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Podstawowa wiedza z zakresu psychologii ogólnej i poznawczej oraz biologicznych mechanizmów zachowania.

Zakres tematyczny

Treść wykładów:

1. Psychologia rozwoju człowieka jako dyscyplina naukowa: rys historyczny oraz współczesny przedmiot badań, podejścia i metody badawcze, psychologia rozwoju a psychologia life-span.
2. Istota rozwoju: zmiana a rozwój, sposoby ujmowania rozwoju, przejawy i mechanizmy rozwoju.
3. Zmiana rozwojowa: ciągłość i uwarunkowania rozwoju, modele zmian rozwojowych, okresy krytyczne i sensytywne w rozwoju, prawidłowości rozwoju. 
4. Teorie rozwoju człowieka: klasyfikacje koncepcji rozwoju psychicznego, wybrane teorie rozwoju człowieka (psychoanalityczne, behawiorystyczne i uczenia się, poznawcze, humanistyczne, etologiczne, ekologiczne, kontekstualno-dialektyczne), koncepcje rozwojowe w polskiej psychologii (K. Obuchowskiego, M. Przetacznik-Gierowskiej, M. Tyszkowej, M. Porębskiej, Z. Pietrasińskiego, J. Trempały).
5. Badanie rozwoju człowieka: problemy badawcze psychologii rozwoju człowieka, modele badawcze (mechanistyczny, organizmiczny, kontekstualny), strategie badawcze, specyfika badań rozwoju, metody i techniki badania zmian rozwojowych w dzieciństwie, etyczne problemy w badaniach nad rozwojem dzieci.
6. Dziecięce teorie umysłu, rozwój poznania społecznego, rozwój jawnej teorii umysłu.
7. Wspomaganie rozwoju dziecka i adolescenta, rola środowiska rodzinnego, szkolnego i nowych technologii.

Treść ćwiczeń:

1. Rozwój prenatalny, narodziny i okres niemowlęcy: fazy rozwoju prenatalnego, kamienie milowe rozwoju prenatalnego, zaburzenia genetyczne, rodzaje i skutki teratogenów w okresie prenatalnym, poród i adaptacja noworodka do życia, diagnoza noworodka, odruchy pierwotne i posturalne, rozwój fizyczno-motoryczny, rozwój więzi, mowy i innych form komunikacji, rozwój poznawczy i emocjonalny, czynniki wspierające i zakłócające rozwój. 
2. Podstawy rozwoju relacji społecznych: wczesny rozwój społeczny w ujęciu R. Shaffera, koncepcja przywiązania, przywiązanie we wczesnym dzieciństwie, typy przywiązania, zmiany rozwojowe w kontaktach społecznych, rozwój ról związanych z płcią.
3. Rozwój poznawczy: rozwój myślenia i percepcji, rozwój pamięci i uwagi, koncepcja rozwoju myślenia J. Piageta.
4. Rozwój emocjonalny: samoregulacja emocjonalna, temperament, regulacja zachowania.
5. Rozwój języka i komunikacji, kompetencje komunikacyjne.
6. Rozwój funkcji wykonawczych.
7. Rozwój moralny: rozwój rozumowania moralnego w koncepcjach L. Kolberga i J. Piageta, rozwój empatii.
8. Proces starzenia się biologicznego, psychicznego i społecznego, jakość życia osób w wieku późnej dorosłości, więzi międzypokoleniowe.

 

Metody kształcenia

Wykład konwencjonalny, wykład problemowy, studium przypadku, praca z tekstem, praca w grupach, dyskusja, pokaz, prezentacja multimedialna. 

 

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Ćwiczenia - na ocenę składają się wyniki osiągnięte na kolokwium, ocena z prezentacji oraz ocena aktywności na zajęciach.

Wykład - ocena z egzaminu w formie testu pisemnego zawierającego pytania otwarte i zamknięte. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest pozytywna ocena z ćwiczeń.

Ocenę końcową ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ze wszystkich zajęć wchodzących w skład przedmiotu oraz oceny z egzaminu, zgodnie z zasadą:
od 2,5 do 3,24 - dostateczny
od 3,25 do 3,74 - dostateczny plus
od 3,75 do 4,24 - dobry
od 4,25 do 4,74 - dobry plus
od 4,75 - bardzo dobry
Zgodnie z § 26 pkt 3 Regulaminu Studiów UZ ocena nie może być niższa od najniższej, ani wyższa od najwyższej z ocen zajęć wchodzących w skład tego przedmiotu. Przy ustalaniu oceny końcowej pod uwagę bierze się także oceny negatywne uzyskane w toku egzaminowania.

Literatura podstawowa

Bee H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Zysk i S-ka.

Bowlby J. (2007). Przywiązanie. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzezińska A., Appelt K., Ziółkowska B. (2019). Psychologia rozwoju człowieka. GWP.

Brzezińska A. (2005). Społeczna psychologia rozwoju. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzezińska A., Czub T., Lutomski G., Smykowski B. (red.). (2000). Dziecko w zabawie i świecie języka. Zysk i S-ka.

Cybulski M., Kędziora-Kornatowska K., Krajewska-Kułak E. Waszkiewicz N. (2017). Psychogeriatria. PZWL.

Gopnik A., Meltzoff A.N., Kuhl P.K. (2004). Naukowiec w kołysce. Media Rodzina.

Jócefik B., Iniewicz G. (2008). Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej. Wydawnictwo UJ.

Kornas-Biela D. (2004). Wokół początku życia ludzkiego. Instytut Wydawniczy PAX.

Obuchowska I. (1996). Drogi dorastania. WSiP.

Oleszkowicz A., Senejko A. (2023). Psychologia dorastania. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Piaget J. (2005). Mowa i Myślenie Dziecka. Wydawnictwo Szkolne PWN.

Spitzer M., (2007). Jak Uczy się Mózg. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Steuden S. (2022). Psychologia starzenia się i starości. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Trempała J. (red.). (2017). Psychologia rozwoju człowieka. PWN.

---

Literatura uzupełniająca

Beisert M. (2023). Seksualność w cyklu życia człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chrzan-Dętkoś M. (2012). Wcześniaki. Rozwój psychoruchowy w pierwszych latach życia. Harmonia.

Czub M. (2014). Rozwój dziecka. Wczesne dzieciństwo. Instytut Badań Edukacyjnych. http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/NDN_Rozwoj_dziecka_1_Wczesne_dziecinstwo.pdf

Erikson E. H. (2004).Tożsamość a cykl życia. Zysk i S-ka.

Grzegorzewska I., Cierpiałkowska I. (2023). Zaburzenie osobowości borderline u młodzieży. Scholar.

Kaja B. (2011). Psychologia wspomagania rozwoju. Zrozumieć świat życia człowieka. GWP.

Kamza A. (2014). Rozwój dziecka. Wczesny wiek szkolny. Warszawa 2014 [do pobrania z eduentuzjasci.pl].

Matejczuk J. (2014). Rozwój dziecka. Wiek przedszkolny. Instytut Badań Edukacyjnych.  http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/NDN_Rozwoj_dziecka_2_Wiek_przedszkoly.pdf

Piotrowski K., Ziółkowska B., Wojciechowska J. (2014). Rozwój nastolatka. Wczesna faza dorastania. Instytut Badań Edukacyjnych. http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/NDN_Rozwoj_dziecka_5_Wczesna_faza_dorastania.pdf

Piotrowski K., Ziółkowska B., Wojciechowska J. (2014). Rozwój nastolatka. Późna faza dorastania. Instytut Badań Edukacyjnych. http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/NDN_Rozwoj_dziecka_6_Pozna_faza_dorastania.pdf

Rękosiewicz M., Jankowski P. (2014). Rozwój dziecka. Środkowy wiek szkolny. Instytut Badań Edukacyjnych. http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/NDN_Monitoring_4_Srodkowy_wiek_szkolny.pdf

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Iwona Grzegorzewska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 21-03-2024 12:10)