SylabUZ
Nazwa przedmiotu | Psychologia procesów poznawczych |
Kod przedmiotu | 14.4-WP-PSChM-PPPoz |
Wydział | Wydział Nauk Społecznych |
Kierunek | Psychologia |
Profil | ogólnoakademicki |
Rodzaj studiów | jednolite magisterskie |
Semestr rozpoczęcia | semestr zimowy 2023/2024 |
Semestr | 2 |
Liczba punktów ECTS do zdobycia | 7 |
Typ przedmiotu | obowiązkowy |
Język nauczania | polski |
Sylabus opracował |
|
Forma zajęć | Liczba godzin w semestrze (stacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (stacjonarne) | Liczba godzin w semestrze (niestacjonarne) | Liczba godzin w tygodniu (niestacjonarne) | Forma zaliczenia |
Wykład | 30 | 2 | - | - | Egzamin |
Ćwiczenia | 30 | 2 | - | - | Zaliczenie na ocenę |
Celem przedmiotu jest:
- zapoznanie studentów z paradygmatem psychologii procesów poznawczych
- zapoznanie z charakterystyką oraz funkcjami poszczególnych procesów poznawczych z wykorzystaniem wybranych koncepcji teoretycznych
- kształtowanie umiejętności krytycznego odnoszenia się do różnych koncepcji teoretycznych oraz stosowania wiedzy o procesach poznawczych w analizie zachowania człowieka
- nabywanie kompetencji związanych z przedstawianiem swojego stanowiska dotyczącego poznawczego funkcjonowania człowieka
Wymagania wstępne: student powinien umieć posługiwać się podstawową terminologią psychologiczną
Wymagania przedmiotowe: wiedza z przedmiotu "Wstęp do psychologii"
Problematyka wykładów:
1. Narodziny i tożsamość psychologii poznawczej: historia, przedmiot, warsztat badawczy. Dominujące paradygmaty i modele umysłu. Podstawowe problemy psychologii poznawczej, charakterystyka. Szerokie i wąskie rozumienie procesów poznawczych. Świadomość w poznaniu, poziomy świadomości. Procesy poznawcze w poznaniu społecznym.
2. Ewolucyjne, kulturowe, sytuacyjne i podmiotowe uwarunkowania procesów percepcji.. Proces percepcji jako aktywny i twórczy sposób odzwierciedlenia rzeczywistości. Fazy procesu spostrzegania i ich charakterystyka. Spostrzeganie jako proces wyodrębniania cech (bottom-up) i uwarunkowany schematami poznawczymi (top-down). Spór o struktruralizowanie spostrzeżeń – asocjacjonizm vs strukturalizm. Wnioskowanie percepcyjne, przebieg procesu kategoryzacji, tworzenie struktur poznawczych. Charakterystyka rzeczywistości rozumianej jako źródło bodźców (pojęcie bodźca, charakterystyka analizatorów, receptory, ich lokalizacja, podział oraz progi wrażliwości). Analiza i charakterystyka spostrzegania wzrokowego.
3. Uwaga – charakterystyka procesu, jego funkcje. Neurologiczne korelaty procesów uwagi. Optymalny poziom aktywacji, stany czuwania, czujności i pobudzenia. Teorie uwagi: selekcji źródła informacji, przeszukiwania pola percepcyjnego, przedłużonej koncentracji, podzielności, przerzutności. Teorie filtra uwagowego Donalda Broadbenta, wielu filtrów uwagowych Ann Treisman. Modele zasobów uwagi D. Kahnemana. Dystraktory i ich rodzaje. Czynności automatyczne.
4. Charakterystyka procesów pamięci. Pamięć jako zdolność i pamięć jako proces. Poziomy pamięci. Modele pamięci wg Atkinsona i Schiffrina. Neurologiczne korelaty pamięci. Podział pamięci ze względu na zapamiętane treści. Pamięć deklaratywna (semantyczna i epizodyczna) i proceduralna. Charakterystyka pamięci autobiograficznej. Pamięć prospektywna. Procesy interferencyjne zakłócające zapamiętywanie. Szczególne przypadki zapamiętywania – zjawisko flashbulb. Zaburzenia pamięci spowodowane czynnikami organicznymi, oraz związane z aktualnym stanem podmiotu. Zaburzenia pamięci i odtwarzania związane z nietrwałością, procesami uwagi, błędną atrybucją, tendencyjnością i podatnością na sugestię
5. Klasyczne teorie uczenia się (warunkowanie klasyczne i instrumentalne). Rola czynników kontekstowych w procesie uczenia się. Podstawowe pojęcia: generalizacja, różnicowanie, hamowanie. Wzmocnienia i zasady ich stosowania. Uczenie utajone, przez próby i błędy, uczenie społeczne. Znaczenie transferu w procesie uczenia się. Rodzaje transferu. Krzywe uczenia się. Czynniki optymalizujące proces uczenia się: rodzaj i organizacja materiału, zainteresowania, nastawienie, poziom motywacji.
6. Złożone procesy poznawcze: myślenie i rozwiązywanie problemów; myślenie twórcze i odtwórcze– charakterystyka procesów, uwarunkowania. Algorytmy i heurystyki. Procesy inkubacji, intuicji, wglądu. Podejmowanie decyzji – charakterystyka procesu; uwarunkowania; rodzaje decyzji, zjawisko „zmęczenia decyzyjnego” i jego skutki.
Problematyka ćwiczeń:
1. Wykład
2. Ćwiczenia:
- ćwiczenia audytoryjne
- analiza tekstów z dyskusją
- projekt badawczy realizowany w grupach
Opis efektu | Symbole efektów | Metody weryfikacji | Forma zajęć |
Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu testowego składającego się z kilkudziesięciu pytań zamkniętych z jednokrotnym wyborem. Oceny z egzaminu wg następującego kryterium: 51% - 60%pkt - ocena dostateczna,, 61% -70%: + dostateczna, 71%- 80% - ocena dobra, 81% - 90%, 91 %- 100% - ocena bardzo dobra
Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie kolokwium testowego, składającego się z kilkunastu pytań zamkniętych z jednokrotnym wyborem kryterium: 60% - 64%pkt - ocena dostateczna,, 65% -69%: + dostateczna, 70%- 79% - ocena dobra, 80% - 84%, 85 %- 100% - ocena bardzo dobra). Jest to warunek podstawowy zaliczenia ćwiczeń, Dodatkowe, lecz konieczne warunki zaliczenia to: ocena projektu grupowego oraz aktywność na zajęciach
Doliński D., Strelau J. (2008) Psychologia. t.1. GWP, Gdańsk
Kahneman D. (2011) Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Media Rodzina, Poznań
Maruszewski T. (2011) Psychologia poznania. Umysł i świat. GWP, Gdańsk,
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Wichary, J., (2020) Psychologia poznawcza. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Kosslyn M., Rosenberg S., (2006) Psychologia. Kraków
Nisbett R.E. (2009) Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej. Smak Słowa, Sopot
Schacter D. (2003) Siedem grzechów pamięci. PIW, Warszawa
Schwartz B., (2015) Paradoks wyboru, PWN, Warszawa
Lyengar, S., Lepper, M. (2000) When choice is demotivating: Can one desire too much of good Thing? Journal of Personality and Social Psychology, 79 (6) 995-1006
Zmodyfikowane przez dr hab. Iwona Grzegorzewska, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 21-03-2024 12:10)