1. SylabUZ
2. Wydział Nauk Społecznych
3. semestr zimowy 2023/2024
4. Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna - jednolite magisterskie
5. Teoretyczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej

Wygeneruj PDF dla tej strony

Teoretyczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej - opis przedmiotu

Cel przedmiotu

Pogłębienie wiedzy w zakresie kluczowych zagadnień z obszaru edukacji wczesnoszkolnej dotyczących teorii edukacyjnych, uczenia się i nauczania, różnic indywidualnych, konstruowania wiedzy, strategii pracy nauczyciela, klimatu i kulturu szkoły, rywalizacji w klasie szkolnej, socjalizacji w klasie szkolnej, pozorowanych zmian w edukacji dzieci; rozwijanie umiejętności stymulowania i wspierania aktywności uczniów z wykorzystaniem zróżnicowanych metod, form oraz środków dydaktycznych dopasowanych do możliwości, potrzeb i dziecięcych/uczniowskich doświadczeń; krytyczne weryfikowanie metodycznych propozycji zajęć dostępnych w literaturze w świetle teorii pedagogicznych i psychologicznych; projektowanie własnych rozwiązań rozwijających procesy umysłowe dziecka w wieku wczesnoszkolnym.

Wymagania wstępne

Zapisz zmiany

Znajomość i rozumienie podstawowych pojęć pedagogiki wczesnoszkolnej, wiedza z zakresu psychologii rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym, znajomość treści z zakresu pedagogiki ogólnej i dydaktyki.

Zakres tematyczny

Wykłady

1. Nauki współdziałające z pedagogika wczesnoszkolną.
2. Dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej. Holistyczne inspiracje pedagogiki wczesnoszkolnej.
3. Zmiana współczesnych kontekstów edukacji dzieci; kulturowe, polityczne i społeczne warunki transformacji.
4. Wymiary aktualnych sporów o wczesną edukację: podejście redukcjonistyczne i konstruktywistyczne, funkcjonalizm i interakcjonizm symboliczny w edukacji dzieci.
5. Cykl rozwojowy dziecka i znaczenie interwencji zewnętrznej w procesie kształcenia. Ideologie myślenia o edukacji i dziecku: odmiany dyskursów wczesnej edukacji, tworzenie warunków dla rozwojowej zmiany poznawczej – metodologia kształcenia.
6. Rodzaje wiedzy w edukacji i ich odniesienia do edukacji wczesnoszkolnej. Społeczeństwo wiedzy a podstawa programowa po reformie.
7. Wymagania wobec nauczyciela edukacji wcznoszkolnej w dobie reform. Edukacja nauczycieli w nurcie metodycznym i teoretycznym – modele kształcenia nauczycieli sprzyjające przełamywaniu barier mentalnych.
8. Pozorowanie zmiany w edukacji dzieci – mapa mitów edukacyjnych i ich przejawy.

Ćwiczenia

1. Wspieranie i stymulowanie rozwoju – podobieństwa i różnice w perspektywie psychologii humanistycznej i rozwiązań konstruktywistycznych.
2. Behawioryzm i konstruktywizm w edukacji wczesnoszkolnej – analiza i interpretacja sytuacji budowanych na obu teoriach.
3. Zdarzenia krytyczne w pracy z dziećmi. Kompetencje nauczyciela w konstruowaniu zdarzeń krytycznych.
4. Bankowa koncepcja edukacji jako narzędzie opresji. Projektowanie rozwiązań alternatywnych wywiedzionych z idei edukacji wyzwalającej.
5. Przestrzeń w szkole. Fizyczny, mentalny i społeczny wymiar aranżacji klasy szkolnej.
6. Kultura i klimat szkoły – szkoła adekwatna i nieadekwatna kulturowo (imitacja, indoktrynacja, izolacja i indolencja).
7. Piaget, Bernstein, Bruner, Wygotski  –  teorie wartościowe dla edukacji wczesnoszkolnej. Próba uzasadnienia ich znaczenia.
8. Edukacja i płeć kulturowa – nauczycielskie obraz szkolnego funkcjonowania uczniów i uczennic w szkole.
9. Socjalizacja w szkole jako perspektywa identyfikacji procesów szkolnych – praktyki socjalizacyjne na lekcjach w klasach początkowych;
10. Rywalizacja w klasie szkolnej.

Metody kształcenia

Wykłady – wykład tradycyjny, konwersatoryjny  i problemowy, wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja.

Konwersatorium – nauczanie problemowe, dyskusja,  projektowanie zadań i ich weryfikacja w praktyce, obserwacja, konstruowanie zdarzeń krytycznych.

Efekty uczenia się i metody weryfikacji osiągania efektów uczenia się

Opis efektu	Symbole efektów	Metody weryfikacji	Forma zajęć

Warunki zaliczenia

Wykłady
Egzamin- zakres tematyki objętej egzaminem obejmuje treści z konwersatorium (50% pytań składowych) i wykładów (50% pytań składowych). Warunkiem zaliczenia egzaminu jest zdobycie min. 55% punktów.

Konwersatoria

Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich zadań przewidzianych do realizacji w ramach programu w tym: udziału w dyskusji, przygotowania i przedstawienia prezentacji multimedialnej. Ocena końcowa z konwersatorium jest średnią arytmetyczną ocen uzyskanych ze wszystkich form aktywności,

Ocena końcowa

Ocena końcowa uwzględnia oceny uzyskane za obie formy zajęć, obie oceny muszą być pozytywne. Końcowa ocena jest ich średnią arytmetyczną.

 

Literatura podstawowa

1. Bałachowicz J., Witkowska-Tomaszewska A., Edukacja wczesnoszkolna w dyskursie podmiotowości. Studium teoretyczno-empirycznym, Warszawa 2015
2. Magda-Adamowicz M., Kopaczyńska I., Nyczaj-Drąg M. (red.), Pedagogika wczesnoszkolna. Rekonstrukcja kluczowych problemów, Toruń 2017.
3. Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy rozwiązania, red. D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Warszawa 2009.
4. Guide to Early Childhood Education: Development – Design – Diversity Edited by Pamela R. Cook, Ph.D., Cambridge Scholars Publishing 2016.

Literatura uzupełniająca

1. Nowicka M., Socjalizacja na lekcjach w klasach początkowych, Toruń 2010.
2. Nyczaj-Drąg M., Edukacja dziecka w narracjach rodziców z klasy średniej, Zielona Góra 2015.
3. Schafer H.R., Rozwój społeczny: dzieciństwo i młodość, Kraków 2006.
4. Tripp D., Zdarzenia krytyczne w nauczaniu: kształtowanie profesjonalnego osądu, Warszawa 1996.

Uwagi

Zmodyfikowane przez dr hab. Marzenna Magda-Adamowicz, prof. UZ (ostatnia modyfikacja: 09-04-2023 23:45)